Phong Diệp Đằng

PHONG DIỆP ĐẰNG – CHỮA RẮN ĐỘC CẮN, TRỊ VIÊM CỐT TỦY, ĐAU NHỨC XƯƠNG

Phong diệp đằng còn gọi là thô xác đằng, khổ lang đằng, nho dại, hồng bối ty châu, tả biên đằng. Còn tên tiếng Trung là 风叶藤, tên khoa học là Cissus assimica (Laws.)Craib, thuộc họ nho Vitaceae.

Phong diệp đằng điều trị trật khớp, ung nhọt độc, thấp chẩn.

MÔ TẢ:

Phong diệp đằng thuộc loại thân gỗ mọc leo. Toàn thân có lông rám, cành nhỏ dạng trụ tròn. Trên cành chứa nhiều có vân dọc, phủ lông màu nâu vàng ngắn mềm.

Các tua bám khi còn non có lông rám, về sau sẽ rụng hết. Phần râu bám đôi lúc phân thoa. Lá mọc xen nhau có cọng dài khoảng 2 – 4cm. Phần lá non gồm nhiều lông mềm dài màu sắt.

Thác diệp mạc chất hơi tròn, dài đến 4mm. Phiến lá mạc chất, dạng tim hay hình noãn rộng dạng tim.Có chiều dài và chiều rộng là 7 – 12mm. Phần đỉnh lá nhọn rủ hay dạng đuôi nhọn.

Đáy lá hình tim, bờ lá gồm nhiều răng cưa nhỏ không đều. Mặt trên màu lục tối, còn phía dưới lại có màu lục nhạt. Cả hai mặt đều không lông, đôi khi có một ít lông ngắn mềm màu sắt.

Có 3 đường gân lá chính xuất phát từ gốc lá. Gân 2 bên phân thành nhiều nhánh nhỏ. Gân bên lồi ở mặt bên, khi lá khô chuyển sang màu nâu đỏ nhạt.

Cụm hoa:

Cụm hoa dạng ô mọc đối xứng với lá và ngắn hơn lá. Phần cành hoa nhỏ dài tầm 3 – 4mm. Được phủ nhiều lông nhung màu sắt, khi ra quả sẽ duỗi dài ra.

Hoa lưỡng tính hoặc tạp tính, có đài dạng cái ly. Phần bờ viền hơi dạng sóng hoặc bằng phẳng. Bên trên đài gồm 4 cánh và không chứa lông. Mỗi bông đều gồm 4 cánh hoa, cánh dạng noãn tròn. Thỉnh thoảng có lông thưa, bồn hoa dạng ly.

Gồm 4 khe dạng sóng nông, phần nhụy đực có 4 cánh. Nhị hoa ngắn, có 2 thất, mỗi thất có 2 phôi châu. Trụ hoa dạng sợi, có trụ đầu dạng khối.

Quả mọng nhỏ, có dạng gần giống quả lê. Chiều dài từ 6 – 8mm, đường kính trung bình là 4 – 5mm. Bên trong có chứa nhiều hạt hình noãn màu đen. (không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Thường xuất hiện nhiều ở các vùng đồi núi, đồi núi ven bển, bìa rừng, rừng thưa. Được khai thác sử dụng nhiều ở các tỉnh Giang Tây, Phúc Kiến, Hồ Bắc, Hồ Nam. Hay Quảng Đông, Quảng Tây và các tỉnh phía nam của Trung Quốc.

BỘ PHẬN DÙNG:

Đa số dùng rễ để điều chế thuốc.

THU HÁI:

Có thể lấy rễ quanh năm, cây có mùa hoa từ tháng 4-10 và kết quả từ giữa tháng 6 cho đến hết tháng 10.

BÀO CHẾ:

Sau khi đã thu lấy cây về, thì đem sơ chế thật sạch bùn đất. Sau đó loại bỏ các phần trên mặt đất, chỉ lấy rễ rồi mang đi phơi khô. Ngoài ra còn dùng rễ cây tươi để giã nát đắp vào vết sưng đau.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, rễ phong diệp đằng có vị nhạt, hơi chát, tính bình và có độc.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng tiêu thũng, tán ứ chỉ thống, khu phong thấp. Chữa đau nhức khớp do phong thấp, bong gân, gãy xương. Điều trị trật khớp, ung nhọt độc, thấp chẩn. Chữa rắn độc cắn, trị viêm cốt tủy, đau nhức xương.