Hạt dổi

HẠT DỔI – CHỮA CÁC BỆNH VỀ XƯƠNG KHỚP VÀ TIÊU HÓA

Hạt dổi loại gia vị lạ, thơm thơm, ngai ngái mùi núi rừng vùng cao Tây Bắc. Hạt dổi hay còn gọi là dổi rừng, dổi Tây Bắc, loại cây này vừa cho bóng mát, cho hạt thơm để làm gia vị mà còn là vị thuốc quý. Chúng có tác dụng chữa thoát vị đĩa đệm, gai cột sống, thoái hóa khớp và viêm khớp.

Hạt dổi làm giãn mạch, chống sốt rét và chống loạn nhịp tim.

MÔ TẢ:

Cây giổi thuộc loại gỗ thường xanh, chiều cao trung bình từ 5 – 20m. Có phần cuống lá dài 1.5cm, phiến xoang ngược hình bầu dục. Kích thước tầm 12 x 4.5 cm, phía đầu hơi tù.

Hoa nằm ở ngọn nhánh to, chiều cao khoảng 5 – 7 cm. Cánh hoa có dạng bầu dục, nhiều nhị. Còn ở phần trung đới có đầu hình chùy.

Cây có mùa hoa vào tháng 4 – 5, quả chín từ tháng 7 – 8. Quả khi chín thì hạt sẽ có màu đen tuyền.

( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây dổi mộc phổ biến ở các vùng núi phía Bắc, chủ yếu ở độ cao từ 500 – 1500 m. Thường ở nơi ven sông suối, thung lũng. Ở các tỉnh như Điện Biên, Sơn La, Lai Châu, Hà Giang, Thanh Hóa, Phú Thọ, Vĩnh Phúc…

BỘ PHẬN SỬ DỤNG:

Các phần của cây như thân, cành, lá, quả, hạt đều có thể sử dụng được.

Loại hạt được sử dụng để làm gia vị là hạt dổi nếp, chúng như một loại đặc sản mà thiên nhiên ban tặng cho người dân Tây Bắc. Hiện nay loại gia vị này rất quý hiếm và đắt.

THU HOẠCH:

Hạt giổi thường được thu lượm bằng việc nhặt ở bên dưới gốc cây. Hoặc giăng bạt bên dưới gốc cây rồi đợi cho quả rụng xuống.

SƠ CHẾ:

Sau khi đem hạt dổi về, mang đi phơi khôi và tách lấy hạt. Còn vỏ cây và vỏ rễ đem đi phơi khô sử dụng dần.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Trong quả giổi có chứa tinh dầu mùi thơm Cumarin và mùi long não nhẹ.

Thịt quả và hạt chứa hoạt chất safrol (70,2% và 72,9%) và metyl eugenol (24,2% và 18,5%).

Từ thân cây chiết xuất được 23.2% hoạt chất Camphor.

Tinh dầu từ vỏ thân gồm 15,7% camphor, 14,3% safrol, 15,6% p-caryophyllen và 13,7% elemicin.

Còn tinh dầu được chiết xuất từ lá có khoảng 10,9% p-caryophyllen và 46,3% elemicin.

TÍNH VỊ:

Cây giổi có mùi thơm nhẹ, vị cay và tính mát.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng chữa sốt rét, cải thiện bệnh đau nhức xương khớp hiệu quả. Chữa các bệnh về tiêu hóa, nhuận tràng, trừ ho, chống khuẩn và trị táo bón. Làm giãn mạch, chống sốt rét và chống loạn nhịp tim. Điều trị chứng ăn không tiêu, giảm đau bụng.

Hạt dổi điều trị chứng ăn không tiêu, giúp giảm đau bụng.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Chữa táo bón:

Cần có vỏ cây, vỏ rễ hoặc quả giổi khoảng 30g, sau đó sắc thành nước thuốc. Chuẩn bị tắt bếp thì cho đường vào, Mỗi ngày uống 2 lần hoặc có thể sắc uống thay trà.

Điều trị ho khan ở người già:

Chuẩn bị 12 – 15g quả giổi, đem sắc với nước uống thay trà.

Khi bị sốt, ăn uống không tiêu:

Đem 6 – 10g vỏ cây giổi đi sắc nước uống hằng ngày.

Chữa đau bụng:

Ta nhai trực tiếp hạt giổi, tuy rất khó chịu vì mùi hơi nồng, hắc và cay. Nhưng hiệu quả chữa đau bụng đem lại rất tốt.

Chú ý:

Nên sử dụng hạt giổi ngay sau khi đã rang hoặc nướng chín. Loại hạt này khó có thể bảo quản được lâu ngày như hạt tiêu. Lưu ý khi dùng thì mới đem đi nướng.