Tử uyển

TỬ UYỂN – ĐIỀU TRỊ HO, HEN CÓ ĐỜM VÀ VIÊM ĐƯỜNG HÔ HẤP TRÊN

Tử uyển hay còn được biết đến với cái tên thanh uyển, dã ngưu bàng. Theo đông y, tử uyển có tác dụng trị các chứng ho do phong hàn, do phế nhiệt, ho do phế hư lao. Cây có tên khoa học là Aster tataricus L.f. thuộc họ Hoa Cúc Asteraceae (Compositae).

Tử uyển chữa suy nhược cơ thể do phế hư, trị hen phế quản, lao phổi, ho gà.

MÔ TẢ:

Tử uyển thuộc loại cỏ sống lâu năm và cao khoảng 1 – 1,5m. Thân và rễ ngắn, mang theo nhiều rễ con. Thân mọc thẳng đứng, phía trên có nhiều cành, thân và cành phủ nhiều lông ngắn. Phía gốc có lá mọc vòng, khí cây ra hoa thì những lá này héo dần đi.

Lá hình mác dài từ 20 – 40cm, rộng khoảng 6 – 12cm. Có đầu tù, phía cuống hẹp lại và cuống dài có dìa. Hai mép có răng cưa và hai mặt lá đều phủ kín lông. Trên thân có lá mọc so le và hẹp gần như không cuống. Dài từ 18 – 35cm, rộng khoảng 2,5 – 3,5cm và có cuống dài.

Hoa mọc xung quanh có màu tía tím nhạt và hoa ống ở giữa thì có màu vàng. Quả khô, nhìn hơi dẹt và phủ đầy lông trắng. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây thường được trồng và mọc hoang ở Lạng Sơn, Cao bằng. Ngoài ra cây còn phân bố ở Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và Triều Tiên.

BỘ PHẬN DÙNG:

Rễ hoặc thân rễ

THU HÁI:

Người ta thường thu hái rễ và thân vào mùa thu hoặc mùa xuân

CHẾ BIẾN:

Sau khi thu hái cây về, đem bỏ đoạn thân rễ (thường gọi là rễ mẹ) có đốt và bùn cát. Sau đó đem thái mỏng phơi khô, rồi cho mật và ít nước trộn đều. Đem sao trên lửa nhỏ, sao đến khi không dính tay là được.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong tử uyển có chứa astersaponin, quercetin, epifriedelinol, friedelin. Cùng với các shionone, anethole, lachnophyllol, lachnophyllol acetate, aleic acid, aromatic acid.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, tử uyển có vị đắng ngọt và hơi ôn.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng trị lao phổi do phế âm hư, ho đàm có máu. Trị ho do cảm mạo, viêm đường hô hấp trên, ho lâu ngày, viêm phế quản mạn tính. Chữa suy nhược cơ thể do phế hư, trị hen phế quản, lao phổi, ho gà ở giai đoạn hồi phục.

Tử uyển điều trị lao phổi do phế âm hư và ho đàm có máu.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Điều trị lao phổi do phế âm hư và ho đàm có máu:

Lấy tử uyển, tri mẫu, a giao (hòa uống), đảng sâm, phục linh mỗi vị 10g. Thêm 6g xuyên bối mẫu (tán bột hòa uống), 6g cát cánh, 5g trần bì, 3g cam thảo, rồi đem tất cả đi sắc uống.

Khi bị ho do cảm mạo, viêm đường hô hấp trên:

Dùng 10g tử uyển, 10g bách bộ, 10g bạch tiền, 6g cát cánh, 6g kinh giới, 5g trần bì, 3g cam thảo, rồi đem đi sắc uống.

Khi bị ho lâu ngày, viêm phế quản mạn tính:

Lấy tử uyển, khoản đông hoa, thổ bối mẫu, hạnh nhân, cát cánh, mỗi vị 10g. Cùng với 3g cam thảo, rồi đem đi sắc nước uống hàng ngày.

Điều trị ho, hen có đờm khò khè:

Lấy 12g tử uyển, 12g bách bộ, 8g cát cánh, 8g mạch môn, 8g kinh giới, 6g trần bì, 6g cam thảo dây. Sau đó đem tất cả thái nhỏ, phơi khô, rồi sắc với 400ml nước, đến cạn còn 100ml. Rồi đem chia làm 2 lần uống trong ngày

Thảo dược sinh phương chuyên cung cấp những loại thảo dược tốt nhất để chăm sóc sức khỏe cho quý khách hàng.