Rau đay trắng

RAU ĐAY TRẮNG – CHỮA TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI, LỢI TIỂU VÀ HEN SUYỄN

Rau đay trắng hay còn được biết đến với cái tên rau đay quả dài, cây đay trắng, đay tây, đay rừng. Theo đông y, rau đay trắng có tác dụng nhuận trường, lợi tiểu, mát máu bổ tim, lợi tiểu mạnh và lợi sữa. Cây có tên khoa học là Corchorus olitorius, thuộc họ Malvaceae.

Rau đay trắng chữa rắn cắn, lợi tiểu mạnh chữa bệnh cổ trướng, hen suyễn.

MÔ TẢ:

Rau đay trắng thuộc loại cỏ cao khoảng 1 – 2m. Có thân màu đỏ nâu và thường ít phân cành. Lá có hình trứng dài nhọn và phía gốc lá tròn hay tù. Ngoài mép lá có răng cưa và dài đến 10cm, rộng khoảng 2 – 4cm. Lá kèm hình sợi, thường có khoảng 3 – 5 gân ở phía dưới.

Hoa nhỏ có màu vàng và thường mọc ở kẽ lá. Họp thành 3 hoa một trên một cuống ngắn. Đài 4 – 5, tràng 4 – 5 và nhị 45 – 50, thường xếp thành nhiều vòng.

Quả nhẵn hình trụ thường có 5 sống dọc và dài khoảng 5cm. Hạt có hình lê khi cắt ngang và có hình 5 cạnh. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Ở nước ta cây được trồng ở nhiều nơi để lấy lá non nấu canh ăn cho mát. Ngoài ra cây còn phân bố ở châu Phi, châu Á và châu Mỹ.

BỘ PHẬN DÙNG:

Lá và hạt được sử dụng để làm thuốc.

THU HÁI:

Người ta thường hái lá non sau khi trồng cây được hơn 1 tháng.

CHẾ BIẾN:

Sau khi thu hái hạt từ quả đay già về, rồi đem đi phơi hoặc sấy khô.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong lá có một chất nhầy, hạt thì chứa một chất dầu giống như dầu hạt cây hoa hướng dương. Tỷ lệ các axit béo trong dầu là 15,65% axit panmitic, 4% axit stearic, 1,66% axit behenic, 1,12% axit lignoxeric, 59,67% axit linolenic.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, trong hạt cây đay trắng có vị đắng, tính nóng và không độc. Còn lá thì có vị đắng nhưng tính hàn và có độc.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng chữa táo bón, trị ho, ho ra máu và nôn ra máu, tăng tiết sữa. Chữa rắn cắn, lợi tiểu mạnh chữa bệnh cổ trướng, hen suyễn. Chữa tràn dịch màng phổi, tăng sức co cơ tim và giảm nhịp tim. Còn dùng làm thuốc bổ, an thần, lợi tiểu và chữa táo bón.

Rau đay trắng chữa tràn dịch màng phổi, tăng sức co cơ tim và giảm nhịp tim.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Giúp lợi tiểu mạnh và chữa bệnh cổ trướng:

Lấy 12g hạt đay quả dài ( sao vàng), 24g vỏ rễ dâu (tẩm mật sao), 12g trần bì lâu năm, 3 lát gừng sống. Sau đó đem tất cả đi thái nhỏ, rồi sắc với 400ml, đến cạn còn 100ml, đem chia làm hai lần uống trong ngày.

Khi bị hen suyễn:

Dùng 12g hạt đay quả dài, rồi đem đi giã nát, sao qua. Lấy 20g xơ mướp, đem đi băm nhỏ rồi sao lên. Sau đó đem hai thứ trộn đều, rồi sắc nước uống, chia làm hai lần uống trong ngày.

Chữa tràn dịch màng phổi:

Lấy 8g hạt đay trắng, 16g ý dĩ, tỳ giải, mộc thông, huyền sâm, thổ phục linh, bách bộ, mỗi loại 12g. Thêm hạt bìm bìm biếc, rễ cỏ tranh, hạt mã đề, mỗi loại 8g. Sau đó đem tất cả đi sắc nước uống hàng ngày.

Chữa rắn cắn:

Lấy ngọn rau đay, nõn chuối tiêu, dây kim cang với lượng vừa đủ. Sau đó đem đi giã nhỏ, thêm nước, rồi gạn uống. Đồng thời lấy bã để đắp trực tiếp lên vùng bị bệnh.