Thổ dương quỳ

THỔ DƯƠNG QUỲ – TRỊ ĐỜM MÀU VÀNG VÀ TỨC NGỰC KHÓ THỞ

Thổ dương quỳ hay còn được biết đến với cái tên quy nam, tử hoa tiền hồ, tiền hồ, sạ hương thái. Theo đông y, thổ dương quỳ có tác dụng tuyên tán phong nhiệt, hạ khí chỉ ho, tiêu đờm, chữa viêm khí quản, đờm không tiết ra được. Cây có tên khoa học là Peucedanum decuraivum maxim, angelica decursiva Fanch et Savat, thuộc họ hoa tán Umelliferae.

Thổ dương quỳ trị viêm đường hô hấp trên, viêm họng, viêm amidale, trị ho

MÔ TẢ:

Tiền hồ thuộc loại cây thảo, cao khoảng 0,7 – 1,4m. Mọc thẳng đứng và trên có phân nhánh, thân có khía dọc. Lá mọc ở gốc cây lớn, 1 – 2 lần sẻ lông chim và có cuống dục có răng cưa to. Lá ở thân thì nhỏ và có cuống ngắn có bẹ lá phồng và rộng. Lá mọc ở phía không cuống thường thu lại còn bẹ lá.

Cụm hoa tán kép, có hoa màu tím và quả hình bầu dục. Quả cụt ở hai đầu, dài khoảng 5 – 7mm và rộng 3 – 5mm. Có múi ở hai cạnh và khi chưa chín thì hai phân liệt quả dính chặt vào nhau. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Ở nước ta, hiện nay mới phát hiện ở nhiều ở Đồng Đăng (Lạng Sơn). Nhiều người thường nhầm lẫn tiền hồ với độc hoạt hay khương hoạt.

BỘ PHẬN DÙNG:

Rễ được sử dụng để làm thuốc chữa bệnh.

THU HÁI:

Người ta thường thu hái rễ vào mùa thu, đông hay mùa xuân.

CHẾ BIẾN:

Sau khi thu đào rễ về, đem rửa sạch đất, rồi phơi hay sấy khô là được.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong tiền hồ có chứa glucozit gọi là nodakenin, tinh dầu, tanin, spongosterola.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, thổ dương quỳ có vị đắng, cay và tính hơi hàn.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng chữa viêm khí quản, đờm không tiết ra được, viêm phế quản thể nhiệt. Trị viêm đường hô hấp trên, viêm họng, viêm amidale, trị ho. Trị đờm màu vàng, tức ngực, khó thở, trị cảm và đau đầu.

Thổ dương quỳ trị đờm màu vàng, tức ngực, khó thở, trị cảm và đau đầu.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Chữa viêm khí quản và đờm không tiết ra được:

Lấy 10g thổ dương quỳ, 10g tang bạch bì, 10g đào nhân, 10g bối mẫu, 8g khoản đông hoa, 5g cát cánh, 3g cam thảo. Sau đó đem đun cùng 600ml nước, đến cạn còn 200ml. Đem chia làm 3 lần uống hàng ngày.

Trị ho đàm nhiều màu vàng, tức ngực khó thở:

Dùng 10g thổ dương quỳ, 10g tang bì, 10g mạch môn, 10g hạnh nhân, 6g bối mẫu, 3g cam thảo. Thêm 3 lát gừng tươi, rồi đem tất cả đi sắc nước uống.

Trị viêm họng và viêm amidale:

Lấy 6g thổ dương quỳ, 6g bạc hà, 6g cát cánh, 10g ngưu bàng tử, 10g hạnh nhân, rồi đem sắc uống.

Trị cảm mạo đau đầu:

Dùng thổ dương quỳ, kinh giới, bạch chỉ, mỗi vị 10g, rồi đem đi sắc uống. Hoặc có thể dùng tiền hồ tươi, đem giã đắp.

Trị ho, tức ngực, khó thở:

Lấy thổ dương quỳ, tang bì, mạch môn, hạnh nhân, mỗi vị đều 10g. Thêm 6g bối mẫu, 3g cam thảo, 3 lát gừng, rồi đem đi sắc uống.