Táo nhân

TÁO NHÂN – ĐIỀU TRỊ THẦN KINH SUY NHƯỢC, ĂN UỐNG KÉM, MỆT MỎI

Táo nhân hay còn gọi là toan táo nhân, toan táo hạch, sơn táo nhân, nhị nhân, dương táo quân, điều thụy sam quân. Theo đông y, táo nhân có tác dụng trị hư phiền, mất ngủ, hồi hộp, kinh sợ, phiền khát, hư hãn, mất ngủ, mồ hôi trộm. Vị thuốc có tên khoa học là Zizyphus jujuba Lamk., thuộc họ Táo Ta (Rhamnaceae).

Táo nhân có tác dụng chữa cốt chưng, nóng trong xương, tâm phiền, mất ngủ

MÔ TẢ:

Cây táo cao khoảng 2 – 4m, thân có gai và cành buông thõng. Lá hình bầu dục ngắn hoặc hơi thon dài. Mặt trên xanh lục nhẵn, còn mặt dưới có lông trắng. Ngoài mép có răng cưa, có 3 gân dọc lồi lên rõ rệt. Hoa thường mọc thành xim ở kẽ lá và có màu trắng.

Toan táo nhân có hình tròn dẹt hay hình bầu dục. Có chiều dài 0,6 – 1cm, rộng 0,5 – 0,7cm và dày khoảng 0,3cm. Mặt ngoài có màu hồng tía hay nâu tía, láng bóng, đôi khi có đường vân nứt.

Phía giữa có một đường vân dọc nổi lên và một mặt hơi lồi. Đầu nhọn màu trắng và có một chỗ lõm. Vỏ của hạt cứng, bên trong có 2 mảnh của nhân mầu hơi vàng. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây thường được trồng hoặc mọc hoang nhiều ở các tỉnh thuộc miền Nam và miền Trung nước ta.

BỘ PHẬN DÙNG:

Hạt quả (Semen Zizyphi), loại hạt to, mập, nguyên vẹn, vỏ mầu hồng tía.

THU HÁI:

Thường thu hái quả vào mùa thu.

CHẾ BIẾN:

Khi quả chín, hái về, bỏ phần thịt và vỏ hạch, lấy nhân rồi đem đi phơi khô.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong táo nhân có chứa Nuciferine, Nornuciferine, Norisocorydine, Frangufoline, Coclaurine. Còn có Zizyphusine, Caaverine, Methylasimilobine, Amphibine – D, Sanjoinenine, Betulin, Alphitolic acid, Jujuboside.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, táo nhân có vị chua, hơi ngọt, tính bình và không độc.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng chữa cốt chưng, nóng trong xương, tâm phiền, mất ngủ. Điều trị phát sốt, tai điếc, miệng khô, sườn đau, tay chân, đầu mặt sưng phù. Điều trị thần kinh suy nhược, ăn uống kém, mệt mỏi, hay quên, hoa mắt, đầu choáng.

Điều trị phát sốt, tai điếc, miệng khô, sườn đau, tay chân, đầu mặt sưng phù

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Điều trị mồ hôi ra nhiều:

Lấy 40g toan táo nhân (sao đen, nghiền nát), mạch môn, ngũ vị tử, trúc diệp, sinh địa, long nhãn nhục, mỗi vị với lượng bằng nhau, rồi sắc uống.

Trị âm hư dẫn đến mồ hôi ra nhiều:

Dùng 20g toan táo nhân (sao), phục linh, đảng sâm, mỗi vị đều 12g. Đem sắc uống hoặc tán thành bột, dùng cùng với nước cơm.

Trị thần kinh suy nhược, ăn uống kém:

Lấy 16g táo nhân (sao), 8g xương bồ, 8g viễn chí (chích), 12g phục linh, 12g đảng sâm. Rồi đem đi sắc uống hoặc tán bột dùng với nước cơm.

Trị mất ngủ, ra nhiều mồ hôi, sốt:

Dùng 20g táo nhân (sao), 20g sinh địa, 40g gạo tẻ, sắc nước uống trong ngày.

Điều trị hoa mắt, đầu choáng, tầm không yên:

Lấy 20g toan táo nhân (sao), 12g phục linh, 12g tri mẫu, 8g cam thảo, 8g xuyên khung, sắc thành thuốc dùng uống.

Chữa tai điếc, miệng khô, sườn đau, tay chân:

Dùng 10g táo nhân, 10g đương quy, 10g sài hồ, 10g sơn dược, 16g trạch tả. Thêm 8g sơn thù du, 8g mẫu đơn bì, 8g bạch thược, sơn chi tử 6g, 12g thục địa. Sau đó đem sắc nước uống, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Giúp an thần, dưỡng tâm:

Lấy 16g toan táo nhân, 16g bá tử nhân, 8g ngũ vị tử, 8g viễn chí. Đem sắc cùng 1 thăng nước, đến khi cạn còn 1/3 thăng. Đem chia thành nhiều lần uống trong ngày.

Khi bị mất ngủ không yên:

Dùng 16g táo nhân, 16g bá tử nhân, 8g viễn chí, mang hãm với nước sôi. Dùng uống thay trà, mỗi ngày dùng một lần.