Dền cơm

DỀN CƠM – GIÚP LỢI TIỂU, KÍCH THÍCH TIỂU TIỆN, TRỊ BỆNH SỎI THẬN

Dền cơm hay còn được biết đến với cái tên rau dền cơm, dền trắng, dền xanh. Theo đông y, rau dền cơm có tác dụng giải nhiệt, làm mát gan, nhuận tràng, thông tiểu, lợi khí, trừ thấp, khai khiếu, điều trị táo bón, long đàm, giảm ho, viêm họng. Cây có tên khoa học là Amaranthus viridis.

Dền cơm giúp lợi tiểu, kích thích tiểu tiện, trị bệnh sỏi thận.

MÔ TẢ:

Dền cơm thuộc loại thân thảo, mọc thẳng đứng có thân mọng nước. Thân có thể phát triển ra nhiều cành nhỏ màu xanh. Lá đơn, mọc so le, có hai bên mép nhẵn và có 1 đầu hơi nhọn.

Hoa thường mọc thành cụm, đơn tính hoặc lưỡng tính và có đến 4 – 5 cánh nhỏ. Hạt nhỏ được bao bọc trong lớp vỏ sừng, khi rơi xuống đất, phải một thời gian sau mới nảy mầm. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây phát triển ở những nơi có độ ẩm cao, khoảng 23 – 30 độ C ở cả miền núi lẫn đồng bằng nước ta. Ngoài ra cây cây còn phân bố ở các vùng Trung và Nam Mỹ.

BỘ PHẬN DÙNG:

Toàn bộ rễ, thân, lá và hạt rau được dùng làm dược lệu chữa bệnh.

THU HÁI:

Có thể thu hoạch toàn cây sau khoảng 25 – 30 ngày gieo hạt, còn muốn lấy hạt thì phải chờ khoảng 2 tháng sau.

CHẾ BIẾN:

Rễ, thân và lá sau khi thu hái về, rửa sạch, để ráo nước dùng tươi. Riêng hạt thì có thể dùng tươi hoặc đem phơi sấy khô dùng dần.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo nghiên cứu thì trong dền cơm có chứa Vitamin: A, B1, B2, C, PP, axit amin, tinh bột, đạm thực vật. Còn có nước, chất béo, chất xơ, lysin, sắt, magie, phốt pho, mangan, kali, canxi, niacin,

TÍNH VỊ:

Theo y học cổ truyền thì dền cơm có vị ngọt, tính hàn.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng chữa vôi hóa cột sống, thoái hóa cột sống. Chữa ho có đờm, viêm họng, cổ họng sưng đau, đau mắt có màng mộng. Giúp lợi tiểu, kích thích tiểu tiện, trị bệnh sỏi thận. Trị nóng trong, kích thích tiêu hóa, trị ong đốt hoặc bị rết cắn. Trị nổi mẩn ngứa ngoài da sau khi tiếp xúc với rơm rạ.

Dền cơm trị nóng trong, kích thích tiêu hóa, trị ong đốt hoặc bị rết cắn.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Chữa vôi hóa cột sống, thoái hóa cột sống

Chuẩn bị cây dền cơm, cỏ xước, lá lốt và tầm gửi mỗi vị 30g, thêm 50g cây chìa vôi. Đầu tiên đem cỏ xước, chìa vôi và tầm gửi nấu với 2 lít nước. Đến khi sôi thì thả rau dền và lá lốt vào nấu thêm khoảng 5 phút nữa. Chờ nước nguội thì gạn ra uống nhiều trong ngày thay cho nước lọc.

Chữa bệnh lỵ

Dùng 50g thân và lá dền cơm, 30g rau sam, đem nấu canh chung với nhau ăn hàng ngày.

Khi bị ho có đờm:

Cách 1: Lấy 50g thân, lá rau dền, 20g lá bồng bồng, 20g kim ngân hoa, 16g cam thảo đất. Sau đó đem tất cả đi sắc nước đặc uống hàng ngày, mỗi ngày chia làm 3 lần uống.

Cách 2: Sử dụng 50g lá và thân dền gai, 16g cam thảo đất, 16g vỏ rễ dâu tằm, 16g lá húng chanh. Sắc uống liên tục trong vòng 5 – 7 ngày, mỗi ngày chia làm 2 lần uống.

Điều trị tăng huyết áp do can dương thượng cang:

Dùng 100g cây dền cơm, 50g rau đay, cua đồng xay, lọc riêu cua nấu thành canh ăn trong ngày.

Giúp giải nhiệt, trị nóng trong và kích thích tiêu hóa:

Lấy 100g rau dền cơm, 50g rau đay, 50g rau dệu mỗi thứ, 100g tôm, đem đi nấu canh ăn trong ngày.

Đối với bệnh sỏi thận:

Chuẩn bị rễ rau dền cơm, kim tiền thảo, mã đề, rễ cây hoa thiên lý, rễ cỏ tranh, đậu đen mỗi vị 12g. Thêm 20g vỏ bí đao, đem đi sắc uống liên tục trong vòng 10 ngày liên tục.

Khi bị đau mắt có màng mộng:

Lấy 10g hạt dền cơm, 10g hạt thảo quyết minh, đem sắc cùng 3 bát nước. Khi nước sôi thì vặn nhỏ lửa tiếp tục đun cho đến khi cạn còn 1 bát. Chia thuốc làm 2 lần uống trong ngày cho đến khi mắt không còn đau và kéo màng thì ngưng.

Kiêng kỵ:

Người thuộc thể hàn, bà bầu bị hư hàn , người đang bị tiêu chảy không nên dùng vì rau có tính mát.

Trong rau dền có chứa thành phần acid oxalic có thể gây cản trở khả năng hấp thu canxi và kẽm và làm tăng nguy cơ mắc bệnh sỏi oxalate. Vì vậy, những người bị gout, sỏi thận, viêm khớp dạng thấp không nên tự ý dùng mà chưa hỏi qua bác sĩ.

Rau dền cơm kỵ với thịt ba ba, nên tránh kết hợp chúng chung với nhau hoặc sử dụng cùng thời điểm.

Nên ăn ngay trong ngày và không hâm lại nhiều lần, vì thành phần nitrat trong lá rau dền có thể chuyển hóa thành nitrit. Là một chất có khả năng gây ung thư cao.