Đậu chiều

ĐẬU CHIỀU – TRỊ CẢM SỐT, MỤN NHỌT VÀ TRẺ EM LÊN SỞI HO

Đậu chiều hay còn được biết đến với cái tên đậu săng, đậu cọc rào, đậu triều. Theo đông y, đậu chiều có tác dụng ấm phế, trợ tỳ, tiêu thực, làm thông huyết mạch, trị no hơi, sình bụng, tiêu chảy. Cây có tên khoa học là Cajanus cajan (L., ) Millsp. (C. indicus Spreng.), thuộc họ Ðậu – Fabaceae.

Đậu chiều ấm phế, trợ tỳ, tiêu thực, làm thông huyết mạch, trị no hơi, sình bụng, tiêu chảy.

MÔ TẢ:

Đậu chiều thuộc loài cây nhỏ, cao khoảng 1 – 2m. Lá kép mọc so le, có 3 lá chét và được phủ một lớp lông. Mặt trên thì có màu xanh sẫm, còn mặt dưới thì có màu trắng nhạt. Hoa có màu vàng đôi khi điểm xuyến những đường sọc tía, mọc thành chùm ở nách lá.

Quả đậu thì dẹt, có 2 – 3 vết lõm chạy chéo trên mặt quả. Hạt hình cầu, có màu vàng nâu, nâu hoặc đỏ nhạt. Cây thường ra hoa, kết quả từ tháng 1 – 3. (không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Đậu triều có nguồn gốc từ vùng cổ nhiệt đới, phổ biến khắp Ðông Dương và Ấn Độ. Ở Việt Nam, cây thường mọc hoang và cũng được trồng để làm hàng rào, làm cây tạo bóng.

BỘ PHẬN DÙNG:

Rễ, hạt và lá của đậu chiều được sử dụng để làm thuốc.

THU HÁI:

Người ta thường thu hái rễ và lá quanh năm.

CHẾ BIẾN:

Sau khi đào rễ về, rửa sạch, thái mỏng, rồi đem phơi khô. Còn lá thường được dùng tươi. Hạt lấy từ những quả đã già.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong hạt có chứa 2 globulin là cajanin và nona-cajanin. Ngoài ra còn có một chất là men urease hoạt động.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, đậu chiều có vị đắng và tính mát.

CÔNG DỤNG:

Đậu chiều có tác dụng chữa sốt, giải độc, tiêu thũng và chứng hay đái đêm. Trị ho, cảm, nhức mỏi gân cốt và gây nôn khi bị ngộ độc thuốc trừ sâu. Trị bệnh ngoài da và cũng dùng uống trị lỵ, đau bụng, mụn nhọt, vết thương. Trị trẻ em lên sởi ho, cổ họng sưng đau, các loại ban trái có kèm theo các chứng no hơi, sình bụng, tiêu chảy.

Ngoài ra còn dùng để làm cây chủ thả cánh kiến đỏ và lấy hạt làm thực phẩm (nấu chè, làm tương). Chăn nuôi gia súc, hoặc trồng làm hàng rào, làm cây tạo bóng, cây phân xanh và cây cải tạo đất.

Đậu chiều trị bệnh ngoài da và cũng dùng uống trị lỵ, mụn nhọt, vết thương.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Dùng để trị ho, cảm, cổ họng sưng đau:

Lấy bột rễ đậu chiều và bột rễ xạ can, thêm phèn chua. Sau đó hòa với nước sôi để nguội, ngậm chứ không nuốt nước. Ngoài ra có thể dùng hạt đậu chiều sao vàng, rồi sắc nước uống.

Trị cảm sốt, mụn nhọt và trẻ em lên sởi ho:

Lấy 15g rễ đậu chiều, 10g sài đất và 10g kim ngân hoa. Sau đó đem sắc nước uống trong ngày.

Điều trị các loại ban trái có kèm theo các chứng no hơi, tiêu chảy, gốc ban dây dưa:

Lấy lá bạc hà, củ sả, củ bồ bồ, lức cây, hoa kinh giới, hương phụ sao, trần bì lâu năm, lá đậu chiều, hậu phác sao, mỗi vị 100g. Đem tất cả các vị hòa chung với nhau rồi đem tán thành bột nhuyễn. Một lần uống 1 muỗng cà phê, ngày uống 2 – 3 lần. Đối với trẻ em thì chỉ dùng nửa liều.

Thảo dược sinh phương chuyên cung cấp những loại thảo dược tốt nhất để chăm sóc sức khỏe cho quý khách hàng.