XÍCH ĐỒNG NAM – THẢO DƯỢC CHỮA BỆNH PHỤ NỮ

Xích đồng nam, Theo Đông y có tác dụng như dùng cây bạch đồng nữ, chữa bạch đới khí hư, vàng da, tê thấp, kinh nguyệt không đều, còn dùng chữa sài mạch lươn ở trẻ em. Ngày dùng 10-20g dạng thuốc sắc. Ngoài ra, xích đồng nam còn có tác dụng chống viêm, vàng da, mụn lở, huyết áp cao, khớp xương đau nhức, đau lưng… Lá tươi giã đắp hoặc ép lấy nước rửa vết thương, bỏng, mụn lở.

Xích đồng nam vị thuốc quý chữa bệnh phụ nữ

Xích đồng nam có tên gọi khác: Mò hoa đỏ.

Tên khoa học:

Clerodendrum squamatum(Vent), Willd . Họ Cỏ roi ngựa (Verbenaceae) Cây mọc hoang nhiều nơi ở nước ta.

Mô tả:

Cây nhỏ, cao 0,5-1,5m; cành non vuông, có lông, lá lá mọc đối, có cuống dài và có lông ở cả hai mặt; mép lá khía răng hay uốn lượn. Hoa màu đỏ, mọc tập trung ở đầu cành, quả mọng, hình cầu có đài tồn tại.

Phân bố:

Xích đồng nam là loài cây bụi, mọc hoang ở nhiều nơi tại Việt Nam, có nơi còn gọi là mò hoa đỏ, lẹo cái… Cây xích đồng nam có thể sử dụng được toàn thân, thu hái quanh năm, tốt nhất vào lúc cây sắp có hoa. Phơi hoặc sấy khô. Có khi dùng tươi. Rễ rửa sạch, phơi khô, xắt lát, sắc uống

Bộ phận dùng: rễ, thân, cành mang lá.

Thành phần hóa học: Alcaloid, Flavonoid, muối calci.

Công dụng:

Chữa kinh nguyệt không đều, có kinh đau bụng, viêm loét tử cung, bệnh phụ nữ, mụn nhọt, viêm mật, vàng da, huyết áp cao.

xích đồng nam có tác dụng như dùng cây bạch đồng nữ

Xích đồng nam có tác dụng như cây bạch đồng nữ

Một số bài thuốc từ cây xích đồng nam:

– Bài thuốc chữa kinh nguyệt không đều, tiểu buốt, đi tiểu ra máu:

Rễ xích đồng nam, búp non Mía dò, lá Huyết dụ, mã đề, Bầu đất mỗi thứ 10-15g, thái nhỏ, phơi khô, sao cho thơm sắc vwosi 500 ml nước, còn 150 ml chia uống 2 lần trong ngày.

– Chữa rối loạn kinh nguyệt, có kinh đau bụng:

Xích đồng nam, hương phụ, ngải cứu, ích mẫu, mỗi vị 10 – 12g (khô). Sắc uống, ngày 1 thang, khi uống có thể cho thêm ít đường cho dễ uống. Uống sau khi hết kinh độ 5-7 ngày. Uống liền 2-3 tuần lễ.

– Chữa vàng da và niêm mạc, nhất là niêm mạc mắt bị vàng thẫm, kiểm nghiệm nước tiểu có sắc tố mật:

Rễ bạch đồng nữ hoặc xích đồng nam, sắc uống mỗi ngày một thang.

– Trị bạch đới, khí hư, kinh nguyệt không đều:

40-80g lá Xích đồng nam khô sắc uống, hoặc Xích đồng nam 18g, Ích mẫu 18g, Ngải diệp 18g, Hương phụ 10g, sắc uống mỗi ngày 1 thang.

– Chữa tăng huyết áp:

Lá Xích đồng nam khô 12g, Cúc hoa 12g, Hoa hòe 6g, Cam thảo nam 12g. Tất cả phơi khô, sao qua cho thơm. Sắc uống mỗi ngày một thang.

– Trị thấp khớp, sưng nóng đỏ đau thuộc thể nhiệt:

Xích đồng nam 80g, Dây gắm 120g, cây Tâm xuân 8g, Đơn tướng quân 8g, Đơn mặt trời 8g, Đơn răng cưa 8g, Cà gai leo 8g, Cành dâu 8g. Sắc, chia 2 lần uống, mỗi ngày một thang.

– Chữa kinh nguyệt không đều, viêm loét tử cung, bệnh phụ nữ, mụn nhọt, viêm mật vàng da, huyết áp cao:

Ngày 15 – 20g toàn cây dưới dạng thuốc sắc, cao, viên.

– Chữa sản phụ sau khi ra nhiều khí hư:

Dùng lá cây mía tím 30g, lá huyết dụ 20g, bạch đồng nữ 12g, xích đồng nam 12g, tất cả đem thái nhỏ, sao vàng, sắc nước uống thay trà hằng ngày.

– Chữa xích bạch đới ra chất trắng như mũi hay đỏ nhạt như máu cá, âm đạo ngứa ngáy, đái ra nước vàng đục hay đỏ nhạt:

Xích đồng nam, bạch đồng nữ lấy cả hoa, lá mỗi thứ một nắm 15g phơi héo, bồ công anh 12g, rau dừa nước 15g, sắc uống.

– Chữa các chứng lậu đái buốt, đái dắt, đái ra máu, ra sỏi, đái chất nhầy:

Xích đồng nam, bạch đồng nữ, cỏ chỉ thiên, rễ cỏ tranh, cỏ bấc, thịt ốc nhồi, mỗi thứ một nắm, sắc uống.

– Điều can, giải uất, thanh nhiệt:

Xích đồng nam (sao vàng) 40g, thanh bì 20g, bạch đồng nữ (sao vàng) 40g, dái nghệ vàng 20g, quả dành dành (sao cháy) 20g, cam thảo dây 16g. Các vị sao chế xong, cho vào ấm, đổ 800ml nước, sắc lấy 250ml uống.

– Chữa đau bụng kinh:

Lá Xích đồng nam, hương phụ, ích mẫu, ngải cứu, mỗi vị 6g; nước 300ml, sắc trong nửa giờ, chia 2-3 lần uống trong ngày, khi uống có thể cho thêm ít đường cho dễ uống. Uống trước khi có kinh khoảng 10 ngày, sau đó có thể uống liền từ 2-3 tháng, giúp cho khí huyết lưu thông.

– Chữa khí hư bạch đới:

Xích đồng nam, ích mẫu, ngải cứu, hương phụ, trần bì, mỗi vị 10g. Sắc uống ngày 1 thang. Uống liền 2-3 tuần sau chu kỳ kinh nguyệt. Dùng nhắc lại liệu trình thứ hai vào sau kỳ kinh tháng sau.