Quế rành

QUẾ RÀNH – TRỊ MỤN NHỌT SƯNG LỞ, NGOẠI THƯƠNG XUẤT HUYẾT

Quế rành hay còn được biết đến với cái tên quế trèn, trèn trèn, quế lá hẹp, âm hương, re đinh hương, re cẩm chướng. Theo đông y, quế rành có tác dụng khư phong tán hàn, ôn trung chỉ thống. Cây có tên khoa học là Cinnamomum burmanii (Nees et T. Nees) Blume (Laurus burmanii C. G. et Th. Nees), thuộc họ Long não – Lauraceae.

Quế rành chữa chứng ỉa chảy, cảm cúm và sốt rét.

MÔ TẢ:

Quế rành thuộc loại thân gỗ có chiều cao khoảng 6 – 11m. Thân thẳng đứng, phân nhiều nhánh và không có lông. Toàn thân được bao phủ bởi một lớp vỏ xám, bóng, thi thoảng nổi lên một vài đốm trắng.

Cây có phiến lá dạng bầu dục dài, chiều dài chiều rộng lần lượt là 9 – 12cm và 3 – 4,5cm. Phần đầu của lá nhọn, có mũi và gốc tù. Lá có mặt nhẵn, nổi rõ khía gân và không có lông. Lá có màu xanh đậm ở mặt trên, còn mặt dưới thì nhạt hơn.

Chùy hoa ngắn, chất yếu, có cuống dài 8mm. Cây có quả mọng tròn, có mũi và kích thước to gần bằng đầu đũa. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Loại thực vật này thường sinh sống ở những nơi có độ cao từ 500m đến 1500m. Ở nước ta, cây xuất hiện nhiều ở Hà Tây, Ninh Bình, Thanh Hóa qua Nghệ An. Còn ở các tỉnh Quảng Trị, Thừa Thiên- Huế, Khánh Hòa, Lâm Ðồng.

Ngoài ra chúng còn được tìm thấy nhiều ở Trung Quốc, Lào và Inđônêxia.

BỘ PHẬN DÙNG:

Vỏ rễ, vỏ thân, lá cành ( Cortex Radicis, Cortex, Folium et Ramulus Cinnamomi Burmannii) đều được dùng làm thuốc.

THU HÁI:

Cây có mùa hoa vào đầu tháng 5 cho đến hết tháng 8 và ta có thể thu hái quanh năm.

CHẾ BIẾN:

Người ta lấy vỏ những cây to để chế biến giống như vỏ quế. Thường dùng vỏ thân, vì nó tốt hơn vỏ cành.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Nghiên cứu từ các nhà khoa học cho thấy trong vỏ quế rành có chứa hai loại tinh dầu. Một loại nhẹ hơn nước và một loại nặng hơn nước. Cả hai đều có mùi vị giống xá xị và có thành phần là aldehyd cinnamic cùng một ít Long não.

Ở Inđônêxia, quế rành (quế padang) có hàm lượng tinh dầu khoảng 3,5% khá cao.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, vỏ và lá quế rành đều có mùi thơm, tuy nhiên mùi thơm này thay đổi theo vùng miền phân bố. Còn vỏ rễ, vỏ thân, lá, cành đều có vị cay, hơi ngọt và có tính ấm.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng trị đau dạ dày do hư hàn, chán ăn, ỉa chảy. Điều trị phong thấp đau nhức khớp xương, đau lưng và chữa đòn ngã sưng đau. Trị mụn nhọt sưng lở, ngoại thương xuất huyết. Ðiều trị bệnh đau dạ dày và chứng phong thấp đau nhức khớp mạn tính. Chữa chứng ỉa chảy, cảm cúm và sốt rét.

Ngoài ra còn dùng gỗ trong xây dựng, vỏ để làm hương, tinh dầu trong kỹ nghệ xà phòng.