Xà bà

XÀ BÀ – ĐIỀU TRỊ VIÊM TUYẾN VÚ, CHỮA HO LÂU NGÀY

Xà bà còn gọi là Hoàn tiên, có tác dụng khư thấp, khu phong, tiêu viêm, giải độc. Bên cạnh đó cây có tên khoa học là Waltheria americana L. (W.indica L.), thuộc họ Trôm – Sterculiaceae.

Xà bà dùng làm thuốc hạ sốt, điều trị giang mai.

MÔ TẢ:

Cây xà bà thuộc loại thân thảo hoặc cây bụi thấp. Chiều cao trung bình chỉ tầm 35 – 150cm. Phiến lá có dạng xoan, chiều dài từ 2 – 4,2cm và rộng đến 2,2cm.

Lá có màu lục tươi và được phủ một lớp lông hình sao như nhung màu trắng. Phần cuống của lá mảnh và cũng có lông. Còn lá kèm dạng sợi, mọc đều và có kích thước đa dạng.

Cụm hoa sim có hình cầu và thường mọc phổ biến ở phía nách lá. Cây ra hoc nhiều, nhưng lại nhỏ và màu vàng. Đài có phủ nhiều lông dày và hơi ráp.

Phần cánh hoa có chiều dài từ 4 – 5mm. Nhị 5 dính thành các bẹ nhẵn, chứa bầu thụt vào trong. Phần vòi có lông hình sao, đầu nhụy tạo thành bó có 25 cành.

Quả nhỏ gần giống hình chùy, bên trong chứa hạt đơn độc màu đen và có lông. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây sinh sống và phát triển ở các vùng nhiệt đới. Loại thực vật này phổ biến mọc trên đất hoang, dọc đường đi vùng đồng bằng khắp nước ta.

BỘ PHẬN DÙNG:

Rễ và thân ( Radix et Caulis Waltheriae Americanae) đều được dùng.

THU HÁI:

Loại cây này có mùa quả từ đầu tháng 11 đến cuối tháng 6 năm sau.

BÀO CHẾ:

Dùng tươi hoặc phơi khô dùng dần.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, xà bà có vị cay, hơi ngọt và tính bình.

BẢO QUẢN:

Dược liệu cần để ở nhiệt độ phòng, tránh ẩm mốc.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng hạ tiêu, bạch đới, trị mụn nhọt ghẻ lở. Hỗ trợ điều trị viêm tuyến vú, giúp làm dịu, long đờm và chữa ho lâu ngày. Dùng làm thuốc hạ sốt, điều trị giang mai. Phụ nữ uống chữa vô sinh và cơ thể gầy yếu.