Mù u

MÙ U – TRỊ BỆNH THẤP KHỚP, XUẤT HUYẾT BÊN TRONG, ĐAU DẠ DÀY

Mù u hay còn được biết đến với cái tên hồ đồng, cồng. Theo đông y, mù u có tác dụng chữa các nốt mụn nhọt, tai có mủ, vết loét nhiễm trùng, trị nấm tóc, ghẻ, các vết thương, chữa viêm dây thần kinh trong bệnh cùi. Cây có tên khoa học là Calophyllum inophyllum L, thuộc họ Măng cụt (Clusiacease).

Mù u điều trị nấm tóc, ghẻ, các vết thương, chữa viêm dây thần kinh trong.

MÔ TẢ:

Mù u thuộc loại cây lớn, có chiều cao trung bình từ 20 – 25m. Thân có đường kính khoảng 30 – 35cm, cành non nhẵn và tròn. Lá lớn, mọc đối nhau, thon dài, mỏng, có cuống lá dày và bẹt.

Lá có gân phụ nhỏ rất nhiều và thường nổi rõ ở cả 2 mặt. Gân phụ song song và gần như thẳng góc với gân chính.

Cụm hoa mọc ở ngọn cành hoặc nách lá, thành những chùm có từ 5 – 16 hoa. Hoa màu trắng hay vàng cam, gồm 4 lá đài và 4 cánh với nhiều nhị xếp thành 4 – 6 bó. Bầu có một lá noãn, một noãn dính gốc và còn có một vòi nhụy.

Quả hạch hình trứng hoặc hình cầu, khi chín thì có màu vàng nhạt. Bên trong quả có một hạt và vỏ dày cùng 1 lá mầm lớn dầy dần. Cây ra hoa vào tháng 2 – 6, còn kết quả từ tháng 10 – 12. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây thường mọc hoang khắp và được ở các tỉnh Quảng Ninh, Quảng Bình, Bình Thuận, Mỹ Tho, Vĩnh Long, Bà Rịa. Ngoài ra cây còn được tìm thấy ở Nam Trung Quốc, Lào, Campuchia, Nhật Bản.

BỘ PHẬN DÙNG:

Dùng hạt, dầu hạt, rễ, lá và nhựa để làm vị thuốc trong đông y.

THU HÁI:

Để được hiệu quả cao nhất thì nên thu hái quả khi cây đã sống được 7 – 10 năm tuổi. Quả khi chín sẽ tự rụng rồi khô vỏ sẽ cho nhiều dầu nhất. Nên thu hái từ tháng 10 – 2 năm sau, còn rễ, lá, nhựa có thể thu hoạch quanh năm.

CHẾ BIẾN:

Sau khi thu hái nhựa về có thể đi phơi khô và tán thành bột. Còn rễ và lá đem đi phơi hoặc sấy khô dùng dần. Phần hạt có thể dùng tươi hoặc lấy để ép dầu.

BẢO QUẢN:

Dược liệu đã qua sơ chế cần để trong hũ có nắp đậy và bảo quản nơi thông thoáng. Phần dầu cũng cần để nơi thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo nghiên cứu hiện nay thì trong mù u có chứa leucocyanidin, tanin, acid hữu cơ, phytosterol. Còn có saponin triterpen, coumarin, glycerid, calophyllolid, mophyllolid. Ngoài ra chứa cả acid calophyllic, saponin, acid hydrocyanic.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, mù u có vị mặn và tính hàn.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng điều trị đau xương khớp do phong thấp, chấn thương, thận hư. Làm tan sưng tấy, chữa họng sưng nhưng không nuốt được. Chữa các nốt mụn nhọt, tai có mủ, vết loét nhiễm trùng. Điều trị nấm tóc, ghẻ, các vết thương, chữa viêm dây thần kinh trong. Trị bệnh thấp khớp, xuất huyết bên trong, đau dạ dày và viêm chân răng.

Mù u chữa các nốt mụn nhọt, tai có mủ, vết loét nhiễm trùng.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Chữa đau dạ dày lâu khỏi:

Dùng 20g bột vỏ mù u, 14g bột cam thảo, 1g bột quế, tá dược vừa đủ. Sau đó đem làm thành 100 viên, mỗi ngày dùng 2 lần, mỗi lần uống 4 viên.

Chữa viêm răng thối loét:

Lấy nhựa mù u, bột hoàng đơn với lượng vừa đủ rồi đem đi trộn đều. Sau đó bôi trực tiếp chân răng để ức chế tình trạng viêm.

Điều trị đau xương khớp do phong thấp, chấn thương, thận hư:

Sử dụng 40g rễ mù u, sắc cùng 1 thăng nước, trên lửa nhỏ trong 30 phút. Chia làm 3 lần uống trong ngày, mỗi ngày dùng 1 thang.

Chữa chảy máu răng và lợi tụt xuống:

Chuẩn bị rễ mù u, rễ câu kỷ với lượng bằng nhau, rồi sắc lấy nước. Dùng ngậm vài phút rồi nhổ ra, tuyệt đối không nuốt và thực hiện nhiều lần trong ngày.

Giúp giải độc:

Cần nhựa mù u hoặc 120g gỗ chẻ nhỏ, nếu là nhựa thì hòa trực tiếp với nước sôi còn ấm. Dùng uống nhiều lần và móc họng để nôn hết ra. Còn dùng gỗ thì đem sắc lấy nước uống nhiều lần trong ngày.

Chữa mụn nhọt và ghẻ lở:

Lấy hạt mù u, đem giã nhỏ và 1 ít vôi, cho thêm ít nước đun sôi để nguội. Bôi trực tiếp lên vùng da bị tổn thương. Bên cạnh đó có thể dùng dầu mù u trộn với vôi, chưng lên để bôi vào chỗ bị bệnh.