QUẢ BỒ HÒN – CHỮA TRỊ CÁC BỆNH NGOÀI DA

Quả bồ hòn có tác dụng chữa ho trừ đờm, nhân hạt ăn được; còn có tác dụng chữa hôi miệng, sâu răng. Tên khoa học là Sapindus mukorossi. Thuộc họ bồ hòn Sapindaceae, tên tiếng Anh: Soapnut.

Quả bồ hòn dùng gội đầu có tác dụng khử các loại nấm da và nấm tóc

Quả bồ hòn có tên gọi khác: Bòn hòn, Vô hoạn, Thụ, Lai patt.

Mô tả:

Cây bồ hòn to cao lên tới 20-30m. Lá kép hình lông chim có 4 – 5 đôi lá chét gần đối nhau, phiến lá chét nguyên nhẵn. Hoa mọc thành chùy ở đầu cành, đài 5, tràng 5, nhị 8. Quả có ba quả hạch nhưng hai tiêu giảm đi chỉ còn một hình tròn, vỏ quả màu vàng nâu nhạt, da nhăn nheo, trong chứa một hạt màu đen và có hình cầu. Quả có vào tháng 10 và tháng 11. Hoa vào mùa hè.

Phân bố:

Trồng ở khắp các tỉnh miền Bắc nước ta, có nơi trồng làm cây bóng mát. Chủ yếu ở các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Cạn, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Hà Tây, Phú Thọ, Hà Giang, Tuyên Quang.

Bộ phận dùng làm thuốc:

Quả hái về để nguyên cả hạt đem hạt phơi khô dùng làm thuốc.

Thành phần hóa học:

Bồ hòn chứa 18% saponizit gọi là sapindus saponozit C41H61O13- Sapindus saponin là một thứ bột vô định hình, màu trắng; có năng suất quay cực αD+13°. Thuỷ phân cho d. arabinoza, sapogenin có tinh thể, độ chảy 319°C và vào loại tritecpen. Hạt: Chứa 9-10% dầu béo.

Công dụng:

Quả bồ hòn có tác dụng chữa ho trừ đờm, nhân hạt ăn được; còn có tác dụng chữa hôi miệng, sâu răng. Ngoài ra, bồ hòn còn dùng để giặt quần áo thay cho xà phòng rất tốt, nhất là giặt đồ len, lụa, không chịu được kiềm của xà phòng. Làm nguyên liệu chế saponozit dùng trong công nghiệp giấy, phim ảnh, nhuộm mạ kim loại.

Dùng để giặt sạch quần áo và đồ trang sức

Một số bài thuốc:

Chữa các bệnh ngoài da:

Nước từ quả bồ hòn có tính chất như một loại sữa rửa mặt lý tưởng rất tốt cho da, giúp da mịn và mềm mại. Chữa được các bệnh ngoài da như: vẩy nến và eczema, loại bỏ mụn đầu đen, mụn mủ và tàn nhang.

Chữa côn trùng đốt:

Lấy nước ngâm quả bồ hòn bôi tại chỗ bị đốt có tác dụng loại bỏ và hủy nọc độc của rắn hay bò cạp ra khỏi cơ thể.

Kháng nấm tóc:

Gội đầu bằng nước bồ hòn có tác dụng khử các loại nấm da và nấm tóc.

Chống gàu:

Thoa lên tóc nước quả bồ hòn và để trong vài phút, sau đó gội sạch bằng nước sẽ giúp làm sạch các mảng trắng và gàu bám trên da đầu.

Giặt sạch quần áo và đồ trang sức:

+ Đặt các món trang sức vào trong dung dịch lỏng của quả bồ hòn sẽ thấy các đồ vật trở nên sáng bóng hơn.

+ Cho 2 muỗng bột quả bồ hòn khô vào 1/2 xô nước, quấy đều sau đó cho tất cả quần áo vào ngâm trong 1 giờ và xả sạch; làm sạch bụi bẩn và chất mồ hôi dầu trên quần áo.

Lưu ý:

+ Tránh nước bồ hòn rơi trực tiếp vào mắt sẽ gây kích ứng, đỏ mắt, nếu thấy có triệu chứng như phát ban, đỏ da hoặc ngứa ngáy bất kỳ trên da hoặc tóc thì ngưng sử dụng ngay lập tức vì cơ địa dị ứng với saponin trong quả bồ hòn.

+ Phụ nữ mang thai những tháng đầu không nên dùng nhiều.