Tiểu hồi

TIỂU HỒI – BỔ THẬN TRÁNG DƯƠNG

Tiểu hồi có vị cay, mùi thơm, tính ấm và có tác dụng tán hàn chỉ thống, lý khí hòa vị. Sử dụng như thuốc bổ, kích thích giúp tiêu hóa, lợi tiểu, lợi sữa. Điều kinh, làm long đờm, chống co thắt, nhuận tràng, trừ giun.

Tiểu hồi hương còn được sử dụng trong nguyên liệu các món ăn, tốt cho sức khỏe

Tiểu hồi còn được sử dụng trong nguyên liệu các món ăn, tốt cho sức khỏe

Tiểu hồi còn có tên khác tiểu hồi hương, hồi hương, hương tử, tiểu hương. Tên khoa học là Foeniculum vulgare Mill. Thuộc họ Hoa tán (Apiaceae hay Umbelliferae).

Mô tả:

Cây thân thảo sống nhiều năm cao khoảng 0,6-2m, rễ cứng, thân nhẵn, màu lục lờ, hơi có khía. Lá mọc so le, bẹ phát triển. Cụm hoa hình tán kép mọc ở nách lá và ngọn cành. Các tán hoa mang nhiều hoa nhỏ màu vàng lục. Quả nhỏ, hình trứng thuôn, lúc đầu màu xanh lam, sau màu xanh nâu.

Bộ phận thường dùng:

Dùng làm thuốc là quả. Tên thuốc là Fructus Foeniculi.

Được thu hái vào cuối hè hoặc vào đầu đông. Lót một lần giấy, đổ thuốc lên trên rồi sấy khô.

+ Trị bệnh ở phần trên cơ thể cần tẩm với rượu, sao vàng.

+ Trị bệnh ở phần dưới cơ thể thì tẩm nước muối, sao. Liều dùng từ 3 – 8g.

Thành phần hóa học:

Quả chứa một lượng quan trọng tinh dầu 2-6%. Tinh dầu chứa 50-60% anethol, estragol, các carbur terpen, còn có một ceton terpen là fenchon. Còn có các vitamin A, B8, B9, C và các nguyên tố C, Ca, P, K, S, Fe. Rễ chứa 0,3% chất béo.

Công dụng:

Có tác dụng tán hàn chỉ thống, lý khí hòa vị. Ðiều khí và ôn hòa dạ dày, trị đau dịch hoàn. Sử dụng như thuốc bổ: kích thích giúp tiêu hóa, lợi tiểu, lợi sữa, điều kinh, làm long đờm, chống co thắt, nhuận tràng, trừ giun. Lá còn có tác dụng trị thương. Rễ có tác dụng lợi tiểu, làm ăn ngon, lợi trung tiện và điều hòa kinh nguyệt.

_{Tính vị, quy kinh:}

_{Tiểu hồi hương có vị cay, mùi thơm, tính ấm. Qui vào kinh Can, Thận, Tỳ và Vị.}

_{Cách sử dụng:}

Tiểu hồi hương ngoài dùng làm thuốc còn được sử dụng trong nguyên liệu các món ăn, tốt cho sức khỏe.

Tiểu hồi hương còn trị bạch trọc, tiểu ra dưỡng chấp do phong hàn

Một số bài thuốc:

Bổ thận, tráng dương:

Tiểu hồi hương 8g, cật dê hai quả, đậu đen 100g, đỗ trọng 15g, gia vị vừa đủ. Cật dê rửa sạch, xắt từng miếng nhỏ. Tiểu hồi hương, đậu đen, đỗ trọng rửa sạch, để ráo, cho vào túi vải gạc. Cho tất cả vào nồi, thêm lượng nước vừa đủ, nấu từ 30 – 60 phút, thêm gia vị cho vừa ăn.

Trị gan yếu, thiếu máu vàng da:

Sa sâm 12g, Khương hoàng 12g, Tiểu hồi hương 4g, Nhục quế 4g, sắc uống chia 3 lần.

Trị bạch trọc, tiểu ra dưỡng chấp do phong hàn:

Tiểu hồi hương 30g, tán bột cho vào 250ml rượu đun sôi trong 15 phút, lọc bỏ bã uống ngày 2 lần, mỗi lần 20ml

Trị tỳ vị hư, ngũ canh tiết tả:

Hồ lô ba 40g, Bạch long cốt 40g, Dương yêu tử 3 cái, Hồ đào 21 trái, Tiểu hồi hương 40g, Mộc hương 60g, Phá cố chỉ 40g. Tất cả tán bột trộn với rượu chưng làm hoàn. Ngày uống 8 – 12g, chiêu với rượu hâm nóng lúc đói.

Trà tiểu hồi hương ôn trung trừ hàn, hành khí chỉ thống:

Tiểu hồi hương 10g, đường đỏ lượng vừa đủ. Tiểu hồi hương rửa sạch, tán vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau chừng 20 phút thì dùng được, khi dùng chế thêm đường đỏ với lượng thích hợp, uống thay trà trong ngày. Dùng làm đồ uống thích hợp trong những ngày rét.

Chữa chậm kinh:

Tiểu hồi hương 6g, hoàng kỳ 30g, đương quy 15g, kỷ tử 15g, ngải diệp 10g, gừng nướng 6g, quế chi 10g, xuyên khung 8g, bạch thược 10g, thục địa 10g, ngưu tất 10g, ba kích 12g, nước 1000ml, sắc còn 600ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Hằng tháng, sau khi sạch kinh. Uống liên tục 10 – 15 ngày.

Chữa đau bụng do suy thận:

Bột tiểu hồi 4g, bầu dục lợn 1 cái. Bầu dục lợn rửa sạch, khía nhỏ, cho bột tiểu hồi hương vào, nướng chín, ngày ăn 1 lần, ăn liên tục trong 7 ngày.