Hồng xiêm

HỒNG XIÊM – TRỊ TIÊU CHẢY, SÂU RĂNG, BẢO VỆ SỨC KHỎE RĂNG MIỆNG

Hồng xiêm hay còn được gọi là sapoche, lồng mứt, xa phô chê. Theo đông y, hồng xiêm có tác dụng sinh tân dịch, nhuận tràng, thanh nhiệt, giải khát, sinh tân dịch, trị táo bón trị sốt rét, tả, lỵ và đại tiện khó khăn. Cây có tên khoa học là Manilkara zapota, thuộc họ Hồng xiêm (Sapotaceae).

Hồng xiêm giúp lợi tiểu, hạ sốt, trị sốt cao và tiểu tiện không thông.

MÔ TẢ:

Hồng xiêm thuộc loại thân gỗ, sống lâu năm, có chiều cao trung bình từ 2 – 10m. Thân có màu xám nâu, lỗ bì tròn và bên trong chứa mủ trắng. Nhánh mọc chéo, lá và cành khi còn non thường có nhiều lông tơ.

Lá mọc so le, phiến hình bầu dục và mặt lá có nhiều gân phụ nhỏ. Lá mọc gần nhau ở phần ngọn cành, cách nhau khoảng 4 – 5mm.

Hoa màu trắng, mọc đơn độc, đài được phủ lông nâu và có cuống dài 1 – 2cm. Quả to, vỏ ngoài màu nâu, thịt có cát và chứa 3 – 5 hạt màu đen, bóng và dẹp. Cây thường ra hoa và kết quả gần như quanh năm. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây có nguồn gốc từ Mehico và một số nước thuộc khu vực Nam Mỹ. Cây được di thực vào nước ta từ nhiều năm trước và được trồng phổ biến để lấy quả.

BỘ PHẬN DÙNG:

Hạt, vỏ và quả xanh được sử dụng để làm thuốc.

THU HÁI:

Cây thường ra hoa và kết quả nhiều lần trong năm, nêm hầu như có thể thu hái quanh năm.

CHẾ BIẾN:

Quả thường được dùng tươi, sau khi hái về đem rửa sạch rồi ăn.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong 100g quả hồng xiêm có chứa: chất đạm 0.44g, chất béo 1.10g, sắt 0.8mg, beta-carotene 60IU. Phốt pho 12mg, canxi 21mg, riboflavin (vitamin B2) 0.02mg, pyridoxine (vitamin B6) 0.037mg. Còn có pantothenic acid (vitamin B5) 0.252mg, potassium 193mg, vitamin C 14.7mg.

Trong quả xanh và nhựa chứa 1.7% hydrat cacbon, 40% nhựa, 35% nước và một số chất khác. Còn hạt chứa axit xyanhhydric, dầu béo 23%, vỏ có một ít alkaloid, tannin và saponin.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, quả hồng xiêm có vị ngọt, tính mát và hơi chát.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng lợi tiểu tiện, giúp hạ thân nhiệt và chữa rối loạn tiêu hóa. Trị tiêu chảy, sâu răng, bảo vệ sức khỏe răng miệng. Trị sốt rét, tả, lỵ táo bón và đại tiện khó khăn. Giúp lợi tiểu, hạ sốt, trị sốt cao và tiểu tiện không thông.

Hồng xiêm trị sốt rét, tả, lỵ táo bón và đại tiện khó khăn.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Chữa rối loạn tiêu hóa và tiêu chảy:

Bài 1: Lấy 15 – 20g quả hồng xiêm xanh, sắc với 200ml nước đến cạn còn 100ml. Mỗi ngày dùng 2 lần, mỗi lần uống khoảng 50ml sau khi ăn 15 phút và dùng liên tục trong 3 – 5 ngày.

Bài 2: Dùng 6 – 10g vỏ thân cây sapoche, sắc với 250ml nước còn 100ml. Mỗi ngày dùng 2 lần, mỗi lần uống khoảng 50ml.

Giúp hạ thân nhiệt và lợi tiểu tiện:

Chuẩn bị 5g hạt hồng xiêm, 100g lá tre, sắc cùng 450ml nước còn lại 150ml. Chia làm 2 lần uống trong ngày và dùng khi còn nóng.

Giúp kiện tỳ, người ăn uống kém và táo bón:

Bài 1: Lấy 5g thủy xương bồ, 10g trần bì và 20g lá hồng xiêm. Đem sắc cùng 400ml đến khi cạn còn 150ml. Chia làm 2 lần uống và dùng liên tục trong 5 ngày.

Bài 2: Mỗi ngày ăn 2 lần, mỗi lần ăn 2 quả hồng xiêm chín và liên tục trong vài ngày. Trong trường hợp táo bón nặng, thì có thể ăn từ 5 – 6 quả một ngày.

Trị sâu răng và bảo vệ răng miệng:

Lấy lá hồng xiêm nấu với nước trong vòng 10 phút, để nguội, rồi lấy để súc miệng.

LƯU Ý:

Không nên ăn quá nhiều quả hồng xiêm còn xanh, do quả có chứa hoạt chất tannin gây táo bón.

Quả chứa lượng đường khá cao, bệnh nhân tiểu đường nên chú ý khi dùng loại quả này.