Củ nhược

CỦ NHƯỢC – CHỮA SỐT RÉT CÓ BÁNG, ĐỜM TRỄ, ĂN KHÔNG TIÊU

Củ nhược được biết đến với cái tên khoai na, củ nưa, quỉ cậu, khoai nưa. Theo đông y, củ nhược có tác dụng trị táo thấp, hóa đờm, thông kinh lạc, ấm tỳ vị, tiêu sưng, tán hạch, trừ phong, chữa đau nhức, liệt nửa người, u não. Cây có tên khoa học là Amorphophallus konjac K. Koch, thuộc họ Ráy (Araceae).

Củ nhược trị liệt nửa người, sốt rét lâu ngày không khỏi, u não và rắn độc cắn.

MÔ TẢ:

Củ nhược thuộc loại cây thảo, có củ lớn hình cầu lõm với đường kính 25cm. Lá đơn, màu xanh lục, pha nâu và có đốm trắng, phần cuống dàu dài 40cm.

Lá chia làm 3 nhánh, còn các nhánh thì tiếp tục chia đốt. Phần phiến lá hình lông chim xẻ thành các thùy sâu. Các thùy cuối có hình quả trám thuôn và có phần đầu nhọn.

Cụm hoa có mo lớn, phần bao quanh mo có màu lục nhạt, điểm các đốm lục thẫm. Phía ngoài mép có màu hung tím, mặt trong có màu đỏ thẫm. Phần trục hoa dài gấp đôi mo, quả mọng và hoa thường mọc cuối hạ đầu thu. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Củ nhược thường được trồng ở vùng Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hà Giang. Ngoài ra cây còn phân bố ở Trung Quốc, Nhật Bản, Philippin.

BỘ PHẬN DÙNG:

Củ khoai nưa được dùng làm thuốc.

THU HÁI:

Khoai nưa cần được thu hoạch sớm khi chưa già, vì khoai thường bở và ít ngứa hơn.

CHẾ BIẾN:

Sau khi thu hái về, đem gọt vỏ rồi ngâm với nước vo gạo khoảng nửa ngày. Rồi nấu với 1 ít muối trong khoảng 1 tiếng là có thể ăn được.

Dùng làm thuốc thì thái mỏng và ngâm với nước vo gạo qua đêm. Rồi ngâm với nước phèn chua 1 đêm, phơi khô. Mỗi lần dùng nấu cùng nước gừng cho hết ngứa, rồi kết hợp với từng bài thuốc.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong khoai nưa có chứa tinh bột, cellulose, protein, lipid, tro, dẫn xuất không protein.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, củ nhược có vị cay ngứa, tính ấm và có độc.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng chữa sốt rét có báng, đờm trễ, ăn không tiêu, dày da bụng. Trị liệt nửa người, sốt rét lâu ngày không khỏi, u não và rắn độc cắn. Có khả năng chống oxy hóa, hạ đường huyết, điều tiết chuyển hóa lipid và bảo vệ niêm mạc ruột.

Củ nhược chữa sốt rét có báng, đờm trễ, ăn không tiêu, dày da bụng.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Chữa sốt rét có báng, đờm trễ, ăn không tiêu và dày da bụng:

Lấy 12g củ nhược, trần bì, cây bách bệnh, nam mộc hương, ý dĩ (sao), nga truật, xạ can, mỗi loại 10g. Sau đó đem đi sắc nước uống hoặc tán thành bột mịn, uống mỗi ngày dùng khoảng 12 – 24g.

Khi bị liệt nửa người:

Lấy 10g củ nhược sống, 1g ô đầu cùng với 1g phụ tử. Đem sác cùng 600ml nước đến cạn còn 100 ml, đem chia làm nhiều lần uống trong ngày.

Điều trị u não:

Dùng 30g củ nưa, đun trong 2 giờ, rồi thêm 30g thương nhĩ tử, 30g quán chúng, 15g rễ bồ hoàng, 15g thất diệp nhất chi hoa. Đem sắc tiếp rồi lọc bỏ bã, uống trong ngày.

Khi bị rắn độc cắn:

Sử dụng khoai na tươi với lượng vừa đủ, thêm một ít hoàng liên, rồi giã nát đắp lên vết cắn.

Chữa trị sốt rét lâu ngày không khỏi:

Dùng khoai na, hà thủ ô, hầm với gà ăn trong ngày.