Ngổ áo

NGỔ ÁO – ĐIỀU TRỊ CẢM LẠNH GÂY VIÊM HỌNG VÀ VẾT THƯƠNG TỤ MÁU

Ngổ áo hay còn được biết đến với cái tên cây nút áo, nụ áo vàng, cúc áo hoa vàng, cỏ thẻ, cúc lác, cỏ nhỏ, hàn phát khát. Theo đông y, ngổ áo có tác dụng ức chế hoạt động của các tế bào ung thư tuyến tiền liệt, chữa đau đầu, cảm sốt, sốt rét từng cơn, đau ở cuống họng. Cây có tên khoa học là Spilanthes acmella L. Murr, thuộc họ Cúc – Asteraceae.

Ngổ áo trị rắn cắn, đau mắt, trị mề đay mẩn ngứa.

MÔ TẢ:

Ngổ áo thuộc loại thân nhỏ, mọc đứng hay bò trên mặt đất. Thân chia làm nhiều cành, có chiều cao trung bình từ 0.4 – 0.7 m. Phiến lá hình trứng, ngoài mép có răng cưa to, hơi gợn sóng. Lá dài từ 3 – 7 cm và chiều rộng khoảng 1 – 3 cm.

Hoa hình nón, mọc thành chùm ở đầu cành, ngoài mép có cờ. Hoa màu nhạt, chiều dài từ 2 – 3 mm. Hoa dẹt, chứa lá bắc hình bầu dục, nhọn ở đầu. Tràng hoa có màu vàng nhạt, hoa ở giữa thì có dạng hình ống.

Quả bế dẹp, màu nâu và ở đầu ngọn có 2 răng. Cây ra hoa bắt đầu từ tháng 1 – 5. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây thuộc vùng liên nhiệt đới, mọc nhiều ở ven đường, dưới những tán rừng rậm ẩm ướt. Hay ven bờ suối từ đồng bằng với độ cao 1.500 mét.

BỘ PHẬN DÙNG:

Toàn thân ( Herba seu Flos Spilanthi) đều được sử dụng để điều chế dược liệu.

SƠ CHẾ:

Có thể dùng tươi hoặc phơi khô bảo quản dùng dần.

THU HÁI:

Thời điểm thích hợp nhất để thu hái hoa là khi còn có màu xanh.

BẢO QUẢN:

Cần để dược liệu đã qua sơ chế ở nơi khô ráo, thoáng mát và chú ý tránh độ ẩm cao.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Trong tinh dầu hoa và thân có Spilanthol, Polysaccharid không khử, Sterol.

Cụm hoa và toàn thân chứa tinh dầu với mùi hăng mà thành phần chính là Spilanten cùng một chất rượu tên gọi là Spilantola.

TÍNH VỊ:

Trong đông y, ngổ áo có vị đắng, tính ấm và một lượng nhỏ độc tố.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng chữa cảm sốt, đau đầu, sốt rét, viêm họng. Trị đau răng, phong tê thấp, chữa nhọt độc, ghẻ lở. Trị rắn cắn, đau mắt, trị mề đay mẩn ngứa. Khi bị dị ứng thời tiết gây mẩn ngứa, đau lưng do lao lực quá độ. Điều trị cảm lạnh gây viêm họng, chữa vết thương tụ máu gây đau nhức, chấn thương phần mềm.

Ngổ áo chữa trị khi bị dị ứng thời tiết gây mẩn ngứa, đau lưng do lao lực quá độ.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Chữa cảm sốt, đau đầu, sốt rét:

Đem 4 – 12g ngổ áo tươi, đi sắc nước uống trong ngày.

Khi bị sốt rét cơn:

Lấy 20g hoa ngổ áo sắc thành nước, uống trước khi lên cơn sốt.

Trị viêm họng và đau răng:

Tán hoa ngổ áo thành bột nhỏ, rồi ngâm với rượu. Ngoài ra có thể ngậm nuốt nước để điều trị.

Đối với phong tê thấp:

Cần có rễ cây ngổ áo, rễ kim cang, rễ chanh, rễ xuyên tiêu, quả màng tàng, mỗi vị 4 – 8 g, sắc nước uống trong ngày.

Chữa nhọt độc, ghẻ lở, rắn cắn, đau mắt:

Chuẩn bị 4 – 12 g toàn cây ngổ áo, đem rửa sạch rồi sắc thành thuốc. Đồng thời giã nát cây ngổ áo tươi, đắp trực tiếp ngoài vùng da bị bệnh để tăng hiệu quả điều trị.

Trị mề đay mẩn ngứa:

Đem cây ngổ áo nấu thành nước dùng tắm trong ngày.

Đối với dị ứng thời tiết gây mẩn ngứa:

Chuẩn bị 200g cây ngổ áo đun cùng 4 – 5 lít nước, để dùng tắm, đồng thời lấy bã xát kỹ lên vùng da bị bệnh.

Khi bị đau lưng do lao lực quá độ:

Dùng 150g hoa ngổ áo, sắc lấy nước, lại thêm 250 g đại táo, đường đỏ. Cùng một lượng nhỏ rượu trắng, đun nhỏ lửa đến khi táo chín nhừ. Thì chia làm 4 – 5 lần uống trong ngày và dùng trong 10 ngày.

Điều trị cảm lạnh gây viêm họng:

Cần có cây ngổ áo, sài đất, lá húng chanh, kim ngân hoa, cam thảo đất, mỗi vị 15 g. Sắc nhỏ lửa cùng 750 ml nước, đến cạn còn 300 ml thì chia làm 3 lần uống trong ngày. Cứ mỗi 7 ngày là một liệu trình.

Chữa vết thương tụ máu gây đau nhức, chấn thương phần mềm:

Chuẩn bị 15g cây ngổ áo, 15g lá cây đại, rửa sạch rồi đem đi giã nát. Đắp trực tiếp vào vết thương, rồi băng kín lại, mỗi ngày thực hiện khoảng 1 – 3 lần tùy cơ địa từng người.