Kê nhãn đằng

KÊ NHÃN ĐẰNG – TRỊ ĐAU LƯNG, TÊ THẤP, BỆNH LAO PHỔI

Kê nhãn đằng hay còn được biết đến với cái tên mặt quỷ, nhàu tán, nhầu đó, khua mak mahpa, đơn mặt quỷ. Theo đông y, kê nhãn đằng có tác dụng thanh nhiệt, tả hoả, giải độc, ích thân, cường cân cốt. Cây có tên khoa học Morinda umbellata L, thuộc họ cà phê – Rubiaceae.

Kê nhãn đằng thanh nhiệt, giải độc, ích thân và cường cân cốt.

Mô tả:

Kê nhãn đằng là loài mọc toả ra hay leo, có khi tới 10m. Lá thuôn, có hình trái xoan ngược rộng hay hình dải. Lá có đuôi và nhọn mũi ở đầu, dài 2 – 12,5cm rộng tới 4cm. Mặt dưới nhẵn và có lông, lá kèm hình tam giác, cao 2-5mm.

Hoa mọc ở ngọn nhánh, xếp thành đầu đường kính 6mm hay xếp hình tán. Hoa trắng, tràng có ống được phủ một lớp lông ở vùng cổ, có 4 thuỳ thon. Quả hình cầu, dẹp, có bề mặt sù xì gồm những hạch dính nhau.

Phân bố:

Kê nhãn đằng thường mọc ở các bờ đất dưới chân đồi ven suối, ven rừng đồng bằng, dưới tán các cây gỗ. Ở nước ta, cây mọc ở các tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Hoà Bình, Ninh Bình, Gia Lai.

Bộ phận dùng:

Toàn cây đơn mặt quỷ được sử dụng để làm thuốc.

Thu hái:

Người ta thường thu hái đơn mặt quỷ vào mùa xuân và mùa thu.

Chế biến:

Sau khi thu hái về, đem rửa sạch, rồi loại bỏ rễ con, ngâm nước ấm, cắt ngắn rồi phơi.

Thành phần hóa học:

Theo các nhà khoa học thì trong rễ chứa glucosid và các dẫn xuất anthraquinone.

Tính vị:

Theo đông y, kê nhãn đằng có vị cay, ngọt và có tính hơi nóng.

Công dụng:

Có tác dụng trị mụn nhọt, lỵ, mẩn ngứa, ghẻ lở ngoài da. Tẩy giun sán, trị ỉa chảy và lỵ, chữa sốt, ho, cầm máu. Trị đau dạ dày, viêm gan cấp, ngoại thương chảy máu. Trị đau lưng, tê thấp, bệnh lao phổi, đau ngực, đau gan. Ngoài ra còn chữa các vết cắn, vết đứt và các vết thương khác.