Tịch tà – Chữa đau nhức xương khớp do phong và kinh phong ở trẻ nhỏ

Tịch Tà – Có Công Dụng Như Nào ?

TỊCH TÀ – CHỮA TRẺ NHỎ BỊ ĐAU BỤNG, ĐAU NHỨC XƯƠNG KHỚP

Tịch tà hay còn được biết đến với cái tên là cánh kiến trắng, thoán hương, an tức hương, thiên kim mộc chi. Theo đông y, tịch tà có tác dụng hành khí, chỉ thống, khai khiếu, hoạt huyết, thanh thần, từ tà, an thần, làm ấm thận, trị trúng phong, ngực và bụng đau, đau nhức xương khớp. Dược liệu có tên khoa học là Benzoinum Styrax, thuộc họ Bồ đề (Styracaceae).

Tịch tà trị di tinh, tai ù, co giật và hôn mê do sốt cao.

MÔ TẢ:

An tức hương thực chất là nhựa của cây bồ đề. Bồ đề thuộc loại thân gỗ, nhỏ, có chiều cao từ 15 – 20m.

Lá hình trứng, nhọn dần về phía đầu và tù ở phía gốc. Chiều rộng của lá là 22.5cm và có chiều dài 6 – 14cm. Lá thường mọc so le nhau và cuống nhỏ, ngắn. Phần mặt dưới của lá được phủ nhiều lông tơ, còn mặt trên thì nhẵn và bóng.

Hoa mọc thành chùm gồm nhiều bông nhỏ màu trắng. Hoa có nhị vàng và kèm theo mùi thơm đặc trưng. Quả hình cầu có đường kính trung bình từ 10 – 16mm. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Ở nước ta, cây tập trung nhiều ở các tỉnh Lai Châu, Sơn La, Nghệ An, Hà Tĩnh, Tuyên Quang. Ngoài ra cây còn phân bố nhiều ở Trung Quốc.

BỘ PHẬN DÙNG:

Nhựa được sử dụng để làm thuốc, chọn loại có màu đỏ nhạt, nâu hoặc vàng nhạt. Có chất cứng nhưng hóa mềm khi gặp nhiệt và có mùi thơm đặc trưng.

THU HÁI:

Thời điểm thu hoạch nhựa tốt nhất là vào tháng 6 – 7 hằng năm. Nhựa có chất lượng tốt nhất khi thu hoạch ở cây từ 5 – 10 năm tuổi.

Người ta thường rạch vào cành hoặc thân cây để cho mủ chảy ra.

Đem ngâm nhựa với rượu rồi nấu sôi từ 2 – 3 lần, cho đến khi nhựa chìm xuống dưới. Tiếp theo vớt nhựa ra, rồi thả vào nước lạnh cho cứng lại, sau đó mang đi phơi khô rồi dùng dần.

CÔNG DỤNG:

Theo đông y, tịch tà có vị cay, đắng, hơi ngọt và có tính ấm. Có tác dụng trị huyết vận ở sản hậu, trúng phong, ngực và bụng đau. Chữa đau nhức xương khớp do phong, chứng kinh phong ở trẻ nhỏ. Trị di tinh, tai ù, co giật và hôn mê do sốt cao.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Khi trẻ nhỏ bị đau bụng:

Sử dụng đại hồi, trầm hương, hoắc hương, tịch tà, mộc hương và đinh hương mỗi vị 12g. Thêm cam thảo, hương phụ cùng sa nhân mỗi loại 20g. Tán tất cả thành bột mịn, thêm mật ong làm thành hoàn. Mỗi lần lấy 4g uống cùng nước sắc từ lá tía tô.

Khi trúng ác khí và trúng phong:

Chuẩn bị 2g ngưu hoàng, 4.8g nhũ hương, 4.8g đơn sa, 4.8g hùng hoàng. Thêm 8g quỷ cửu, 4g sinh khương, 4g thạch xương bồ, 4g tịch tà. Lấy sinh khương và thạch xương bồ đi sắc lấy nước, còn các vị còn lại đem tán thành bột mịn. Sau đó dùng thuốc bột đã tán uống với thuốc sắc.

Chú ý khi dùng:

Người âm hư hỏa vượng, khí hư và các chứng bệnh không liên quan đến ác khí không được dùng.