Thiên tiên tử

THIÊN TIÊN TỬ – KÍCH THÍCH MỤN NHỌT TRỒI LÊN, LÀM NỞ LỖ CHÂN LÔNG

Thiên tiên tử hay còn được gọi với cái tên đại sơn yên tử, sơn yên tử, mịch lịch, huỳnh lịch, bình lịch, hạt đình lịch. Theo đông y, thiên tiên tử có tác dụng làm mặt nạ trị mụn và giúp làm láng, mịn da. Cây có tên khoa học là Hyoscyamus niger L, thuộc họ Cà Solanaceae.

Thiên tiên tử có tác dụng làm giảm bài tiết nước bọt và giãn đồng tử

MÔ TẢ:

Thiên tiên tử thuộc loại cỏ sống hàng năm và có thể sống tới 2 năm. Cây cao khoảng 0,50 m – m, có thân và lá được phủ kín lông. Lá thuôn dài, có chiều dài trung bình từ 20 – 25 cm và rộng khoảng 5 – 7 cm. Phiến lá chia thành nhiều thùy, gân chính nổi rõ. Lá ở trên thân không cuống, ôm vào thân, còn lá ở phía dưới có cuống.

Hoa mọc thành xim một ngả, có tràng màu vàng. Cùng với đường gân cánh tràng màu tía và chứa 5 nhị. Các tràng hoa có kích thước không đồng đều.

Quả nang màu nâu đậm, bên trong chứa khoảng 500 hạt. Hạt nhỏ, màu xám tro hay nâu nhạt và có đường kính khoảng 1 mm. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN LOẠI:

Có hai loại hoa thiên niên tử:

Loại hoa thiên niên tử có tên khoa học là Hyoscyamus niger L.

Loại thiên tiên tử hoa trắng có tên khoa học là Hyoscyamus aibus. Có cánh tràng màu vàng nhạt, không có đường gân màu tía.

PHÂN BỐ:

Cây được tìm thấy ở các nước Châu Âu, Tây Á, Trung Á và các vùng ben biển Địa Trung Hải. Hiện nay ở nước ta vẫn chưa thấy xuất hiện loại hoa này.

BỘ PHẬN DÙNG:

Toàn thân đều được sử dụng và điều chế thành thuốc.

THU HÁI:

Thu hái hạt từ những cây có quả gần chín hoặc chín hẳn.

CHẾ BIẾN:

Sau khi hái xong đem dược liệu đi phơi hoặc sấy khô dùng dần.

BẢO QUẢN:

Dược liệu dễ hút ẩm nên cần để ở nhiệt độ phòng và tránh nơi ẩm ướt, nấm mốc.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo nghiên cứu cây thiên tiên tử có chứa:

Trong lá có đến 0.20% ancaloit toàn phần, bao gồm scorolamin, hynscyamin, atropin và hyoscin.

Còn hạt có khoảng 0.10 – 0.14% ancaloit toàn phần. Trong đó có các hoạt chất ancaloit tương tự như trong lá. Ngoài ra, hạt chứa 30% tinh bột và 20 – 30% dầu béo vàng lục nhạt.

Hạt có tác dụng kích thích mụn nhọt trồi lên, làm nở lỗ chân lông. Ngoài ra còn giúp đẩy mủ và cồi mụn ra ngoài.

TÍNH VỊ:

Theo y dược cổ truyền, thì thiên tiên tử có vị đắng và tính hàn.

CÔNG DỤNG:

Hạt chứa các hoạt chất có tác dụng làm giảm bài tiết nước bọt và giãn đồng tử. Bên cạnh đó, còn có công dụng làm liệt đối với đầu thần kinh tim khiến tim đập nhanh. Đồng thời, sẽ gây liệt các sợi trung tâm thần kinh và làm giảm kích thích của vỏ não. Từ đó góp phần làm dịu và tăng cảm giác buồn ngủ.

Hạt có tác dụng kích thích mụn nhọt trồi lên, làm nở lỗ chân lông. Ngoài ra còn giúp đẩy mủ và cồi mụn ra ngoài.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Giúp giảm đau nhức răng:

Dùng 1,5 – 3g hạt cây thiên tiên tử, đem tán thành bột mịn. Sau đó lấy 1 ít bột nhét vào răng. Giữ trong khoảng 10 – 20 phút thì nhổ ra và súc miệng bằng nước sạch. Ngoài ra, có thể dùng hạt đốt và nhét trực tiếp vào răng.

Khi bị mụn nhọt:

Chuẩn bị 100g hạt thiên niên tử, đem ngâm với nước nóng trong 5 phút, sau đó vớt ra, đánh nhuyễn.

Sau khi vệ sinh vùng da bị bệnh sạch sẽ, thì đắp hỗn hợp trong 30 phút. Sau khi đắp, mủ trong mụn sẽ chảy ra, dùng bông gòn thấm hút và vệ sinh lại bằng nước sạch.

MỘT SỐ LƯU Ý:

Trong dược liệu có chứa độc tính cao, được xếp vào các loại thuốc độc bảng A. Do đó, chỉ nên sử dụng thảo dược khi có sự đồng ý từ thầy thuốc.