CÂY XỘP – ĐIỀU TRỊ UNG NHỌT SƯNG

Trong đông y vị thuốc Cây xộp được nhắc đến với rất nhiều tên gọi khác nhau như: Bất lưu hành, Tiễn kim hoa, quả trâu cổ, Cấm cung hoa, Kim tiễn đao thảo, Kim trản ngân đài, vương lưu, hài nhi, giác cảo, nga cảo…

Cây xộp trị rối loạn kinh nguyệt do huyết ứ

Cây xộp có tên dược: Semen Vaccariae Tên khoa học:

Vaccaria segetalis (Neck.) Garck

Vậy thực chất cây xộp là vị thuốc như nào? Nguồn gốc và công dụng của vị thuốc này ra sao, hãy cũng Thảo dược Sinh phương chúng tôi tìm hiểu qua bài viết sau nhé.

Mô tả:

Cây xộp là 1 loại cỏ mọc hàng năm, thân cao từ 0.3-0.6, lá mọc đối sắc xanh nhạt hình mũi kim nhọn. Mùa hè ở đầu cành nở hoa 5 cánh sắc đỏ nhạt, đống đài là hình tròn trứng có 5 góc. Sau khi ra hoa thì kết buồng, lớn như đầu ngón tay út, cũng có 5 góc cạnh, trong có hạt dùng làm thuốc. Hạt hình tròn cân cắn, đầu tiên sắc trắng khi chín chuyển màu đen giống hạt của cây phượng tiên hoa.

Bộ phận dùng:

Hạt chín phơi khô.

Phân bố và thu hái:

Loài cây này xuất xứ từ Trung Quốc có rất nhiều ở vùng Hoa Nam. Ngoài vùng này ra các nơi khác của Trung Quốc đều có loài cây này nhưng số lượng không nhiều như Hoa Nam.

Tháng 2 lấy mầm, tháng 5,6,7 lấy hạt.

Tháng 4, 5 lúc lúa mạch chín thu hoạch, cắt lấy toàn thảo, phơi khô, khiến quả tự nhiên tách ra. Sau đó đánh hạt rơi xuống, bỏ đi tạp chất, phơi khô.

Tính vị:

Vị đắng, tính bình.

Quy kinh:

Vào Can và Vị

Thành phần hóa học:

Trong hạt vương bất lưu hành chứa 4 loại vac – segoside A, B, C, D; còn hàm chứa flavonoid , như vaccarin, isosaponarin; ngoài ra còn hàm chứa phytin, phospholipid, stigmasterol v.v…

Cây Vương Bất Lưu Hành hay còn gọi là cây xộp

Công dụng:

Hành huyết thông kinh, thúc dục sinh xuống sữa, tiêu sưng thu liễm vết thương.

Liều dùng:

Dùng uống, cho vào thuốc thang: 6 – 10g. Dùng ngoài tùy liều lượng thích hợp.

Một số bài thuốc:

1.Trị rối loạn kinh nguyệt do huyết ứ hoặc mất kinh do huyết trệ:

Dùng cây xộp với Ðương qui, Xuyên khung, Hồng hoa và ích mẫu.

2. Thiếu sữa sau đẻ:

Dùng cây xộp với Xuyên sơn giáp và Thông thảo. Nếu khí huyết hư, gia thêm Hoàng kỳ và Ðương qui.

3. Viêm vú có sưng và đau vú:

– Dùng cây xộp với Bồ công anh, Kim ngân hoa và Qua lâu.

– Hoặc dùng Bồ công anh 50g, cây xộp 25g, sắc nước uống, tất cả trị 28 ca viêm tuyến vú cấp tính. Kết quả đều uống 1 thang chuyển biến tốt rõ rệt, 2 ~3 thang bệnh khỏi, không 1 ca nào hoá mủ.

4. Trị ung nhọt sưng:

Cây xộp nghiền nhỏ 2 thang, Cam thảo 5 lượng, Dã cát 2 lượng, Quế tâm 4 lượng, Đương qui 4 lượng. Năm vị trên hợp sàng. Dùng rượu uống thìa 1 tấc vuông, ngày 3 lần đêm 1 lần.

5. Trị đầu phong vẩy trắng:

Cây xộp, Hương bạch chỉ phân lượng bằng nhau nghiền nhỏ, khô thấm 1 đêm, chải bỏ.