HẠT BÍ ĐAO – TRƯỜNG THỌ NHỜ HẠT BÍ ĐAO

Hạt bí đao hay còn gọi là Đông Qua Tử; bí đao tính mát, không độc, vị ngọt, giàu dinh dưỡng, là loại thực phẩm rất quen thuộc trong những ngày hè.

Người ta đã biết đến công dụng thanh nhiệt giải độc, kiện kỳ, ích khí trừ phiền chỉ khát, lợi tiểu tiêu thũng của bí đao trong phòng chữa bệnh, những ích lợi đối với sức khỏe của vỏ, hạt, lá và hoa bí đao thì còn ít được nhắc đến.

Hạt bí đao

Mô tả:

Cây thảo một năm mọc leo dài tới 5m, có nhiều lông dài. Lá hình tim hay thận, đường kính 10-25cm, xẻ 5 thùy chân vịt và tua cuốn thường xẻ 2-1 nhánh. Hoa đơn tính màu vàng. Quả thuôn dài 25-40cm, dày 10-15cm lúc non có lông cứng, khi già có sáp ở mặt ngoài, nặng 3-5kg, màu lục mốc, chứa nhiều hạt dẹp.

Nơi sống và thu hái:

Bí đao gốc ở Ấn Độ, được trồng rộng rãi ở khắp các vùng nhiệt đới và á nhiệt đới của châu á và miền Ðông của châu Ðại Dương. Ở nước ta, Bí đao cũng được trồng khắp nơi để lấy quả. Ta thường gặp 2 giống chính là Bí đá và Bí gối. Bí đá có quả nhỏ, thuôn dài, vỏ xanh, khi già vỏ xanh xám và xứng, hầu như không có phấn trắng ở ngoài.

Bí đá dày cùi, ít ruột, ăn ngon nhưng cho năng suất thấp. Còn Bí gối quả to, khi già phủ lớp sáp trắng, giống này dày cùi nhưng ruột nhiều, lại cho năng suất cao. Bí đao dễ bảo quản nếu để nơi mát, khô ráo cho thoáng, đừng xếp chồng lên nhau thì có thể để dành bí trong nhiều tháng. Ta dùng quả già lấy thịt quả, vỏ quả và hạt bí đao để làm thuốc.

Cây Bí Đao

Tính vị, tác dụng:

Bí đao có vị ngọt, tính lạnh, không độc, có tác dụng lợi tiểu tiện, giàu dinh dưỡng , thanh nhiệt, tiêu viêm. Vỏ Bí đao vị ngọt, tính mát, có tác dụng lợi tiểu, tiêu viêm tiêu thũng, giải nhiệt. Hạt có tác dụng kháng sinh, tiêu độc trừ giun rất ích lợi đối với sức khỏe.

Thành phần hóa học:

Trong hạt bí đao có các thành phần hóa học như saponin, axit linoleic…có tác dụng nhất định trong việc làm giảm mỡ máu và cholesterol mà không bão hòa các axit béo thiết yếu, khiến làn da trở nên trắng hồng, sáng mịn. Hạt bí đao tán nhỏ hòa tan trong nước uống còn có công dụng lợi tiểu, chống phù nề.

Công dụng, chỉ định và phối hợp:

Hạt bí đao là loại thực phẩm rất quen thuộc thường dùng trong dịp Tết Nguyên đán, đám cưới, những ngày lễ đặc biệt trong năm. Ngoài rang ăn, hạt bí đao còn dùng để chữa ho, giải độc và trị rắn cắn.

Hạt bí đao dùng để chữa ho, giải độc và trị rắn cắn.

Hạt bí đao chữa ho và làm đẹp

Bài thuốc chữa bệnh từ hạt bí đao:

– Thuốc trường thọ:

Theo Lý Thạc đời Tống ăn lâu dài hạt bí đao (đông qua nhân) bỏ vỏ có thể trường thọ. Hoặc bỏ hạt bí vào túi lụa, luộc sôi trong nước 1 giờ lấy ra phơi khô. Làm 3 lần như vậy rồi ngâm vào dấm gạo 1 đêm, phơi khô, tán bột. Ngày uống 1 lần, mỗi lần 1 thìa canh.

– Giúp da trắng trẻo mịn màng:

+ Nhân hạt bí đao 15g, vỏ quýt khô 6g, hoa đào khô 12g; các vị tán nhỏ hòa với một muôi nước sôi, mỗi ngày uống 3 lần. Uống liền trong 1 tháng sẽ giúp cải thiện làn da.

+ Đông qua nhân (nhân hạt bí đao) 250g, hoa đào 200g, bạch dương bì (vỏ cây bạch dương) 100g. Các vị đều sấy hoặc phơi khô, tán bột, trộn thêm một chút đường trắng rồi đựng trong lọ kín để dùng dần. Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 1 thìa cà phê sau bữa ăn.

– Bạch đới:

Hạt bí đao lâu năm (trần đông qua nhân) rang nghiền bột uống 15g mỗi lần vào lúc đói.

– Ho gà, viêm phế quản cấp và mạn:

Hạt bí đao 15g trộn với đường phèn giã mịn, nhào với mật ong uống với nước đun sôi để nguội. Ngày uống 2 – 3 lần.

– Viêm phổi, áp-xe phổi:

Hạt bí đao, bồ công anh, kim ngân hoa, ý dĩ sống, diếp cá mỗi thứ 40g; rễ lau 20g; hạt đào, cát cánh, cam thảo mỗi thứ 10g sắc uống.

– Tàn nhang:

Hạt bí đao 350g, hạt sen 30g, bạch chỉ 15g tất cả nghiền mịn. Hàng ngày uống sau bữa cơm. Chiêu bằng nước đun sôi để nguội.

– Có thai phù thũng do tỳ hư:

Hạt bí đao 20g, trần bì 6g, mật ong 50g. Nấu chín ăn ngày 2 lần, trong vài ba ngày.

Các vị thuốc khác:

+ Không những hạt bí đao mà Lá bí đao giã nát, xào với dấm, dùng bó chữa chín mé.

+ Hoa bí đao: hãm trà uống giúp ổn định tinh thần, giải tỏa stress.

+ Bí đao 1 quả, rượu 1500g, nước 1000g, mật ong 500g. Dùng dao tre cạo hết vỏ và cắt bí thành những miếng nhỏ cho vào nồi đồng, cho rượu và nước vào đun đến khi bí nát nhừ; cho vào rá tre có lót vải lọc lấy nước cốt.

Cho nước cốt vào nồi cô thành cao đặc, sau đó cho mật vào đun thêm vài phút. Khi nguội cho vào lọ nút kín, dùng dần. Hàng ngày dùng đũa tre lấy ra một chút, trộn đều với nước bọt, bôi lên mặt và lấy tay xoa đều, có tác dụng làm làn da trắng, sáng và mịn màng.

+ Vỏ bí đao: chứa nhiều vitamin và khoáng nên muốn ăn thì thu hái khi quả còn non, khoảng vào ngày thứ 30. Vỏ bí đao dùng làm thuốc chữa các bệnh sau: