SÀI HỒ – HÒA GIẢI THOÁI NHIỆT, SƠ CAN GIẢI UẤT

Như những bài viết trước mà Thảo dược Sinh Phương chúng tôi đưa đến với quý bạn đọc, rằng thiên nhiên rất phong phú và hào phóng khi ban tặng cho chúng ta rất nhiều sản vật quý giá từ trên rừng đến biển sâu. Riêng với Thảo dược Sinh phương nếu nói vui thì thiên nhiên là một “tủ thuốc”, bởi vì với bất cứ thứ bệnh nào cũng có một loại thảo dược tương ứng để dùng chữa trị. Trong tủ thuốc thiên nhiên ấy hôm nay chúng tôi muốn đề cập đến 1 loài thảo dược có tên Sài Hồ, vậy Sài Hồ là cây thuốc như nào? Tác dụng ra sao? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết sau.

Sài hồ bảo vệ gan và lợi mật, hạ mỡ trong máu.

Tên gọi:

Sài hồ còn được biết đến với tên gọi: Diệp sài hồ, Trúc diệp sài hồ, Bắc sài hồ.

Tên khoa học: Radix bupleuri

Mô tả:

Sài hồ là loài thảo dược thuộc loài cây bụi cao từ 1 – 3m phân nhánh ở gốc, tiết diện thân tròn, thân non có màu xanh, có một ít lông mịn. Thân già màu xanh nâu hoặc hơi tía, nhẵn không có lông. Lá mọc so le hình thìa, mép có răng cưa, phiến lá dầy, láng ở mặt trên, nhạt ở mặt dưới, lá có mùi thơm hắc. Hoa mọc thành cụm màu đỏ nhạt hơi tim tím với 4-5 hàng lá bắc. Các đầu này lại họp thành 2-4 ngù. Quả bế có 10 cạnh, có mào lông không rụng.

(Cần phân biệt sài hồ với cây cúc tần. Chúng có nhiều điểm tương đồng chính vì thế quý vị cần phân biệt rõ trước khi mua. Tránh mua nhầm cây thuốc).

Bộ phận dùng làm thuốc của Sài hồ là Rễ.

Phân bố và thu hái:

Ở Việt Nam, cây thường thấy ở các tỉnh vùng ven biển, nhiều nhất ở khu vực miền Trung và các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long. Nam sài hồ là cây ưa sáng, thường mọc thành khóm riêng lẻ và thích nghi đặc biệt với vùng nước lợ nhưng cây vẫn có thể sinh trưởng tốt ở vùng nước ngọt hoặc những vùng bị nhiễm mặn, đôi khi cũng tạo thành quần thể tương đối điển hình. Mùa hoa quả vào tháng 5-7.

Bộ phận dùng làm thuốc là Rễ và lá, phần lớn người ta sử dụng rễ, rễ có thể thu hái quanh năm. Sau khi thu hoạch rễ cắt bỏ rễ con, rửa sạch sau đó đem phơi hoặc sấy khô. Có thể tẩm rượu hoặc mật ong sao thơm. Dùng tươi, phơi khô hay nấu thành cao.

Tác dụng dược lý:

Theo một số nghiên cứu vị thuốc có tác dụng: Giải nhiệt, an thần, kháng khuẩn, kháng vi rút.

Tác dụng:

Hòa giải thoái nhiệt, sơ can chỉ thống, thăng dưỡng khí triệt ngược tà ( trị sốt rét).

Bảo vệ gan và lợi mật.

Hạ mỡ trong máu.

Tác dụng tăng cường thể dịch miễn dịch và miễn dịch tế bào. Tăng khả năng tổng hợp protein của chuột.

Nước sắc Sài hồ có tác dụng ức chế mạnh liên cầu khuẩn tan huyết, phẩy khuẩn thổ tả, trực khuẩn lao, leptospira, virut cúm. Thuốc còn có tác dụng kháng virut viêm gan, virut viêm tủy týp I, vi trùng sốt rét.

Tăng cường thể dịch miễn dịch

Một số bài thuốc:

– Trị ngoại cảm: Tiểu sài hồ thang ( Thương hàn luận): Sài hồ 12 – 16g, Bán hạ 8 -12g, Hoàng cầm 8 -12g, Đảng sâm 8 -12g, Chích thảo 4 – 6g. Sinh khương 3 lát, Đại táo 4 – 6 quả.

– Chữa sốt rét: Dùng bài Tiểu sài hồ ( như trên ) gia Thảo quả, Thường sơn. Mỗi thứ 12g sắc nước uống.

– Trị viêm gan: Cam sài hợp tể ( Cam thảo, Sài hồ mỗi thứ 1/2). Mỗi lần 10 ml, ngày 3 lần, ( tương đương với Cam thảo, Sài hồ mỗi thứ 15g/ngày).

– Trị viêm giác mạc do virút: Sài hồ chế thuốc nhỏ mắt (10%). Mỗi giờ một lần và chích dưới kết mạc, mỗi lần 0,3 – 0,5ml, chích cách nhật, chích bắp mỗi lần 2ml, ngày 1 – 2 lần. Ngô Đức Cửu dùng 3 phương pháp trên trị 18 ca, thời gian điều trị bình quân mỗi ca 16 gnày đều khỏi

– Trị chứng mỡ máu cao: Dùng thuốc giảm mỡ 20ml ( tương đương Sài hồ 3g, thêm La hán quả gia vị). Ngày uống 3 lần, một liệu trình 3 tuần, trị 86 ca, tác dụng tốt đối với triglycerit

* Lưu ý:

Theo một số tác giả không nên dùng trong những trường hợp sau: ho do phế âm hư, triều nhiệt ( sốt có định kỳ). Đối với bệnh nhân huyết áp cao có triệu chứng đau đầu, ù tai, chóng mặt ( hội chứng can hỏa thượng nghịch).

Không nên dùng liều cao vì có thể làm tăng bệnh, thậm chí gây xuất huyết.

Trường hợp lao phổi nếu có biểu chứng, can khí uất nên dùng Sài hồ lượng ít độ 4 – 6g.

Thường dùng chung với Bạch thược để tăng tác dụng thư can trấn thống vừa để làm dịu tính kích thích của sài hồ đối với cơ thể.