Cây chanh

CÂY CHANH – CHỮA CẢM CÚM, NHỨC ĐẦU, NGỘ ĐỘC VÀ BỊ RẮN CẮN

Cây chanh hay còn được biết đến với cái tên chanh ta, má điêu (Thái), chứ hở câu, mác vo, piều sui. Theo đông y, cây chanh có tác dụng chỉ khái, bình suyễn, hành khí, chỉ thống, thanh nhiệt, hóa đờm, sát khuẩn. Cây có tên khoa học là Citrus aurantifolia, thuộc chi Cam chanh.

Cây chanh chữa hắc lào, lở chốc, mụn có mủ, ngộ độc và bị rắn cắn.

MÔ TẢ:

Cây chanh thuộc loại cây bụi, cao khoảng 5 mét với nhiều gai ở thân. Lá hình trứng, có chiều dài khoảng 2,5 – 9 cm, trông rất giống lá cam Hoa có đường kính 2,5 cm, màu trắng ngả sang màu vàng và có gân màu tím nhạt. Quả có hình cầu, đường kính từ 2,5 cm – 5 cm, khi chín có màu vàng. Vỏ quả mỏng, nhiều nước và bên trong có nhiều hạt. Cây ra hoa kết quả quanh năm, nhưng nhiều nhất từ tháng 5 – 9. (không copy dưới mọi hình thức ).

PHÂN BỐ:

Cây có nguồn gốc từ Đông Nam Á, thường được trồng ở khắp nơi ở nước ta. Ngoài ra cây còn phân bố ở Sicilia, Andalusia, México, Florida và California.

BỘ PHẬN DÙNG:

Lá, quả, rễ được sử dụng để làm thuốc hoặc gia vị.

THU HÁI:

Người ta thường thu hái lá quanh năm, còn quả thì thu hái vào mùa thu.

CHẾ BIẾN:

Sau khi thu hái về, có thể dùng tươi hoặc phơi, sấy khô, muối dùng dần.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong lá chứa 0,3 – 0,5% tinh dầu và stachydrin. Trong vỏ quả chứa D-limonen, a-pinen, b-phellandren, camphen, citral và pectin. Còn dịch quả có 5 – 10% acid citric, 1 – 2% citrat acid calci-kali, vitamin C, B1 và riboflavin.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, lá chanh có vị cay ngọt và có tính ôn. Rễ chanh có vị đắng, tính ôn, còn quả có vị chua, tính bình.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng chữa cảm cúm, nhức đầu, ho lâu ngày, ho gà và mất tiếng. Chữa hắc lào, lở chốc, mụn có mủ, ngộ độc và bị rắn cắn. Chữa cảm sốt nóng, hen phế quản ho do lạnh và đau bụng.

Cây chanh chữa cảm sốt nóng, hen phế quản ho do lạnh và đau bụng.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Chữa trị ho lâu ngày, ho gà và mất tiếng:

Bài 1: Lấy 10g rễ chanh, 10g vỏ rễ dâu hoặc 10g tầm gửi cây dâu, 8g lá trắc bá. Sau đó đem thái nhỏ, sao vàng, rồi sắc với 200ml nước, đến cạn còn 50ml, uống trong ngày.

Bài 2: Dùng 12g rễ chanh, 10g lá chua me đất hoa vàng, 8g lá hẹ, 8g lá xương sông, 5g hạt mướp đắng, 2g phèn phi. Sau đó đem sắc uống, ngoài ra có thể thêm đường.

Bài 3: Lấy 10g hạt chanh, 10g hạt quất, 10g lá thạch xương bồ, 1 cái mật gà đen ( tất cả dùng tươi). Rồi đem giã nhỏ, thêm đường, hấp cơm, chia làm 2 – 3 lần uống trong ngày.

Bài 4: Dùng 1g vỏ quýt, lá chanh, lá táo, rễ cỏ gà, mỗi vị 4g, rồi đem sắc uống.

Chữa cảm cúm và nhức đầu:

Dùng lá chanh, lá bưởi, lá tre, cúc tần, hương nhu, mỗi vị 50g. Thêm 20g bạc hà, 2 củ sả và 3 nhánh tỏi ( tất cả dùng tươi). Sau đó cho vào nồi nấu sôi, đem xông trực tiếp cho ra mồ hôi.

Chữa hắc lào và lở chốc:

Lấy 1 thìa cà phê dịch chanh hòa với 1g bột long não. Rễ cây hoa bạch xà giã nhỏ, rồi bôi trực tiếp vào vết thương.

Khi bị mụn có mủ:

Dùng lá chanh, lá bưởi bung, tinh tre, rồi đem phơi khô tán bột. Sau đó rây thành bột mịn, rồi rắc lên chỗ bị bệnh hàng ngày.

Chữa trị ngộ độc:

Dùng 10g hạt chanh, 3 lát gừng tươi, 1g phèn chua. Sau đó đem giã nhỏ, thêm nước, gạn uống trong ngày.

Trị rắn cắn:

Lấy 8g rễ chanh, 4g hạt chanh, 2g gừng, 2g phèn chua. Đem giã nhỏ, thêm 100ml nước sôi để nguội. Lọc kỹ rồi chia làm 2 lần, mỗi lần uống cách nhau 2 giờ.