Xích thược

XÍCH THƯỢC – VỊ THUỐC THANH NHIỆT, LƯƠNG HUYẾT, TÁN Ứ, CHỈ THỐNG

Xích thược có công dụng thanh nhiệt, lương huyết, tán ứ, chỉ thống. Dùng để chữa trị các chứng như huyết nhiệt phát ban, huyết trệ kinh bế, thống kinh, thổ nục huyết, chấn thương tụ máu, ung nhọt sưng đau.

Giống cây xích thược là gì?

Xích thược có tên gọi khác là mẫu đơn đỏ, Thược dược, Xuyên xích thược. Đây là rễ khô của loài Xích thược dược có tên khoa học là Paeonia veitchii Lynch. var beresowskii Schiff. Thuộc họ Hoàng liên Ranunculaceae.

Xích thược chữa trị các chứng như huyết nhiệt phát ban, huyết trệ kinh bế, thống kinh, thổ nục huyết

Loài cây này được biết đến như thế nào?

Mô tả:

Thuộc loại cây thảo sống lâu năm, cao khoảng 50 – 80 cm. Lá mọc so le, chụm hai hay chụm ba, kép. Với 9 – 12 phần phân chia, các đoạn không đều, hình trái xoan ngọn giáo. Dài khoảng 8 – 12cm, rộng khoảng 2 – 4 cm mép nguyên, phía cuống hơi hồng. Hoa to mọc đơn độc, có mùi hương của hoa Hồng, trên mỗi thân mang hoa có 1 – 7 hoa, rộng khoảng 10 – 12 cm. Đài có 6 phiến, cánh hoa xếp trên một dãy hoặc hai dãy, màu hồng trước khi nở. Rồi sau đó chuyển dần sang màu trắng tinh, bao phấn màu da cam. Quả có 3-5 lá noãn.

Thành phần hóa học:

Có chứa các chất như paeoniflorin, tanin, tinh bột, nhựa, sắc tố và đường.

Tính vị, quy kinh:

Theo Đông y, có vị chua đắng, tính hơi hàn. Vào kinh Can, Tỳ.

Công dụng:

Có công dụng thanh nhiệt, lương huyết, tán ứ, chỉ thống. Dùng để chữa trị các chứng như huyết nhiệt phát ban, huyết trệ kinh bế, thống kinh, thổ nục huyết, chấn thương tụ máu, ung nhọt sưng đau.

Liều dùng: 6 – 20g mỗi ngày.

Trị gãy xương thời kỳ đầu, đau do ứ thương

Cây xích thược chữa những bệnh gì?

Một số bài thuốc:

Trị băng huyết, khí hư đau bụng:

Xích thược 20g, hương phụ 12g. Sắc lấy nước uống, khi sắc cho thêm ít muối vào sắc cùng. Uống khi thuốc còn nóng.

Trị gãy xương thời kỳ đầu, đau do ứ thương:

Xích thược 8g, nga truật 8g, xuyên khung 8g, đào nhân 8g. Hồng hoa 8g, thổ miết trùng 8g, quy vĩ 12g, nghệ 12g, ô mai 12g. Sắc lấy nước uống hàng ngày. Dùng phối hợp với phương pháp cố định xương khi đã trở về vị trí cũ.

Trị viêm tuyến tiền liệt, tiểu tiện đau buốt:

Xích thược 16g – 20g, đào nhân 16g – 20g, đan sâm 8g – 12g, hồng hoa 8g – 12g. Sắc lấy nước uống. Bệnh nhẹ thì chỉ cần dùng xích thược, đào nhân là đủ.

Trị đau do ứ huyết, loét dạ dày:

Xích thược 12g, đào nhân 8g, bồ hoàng 4g, ô tặc cốt 20g, xuyên luyện tử 20g, diên hồ sách 12g. Sắc lấy nước uống.

Thanh can, sáng mắt:

Xích thược 12g, hán phòng kỷ 12g, phòng phong 12g, kinh giới 12g, đương quy 12g, cúc hoa 12g, cam thảo sống 4g. Sắc thì sắc với nửa nước và nửa rượu.

Dùng khi nhọt độc sưng đau do huyết nhiệt huyết ứ:

Đan sâm 20g, xích thược 16g, bạch chỉ 12g. Tất cả đem nghiền bột mịn, cho thêm mỡ lợn, sáp ong vàng luyện thành cao rồi bôi lên chỗ đau.

Trị mụn nhọt mùa hè:

Xích thược 12, liên diệp 16g, kim ngân 12g, liên kiều 12g, đạm trúc diệp 12g, thạch cao 10g. Sắc lấy nước uống.

Trị phụ nữ khí huyết không đều, tắc kinh, sốt:

Xích thược 16g, đan bì 12g, phục linh 16g, bạch chỉ 12g, sài hồ 16g. Tất cả nghiền thành bột; mỗi lần dùng 8g, ngày uống 2 lần. Cho thêm gừng tươi và đại táo sắc lên uống.

Trị bế kinh:

Xích thược, đương quy, huyền hồ, hồng hoa, hương phụ, xuyên khung. Mỗi loại lấy 8g. Sắc lên uống.

Những điều nên kiêng kị:

Người đau bụng đi ngoài do cảm hàn và người huyết hư tuyệt đối không được dùng.

Những điều cần lưu ý:

– Không dùng cho phụ nữ có thai.

– Xích thược là cây cùng chi, khác loài với cây Bạch thược dược (Paeonia lactiflora Pall.): có 1 loài trắng và 1 loài đỏ. Về ứng dụng lâm sàng thì bạch thược dưỡng huyết ích âm, giảm đau. Còn xích thược thiên về thanh nhiệt lương huyết, tiêu nhọt, phá tích tụ.

Thảo dược sinh phương chuyên cung cấp những loại thảo dược tốt nhất để chăm sóc sức khỏe cho quý khách hàng.