Găng trâu

GĂNG TRÂU– GIẢI NHIỆT, CHỮA TIỂU VÀNG, ĐỎ, ĐÁI RẮT

Găng trâu được biết đến với tên gọi khác là: cây găng, găng tu hú, găng trắng, găng gai. Có tên khoa học là Randia dumetorum benth. Thuộc họ cà phê Rubiaceae.

Găng trâu giải nhiệt, chữa tiểu vàng, đỏ, đái rắt

Mô tả:

Cây găng thuộc loại cây nhỏ và có nhiều cành. Nhưng trên cành lại có rất nhiều gai dài khoảng 5-15mm. Gai to mọc ngược hay đi ngang với cành. Lá có hình bầu dục ở đầu, lá cứng. Lá dài từ 2-7cm, rộng từ 1-3cm. Hoa găng có màu trắng nhạt hay màu vàng nhạt; hoa thường hay mọc đơn độc và không có cánh. Mùa hoa vào thang 3-9. Quả thì mọng có màu vàng nhạt; quả hình trứng hay hình cầu, nhẵn, ở trên đầu thì có lá đài. Bên trong quả có chứa nhiều hạt màu đen. Mùa kết quả vào tháng 3-11.

Thu hái:

Thường chỉ hái quả vào thu đông. Đem về phơi khô hoặc có thể dùng tươi.

Thành phần hóa học:

Trong quả găng có chứa các chất như: saponin tritecpenic, có một số axit hữu cơ. Saponin có những tác dụng làm chết cá và làm say con giun đất.

Trong vỏ, thân, rễ găng thì có chứa tanin và số ít chất saponin.

Công dụng:

Ngoài dùng để làm thuốc, găng trâu còn dùng quả để giặt quần áo tơ lụa thay xà phòng. Quần áo không hề bị ảnh hưởng.

Không những thế một số nơi còn dùng để duốc cá.

Thạch găng giải nhiệt mùa hè

Một số bài thuốc:

Dùng làm thuốc gân nôn:

Lấy quả khô 2,5g đã sấy khô và tán nhỏ.

Chữa lỵ, ỉa chảy, đau bụng:

Vỏ thân và vỏ cành găng 1-2g. Sắc lên uống trong ngày.

Chữa mụn nhọt, lở loét:

Lấy quả găng đem bổ đôi, bỏ hột. Cho vôi vào và lấy đất sét bọc ở bên ngoài rồi đem đốt tồn tính. Tiếp theo bỏ đất, tán quả thành bột rồi rắc quanh vùng bị mụn nhọt hay lở loét.

Chữa bệnh tiểu đường:

Lấy lá găng đem sắc nước và uống trong ngày.

Giải nhiệt, chữa tiểu vàng, đỏ, đái rắt:

Hái một nắm lá cây găng còn tươi, đem rửa sạch. Sau đó đem vò khoảng 20- 30g với nước nguội. Lọc sạch, chỉ giữ lại phần nước. Nếu nước quá đắng khó uống thì có thể thêm một ít đường vào cho dễ uống hơn.

Không những dùng làm thuốc chữa bệnh mà còn được dùng để làm thạch găng; giải nhiệt cho màu hè nóng nực. Thạch găng không chỉ giúp giải nhiệt, chữa trị tiểu vàng, bệnh đái rắt, rất tốt cho đường tiêu hóa… Giúp cơ thể khỏe khoắn, tươi trẻ, tinh thần sẳng khoái đẩy lùi mọi bệnh tật.

Cách làm thạch găng như sau:

– Thu hái lá găng, loại bỏ hết sạch gai rồi rửa sạch. Không phơi khô ngoài trời mà sấy lạnh bằng tủ sấy. Làm như thế mới giữ nguyên được hương vị của lá găng. Tiếp đó đem nghiền nát lá găng khô thành bột siêu mịn.

– Cho bột vào túi lọc hoặc khăn sạch, tiếp đó cho vào chậu nước lọc.

– Rửa bột, nhúng ướt bột, bóp nhẹ cho ướt hết bột (bóp ngoài đều được). Lắc nhẹ thật nhanh rồi đổ bỏ phần nước này.

– Cho túi lọc vào phần nước để làm thạch. Tùy thuộc vào lượng bột mà ta có được lớp thạch loãng hay đặc. 10gr bột tạo thành 1 lít thạch, bóp thật kỹ nhưng phải đều tay và nhanh để cho bột ra hết thạch. Không nên khuấy bột nhiều như thế khiến thạch long chân. Tiếp đến nhấc túi lọc và vắt kiệt. Có thể cho thêm nước vôi trong để thạch đông và hết chua.

– Cho phần đã lọc vào tủ lạnh ngăn mát và để khoảng 1-2 tiếng cho thạch đông. Khi thạch đã đông thì đem ra dùng, có thể cho thêm nước đường, nước đậu, ăn cùng với tào phớ, thạch đen…

Thạch găng

Nguyên liệu làm thạch găng lá khô:

+ Lá thạch găng rừng phơi khô: 100g.

+ Nước vôi trong: 200ml

+ Nước sôi nguội: 4 lít

+ Đường: 100g

+ Một chiếc nồi, 1 túi vải để lọc thạch

B1:

Lá thạch găng khô đem nhặt sạch, bởi vì lá găng rừng khô rất hay lẫn với gai. Cẩn thận không sẽ bị nhầm với lá sương sâm. Đem rửa sạch lá găng rồi tráng qua nước lọc và để ráo.

B2:

Đổ nước vào nồi rồi cho lá găng vào túi vải túm chặt lại. Cho vào nồi và dùng tay vò lá găng cho mau nát. Nắm các lá găng chà xát mạnh vào nhau trong vòng 7 phút rồi đổ nốt số nước còn lại vào.

Vẫn tiếp tục vò để trôi hết chất thạch trong lá vào nước. Cứ làm như vậy trong khoảng 10 – 15 phút là được. Không phải ai cũng biết khâu vò này rất quan trọng. Bởi vì thế phải vò thật kỹ lá găng, nếu không thì thạch sẽ khó đông hay không đông được.

B3:

Vắt kiệt bã lá găng cho ra hết nước. Lọc qua rây để nước lọt xuống nồi. Sẽ có rất nhiều bọt nổi lên tuy nhiên chỉ một lúc là bọt sẽ hết. Nếu vò lá găng bằng tay thì sẽ có được món thạch găng ngon hơn khi mà được xay bằng máy xay. Nếu muốn thạch găng đông đặc hơn thì tăng số lượng lá găng lên là được. Tuy nhiên, phải vò nhanh hơn, rút ngắn thời gian đi nếu không thì thạch găng sẽ bị đông trước khi cho vào lọc.

B4:

Cho 150 ml nước vôi trong vào nồi nước cốt lá thạch găng. Dùng đũa khuấy nhanh và đều tay rồi để khoảng 1 tiếng cho thạch đông dẻo ở nhiệt độ thường. Khi thạch đã đông, cất thạch vào ngăn mát tủ lạnh bảo quản là được.

B5:

Món thạch găng có ngon hay không cũng một phần là nhờ nước đường đó. Cho đường vào xoong, đun cho đến khi chảy sang màu vàng thì cho 200ml nước vào đun sôi. Cho thêm một vài lát gừng thái lát và cánh hoa nhài cho nước đường thêm thơm. Nêm nếm thêm đường cho vừa vị ngọt là được.