Huyết kiến sầu

HUYẾT KIẾN SẦU – CHỮA XÍCH BẠCH ĐỚI VÀ VIÊM PHẾ QUẢN MÃN TÍNH

Huyết kiến sầu hay còn được gọi với cái tên thiến thảo, tây thảo, thiến căn, thiên thảo, hoạt huyết đan. Theo đông y, huyết kiến sầu có tác dụng trị các chứng chảy máu cam, nôn ra máu, tiêu ra máu, kinh kéo dài, huyết hư. Cây có tên khoa học là Rubia cordifolia L, thuộc họ Cà phê Rubiacae.

Huyết kiến sầu trị các chứng chảy máu cam, tiêu ra máu, kinh kéo dài, huyết hư.

MÔ TẢ:

Thiên thảo thuộc loại thân leo, thường sống lâu năm. Có rễ sống dai, thân vuông và được phủ một lớp gai nhọn rất nhỏ, thường mọc quặp xuống.

Lá mọc đối, với lá kém phát triển, nhìn gần giống 4 lá mọc vòng. Phiến lá dạng bầu dục với đầu nhọn, dài từ 2 – 4cm và rộng khoảng 2,5 – 3cm. Hai bên mép cũng chứa nhiều gai nhỏ cùng với gân lá hình cung nhìn rõ.

Hoa màu vàng nhạt, nhỏ và mọc thành những xim dài 3 – 20cm. Hoa đa số là mọc ở đầu cành hoặc kẽ lá.

Quả màu đen dạng tròn, khi chín thì bên trong chứa 1- 2 hạt hình cầu. Có đường kính trung bình khoảng 4mm. Đa số quả đều có hõm ở giữa và phía lưng phình lên. Cây ra hoa kết quả chủ yếu vào đầu tháng 9 cho đến cuối tháng 11. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Ở nước ta, cây thường mọc hoang ở những vùng núi cao mát. Phổ biến ở các tỉnh Sapa, Nghĩa lộ cùng với Lai châu.

BỘ PHẬN DÙNG:

Chủ yếu dùng rễ để dùng làm thuốc.

THU HÁI:

Để thu hoạch rễ, người ta thường đào vào mùa xuân, thu và đông.

CHẾ BIẾN:

Đầu tiên đem sơ chế sạch bụi bẩn và đất cát ở phần rễ, rồi thái mỏng, phơi hay sấy khô.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong rễ có chứa glucozit, axit rutherythric, alizarin, purpurin, rubiadin cùng với glucoza.

ĐỐI VỚI DƯỢC LÝ CÓ:

Tác dụng cầm máu

Tác dụng kháng khuẩn

Tác dụng giảm ho hóa đàm

Tác dụng đối với cơ trơn

Tác dụng đối với sỏi đường niệu

Tác dụng thúc đẩy tống sỏi

Tác dụng làm tăng bạch cầu

Tác dụng chống ung thư

TÍNH VỊ:

Theo đông y, huyết kiến sầu có vị đắng cùng với tính hàn.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng lương huyết chỉ huyết, hoạt huyết hóa ứ. Trị xuất huyết do nhiệt bức huyết vong hành. Chữa mất kinh do huyết ứ, huyết ứ và đau do ngoại thương. Chữa phong đàm ứ trệ, đau khớp, trị chảy máu cam do nhiệt.

Trị nôn ra máu, chảy máu răng sau khi nhổ răng. Điều trị xích bạch đới và viêm phế quản mạn tính. Trị các chứng chảy máu cam, tiêu ra máu, kinh kéo dài, huyết hư.

Huyết kiến sầu điều trị xích bạch đới và viêm phế quản mạn tính.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Trị chảy máu cam do nhiệt:

Chuẩn bị huyết kiến sầu, ngãi diệp, ô mai với lượng bằng nhau. sau đó đem tán thành bột mịn, luyện mật làm hoàn, mỗi ngày dùng từ 2 – 4g và ngày khoảng 2 – 3 lần.

Chữa thổ huyết, chảy máu cam:

Cần có 10g huyết kiến sầu, 10g a giao, 8g hoàng cầm, 8g trắc bá, 16g sinh địa, 3g cam thảo. Dùng tất cả các vị đều ở dạng khô, rồi luyện chế thành dạng bột dùng trong ngày.

Đối với trường hợp nôn ra máu mà cơ thể hư yếu. Thì kết hợp cùng hoàng cầm, trắc bá diệp, hoàng kỳ, đương qui.