THÔNG THẢO – VỊ THUỐC LỢI SỮA

Thông thảo, theo đông y vị ngọt nhạt, tính hàn; vào kinh phế và vị. Có tác dụng tả phế lợi thủy, lợi sữa rất tốt cho phụ nữ sau sinh, khi kết hợp ý dĩ với thông thảo cho tác dụng tốt hơn. Không những thế còn dùng trị các chứng lâm, thấp ôn, viêm đường tiết niệu, phù nề.

Thông thảo vị thuốc lợi sữa

Thông thảo có tên gọi khác: Thông thoát.

Tên khoa học: Tetrapanax papyrifera (Hook.), họ Nhân Sâm (Araliaceae).

Mô tả cây:

Là cây nhỡ, cao tầm 3-6 m. Có thân cứng nhưng giòn, giữa thân có lõi trắng xốp, cây càng già, lõi càng đặc và chắc hơn. Lá xẻ thùy, mép lá có răng cưa; hoa tự hình tán mọc thành chùm, màu trắng; quả hình cầu.

Phân bố:

Cây mọc ở các tỉnh có khí hậu mát như Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà giang, Lâm Đồng, Gia Lai, Kon Tum… Có thể trồng thông thảo bằng cách gieo hạt hay chia gốc.

Bộ phận sử dụng:

Lõi thân phơi hay sấy khô của thân cây Thông thảo. Cắt thân thành từng đoạn 50-60 cm, dùng que đẩy lõi tươi, phơi nắng cho khô, khi dùng cắt thái lát.

Tính vị, qui kinh:

Vị ngọt nhạt, tính hàn, không độc, nhập thái âm phế, dương minh vị kinh; qui kinh Phế vị.

Thành phần hóa học:

Thông thoát là phần lõi trắng giữa thân cây thông thảo có họ ngũ gia bì (Araliaceae). Thông thảo chứa % protein; chất béo; chất xơ; pentosan; uronid…

Tác dụng:

Nhân dân dùng làm thuốc thông tiểu, chữa sốt, ho, giúp lợi sữa…

Liều 3-6 g/ngày dưới dạng thuốc sắc.

Thông thảo hay còn gọi thông thoát

Một số bài thuốc:

– Sử dụng thông thảo với ý dĩ sắc uống hàng ngày:

+ Mỗi ngày, dùng khoảng 10 g thông thoát và 30-50 g ý dĩ, rửa sạch sau đó sắc 1lít nước uống, không ăn cái. Sau khi đun nên cho vào bình giữ nhiệt để khi uống luôn luôn ấm mới giúp lợi sữa tốt

– Nấu cháo kết hợp thông thảo với ý dĩ, đậu xanh, đậu đỏ, hạt sen:

+ Ngâm cho các nguyên liệu nở khoảng 30-60 phút, sau đó cho vào hầm với móng giò, chân dê, chân chó, thịt lợn để ăn. Khi ăn bỏ bã thông thoát .Tốt nhất, tuần ăn 2-3 bữa cháo thông thoát hạt ý dĩ giúp mẹ lợi sữa tốt hơn.

– Chú ý:

Khi tắc sữa, mẹ không nên ăn tẩm bổ các sản phẩm lợi sữa mà nên uống nước thông thảo giúp thông sữa, kết hợp massage ngực và chườm nóng. Cho bé bú mút nhiều hoặc hút sữa bằng máy.

– Trị chứng phù do thấp nhiệt, tiểu ít:

+ Thông thảo thang: Thông thoát, Cù mạch, Thiên hoa phấn, Liên kiều đều 10g, Cát cánh, Sài hồ, Mộc thông, Thanh bì, Bạch chỉ, Xích thược đều 8g, Cam thảo 3g, sắc uống ngày 1 thang.

+ Hải kim sa 12g, Thông thoát, Hạnh nhân, Kê nội kim, La bạc tử đều 10g, Hậu phác, Mộc thông, Trần bì đều 6g. Trị cổ trướng nhẹ, tiểu ít, sắc uống ngày 1 thang.

+ Thông thoát, Cù mạch đều 10g, Mộc thông 6g, Liên kiều 10g, Cam thảo 3g, sắc uống trị viêm tiết niệu.

+ Thông thoát 8g, Phục linh bì 12g, Đại phúc bì 10g, sắc uống trị viêm cầu thận cấp, phù.

– Trị ít sữa:

+ Thông nhũ thang: Thông Thảo 6 – 8g, móng heo 1 đôi, Xuyên khung 6g, Xuyên sơn giáp 8g, Cam thảo 3g, sắc uống. Ngoài dùng nước hành rửa vú.

+ Thông thảo, cám gạo đều 10g, hạt bông đã sao vàng 15g, nước sắc 600ml sắc còn 200ml chia 3 lần uống trong ngày.

Liều dùng: 3 – 10g. thông thảo khô sắc nước uống

– Lợi niệu thông lâm:

+ Trị các chứng bệnh thấp nhiệt, thủy thũng, tiểu dắt và ít.

– Thuốc thông sa:

Thông thảo 12g, hạnh nhân 12g, màng mề gà 12g, hậu phác 8g, mộc thông 8g, trần bì 8g, hải kim sa 16g, hạt củ cải 12g. Sắc uống. Trị bụng trướng to, bí tiểu.

– Trị viêm thận cấp, thủy thũng, tiểu ít:

Thông thảo 8g, đại phúc bì 12g, phục linh bì 16g. Sắc uống.

– Trị nhiễm khuẩn niệu đạo:

+ Thông thảo 12g, cù mạch 12g, liên kiều 12g, mộc thông 8g, cam thảo 4g. Sắc uống.