Huyết giác

HUYẾT GIÁC – TRỊ NGỰC CĂNG TỨC, VAI ĐAU Ê ẨM, SỐNG LƯNG ĐAU BẠI.

Huyết giác còn được gọi là cây trầm dứa, cây cau rừng, cây giáng ông, cây dứa dại, cây xó nhà, cây giác máu. Theo đông y, huyết giác có tác dụng trị chấn thương bị tụ máu, sưng bầm, bế kinh, tê môi, đau nhức xương khớp, u hạch, mụn nhọt. Cây có tên khoa học là Pleomele cochinchinensis Merr. (Dracaena loureiri Gagnep), thuộc họ Hành Alliaceae.

Huyết giác trị ngực căng tức, vai đau ê ẩm, sống lưng đau bại.

MÔ TẢ:

Huyết giác thuộc loại cây lâu năm, mọc đứng, cao từ 1 – 3m. Thân cây phân thành nhiều nhánh nhỏ và cây nhỏ có đường kính 1,6 – 2cm, còn cây to có đường kính lên tới 20 -25cm.

Lá cứng, đơn hình lưỡi liềm, mọc đối nhau hình chữ thập. Có màu xanh và không có cuống lá, dài từ 25 – 80cm, rộng khoảng 3 – 4cm. Phiến lá dày, đỉnh lá nhọn, có một gân chính to ở giữa. Còn có 4 – 5 đôi gân nhỏ hai bên nổi rõ ở mặt dưới của lá.

Hoa có màu lục vàng nhạt, thường mọc thành từng chùm dài 1m. Chùm hoa sẽ phân thành nhiều cành hoa nhỏ dài đến 30cm. Quả dạng cầu, mọng và có đường kính 1m. Khi khô quả chuyển sang màu đen và bên trong có hạt hình cầu.

PHÂN BỐ:

Cây thường mọc hoang ở các tỉnh Quảng Ninh, Nam Định, Hà Tây, Hà Nam, Hòa Bình, Hà Tĩnh. Ngoài ra cây còn phân bố ở Trung Quốc, Campuchia.

BỘ PHẬN DÙNG:

Phần lõi màu đỏ bên trong thân cây già hoặc cây đã chết được sử dụng làm dược liệu chữa bệnh.

THU HÁI:

Có thể được thu hái cây quanh năm bằng cách lấy gỗ của những cây huyết giác già đã chết.

CHẾ BIẾN:

Sau khi thu hái về, đem cạo bỏ phần gỗ bên ngoài để lấy lõi bên trong. Rồi rửa sạch và phơi khô, khi dùng thì thái thành từng lát.

BẢO QUẢN:

Vị thuốc nên được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh bị mối, mọt.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong nhựa gỗ của huyết giác gồm 2,5% dracoalben, 145dracoresen, 3%nhựa không tan, 0,03% phlobaphen, 8,3% tro, 10,4% tạp thực vật.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, huyết giác có vị đắng chát và có tính bình.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng trị đau tức ngực, nhói tim, đau vai, trật sống lưng giảm đau do bong gân. Giúp ngừng chảy máu do vết thương hở, chảy máu cam. Chữa vết thương ứ huyết, bầm tím chữa vùng tim đau nhói. Trị ngực căng tức, vai đau ê ẩm, sống lưng đau bại.

Huyết giác chữa vết thương ứ huyết, bầm tím chữa vùng tim đau nhói.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Trị đau tức ngực, nhói tim, trật sống lưng, đau vai:

Lấy huyết giác, đương quy, ngưu tất, mạch môn, sinh địa, mỗi vị 12g, đem đi sắc lấy nước uống.

Làm giảm đau do bong gân:

Lấy huyết giác, quế chi, đại hồi, địa liền, thiên niên kiện, mỗi vị 20g. Đem tất cả đi tán nhỏ rồi ngâm với 500ml rượu trong một tuần. Mỗi khi bị bong gân thì đem đi xoa bóp mỗi ngày 3 lần.

Có tác dụng làm thuốc bổ máu:

Dùng 20g ngải cứu, huyết giác, hoài sơn, hà thủ ô, quả tơ hồng, đỗ đen sao cháy, vừng đen, mỗi vị 100g, gạo nếp rang. Đem đi tán bột, sau đó trộn với mật ong làm thành viên, mỗi ngày uống từ 10 – 20g.

Khi bị chảy máu do vết thương hở:

Lấy huyết giác đem tán thành bột, nhựa của cây, đem bôi lên vết thương.

Trị chảy máu cam:

Lấy nhựa cây huyết giác và bạc hà với lượng bằng nhau. Rồi đem tán thành bột, thổi vào mũi.