Gai bàn chải

GAI BÀN CHẢI – TRỊ VIÊM TUYẾN MANG TAI TRUYỀN NHIỄM, VIÊM TUYẾN VÚ

Gai bàn chải có tác dụng hành khí hoạt huyết, thanh nhiệt giải độc, tán ứ tiêu thũng, kiện vị chỉ thống, trấn khái. Cây có tên gọi khác là vợt gai, xương rồng bà, tiên nhân chưởng. Cây có tên khoa học là Opuntia dillenii (Ker Gawl.) Haw, thuộc họ Xương rồng – Cactaceae.

Gai bàn chải chữa ho, đau họng, bỏng lửa, tiêu viêm.

Mô tả:

Gai bàn chải thuộc dạng cây nhỏ, chiều cao trung bình từ 0,5 – 2m. Phần thân do các lông dẹp, hình cái vợt bóng bàn tạo thành. Có chiều dài khoảng 15 -20cm và rộng từ 4 – 10cm. Thân có màu xanh nhạt, mang núm gồm từ 3 – 8 gai. Có gai to với sọc ngang, chiều dài trung bình từ 1 – 4cm.

Phần lá nhỏ dễ rụng, có hoa lúc đầu màu vàng về sau chuyển sang màu đỏ. Hoa to, mỗi phiến gồm nhiều hoa, nhiều nhị với chỉ nhị hồng hay đỏ. Bầu ở phía dưới, có quả mọng, to chừng 4 – 5cm và màu đỏ đậm nhìn bắt mắt. ( không copy dưới mọi hình thức).

Phân bố:

Là loài cây bản địa của Mỹ châu nhiệt đới và được nhập trồng khoảng thế kỷ thứ 17. Hiện nay, cây mọc hoang dại, phổ biến trên đất cát hoang dọc bờ biển.

Bộ phận dùng:

Toàn cây và rễ ( Herba et Radix Opuntiae) được xem như một vị thuốc phổ biến trong đông y.

Thu hái:

Đây là một cây rất dễ sinh trưởng và thích nghi, nên ta có thể thu hái toàn cây quanh năm.

Thành phần hóa học:

Nghiên cứu cho thấy trong xương rồng bà chứa chủ yếu là chất nhầy heterosid flavonic. Trong xương rồng bà có tính kháng khuẩn rất mạnh, sẽ chống nhiễm trùng và nhanh lên da non.

Tính vị:

Theo đông y, gai bàn chải có vị đắng, tính mát và không chứa độc.

Quy kinh:

Dược liệu thường đi vào kinh tâm, phế và vị.

Công dụng:

Có tác chữa tâm vị khí thống, báng, lỵ, trĩ ra máu. Điều trị đau họng, nhọt ở phổi, sưng vú, đinh sang, bỏng lửa và rắn cắn. Chữa viêm loét dạ dày, hành tá tràng, lỵ cấp tính. Trị viêm tuyến mang tai truyền nhiễm, viêm tuyến vú. Chữa ung tiết thũng độc, bỏng, chống co thắt. Chữa ho, đau họng, bỏng lửa, tiêu viêm.

Gai bàn chải chữa viêm loét dạ dày, hành tá tràng, lỵ cấp tính

Một số bài thuốc:

Khi bị bỏng:

Lấy một đoạn lá xương rồng, gọt bỏ hết gai rồi giã nát ra. Đắp trực tiếp lên vùng bị thương.

Chữa mụn nhọt và đầu đinh.

Đầu tiên gọt sạch hết lớp gai ở xương rồng bà, giã nát với lá mồng tơi hoặc lá ớt. Đắp lên vùng bị bệnh, sẽ giúp nhanh tạo mủ và làm cho mủ nhanh chín và tiêu sưng.

Đối với đau nhức và rạn xương:

Cần có gai bàn chải, ngải cứu, cúc tần và dây tơ hồng với lượng vừa đủ. Sao tất cả rồi đắp hoặc chườm vào vùng bị đau.

Trị ho:

Sắc 60g xương rồng, uống trong ngày sẽ giảm cơn ho, dùng 2 – 3 ngày là cơn ho sẽ chấm dứt.

Làm hạ đường huyết.

Cần 40 – 60g xương, đun uống thay nước đến khi đường huyết ổn định lại thì dừng.

Chữa viêm tuyến vú cấp tính:

Chuẩn bị xương rồng bà có gai tươi, rửa sạch, giã nhuyễn. Rồi đắp vào chỗ sưng đỏ, bề mặt lót gạc sạch. Thực hiện mỗi ngày cho đến khi vú hết sưng đau thì ngừng.

Đối với lác da tay:

Sơ chế sạch xương rồng bà, giã nhuyễn, vắt lấy nước. Thoa đều trên da, mỗi ngày thực hiện khoảng 3 lần và kiên trì sau 7 ngày sẽ khỏi.