Củ từ

CỦ TỪ – CHỮA VIÊM HỌNG HO DO NHIỆT, GIÚP GIẢI NHIỆT VÀ TIÊU ĐỜM

Củ từ hay còn được biết đến với cái tên khoai từ, khoai bướu, củ lỗ, thổ vu, thổ noãn. Theo đông y, củ từ có tác dụng tiêu độc, tiêu ứ huyết, trị ho, khô cổ họng, chữa viêm họng ho do nhiệt. Cây có tên khoa học là Discorea esculenta (Lour.) Burk., thuộc họ Củ nâu – Diosoreaceae.

Củ từ có tác dụng phòng chống rối loạn mỡ máu, tiểu đường, béo phì và ung thư.

MÔ TẢ:

Củ từ thuộc loại cây thảo, có củ mọc thành chùm hình cầu. Có dạng trứng hay có thuỳ, nhẵn hay có gai (ở một số thứ mọc hoang). Có rễ cứng và biến thành những gai. Vỏ củ mỏng, trong có chất bột dính và có màu ngà.

Thân tròn mảnh, có gai nhỏ ở gốc và thường cong về phía trên. Lá đơn, mọc so le, có mũi nhọn, dài và rộng 8cm. Có 9 – 13 gân, phiến lá mềm có lông mi hoặc có khi nhẵn.

Cụm hoa dạng bông mang nhiều hoa đơn tính. Cụm hoa đực dài 20cm, còn cụm hoa cái thì lại mang rất ít hoa. Quả nang cong xuống, có cánh rộng 12mm, còn hạt cũng có cánh. ( không copy dưới mọi hình thức).

BỘ PHẬN DÙNG:

Củ ( Rhizoma Dioscoreae Esculentae) thường được sử dụng phổ biến trong đông y.

PHÂN BỐ:

Cây thường mọc ở những vùng nhiệt đới, ở nước ta cây được trồng để lấy củ ăn.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong củ từ chứa 70,5% nước, 14% protid, 0,1% lipid, 26,1% glucid, 1,1% cellulose, 0,6% chất khoáng.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, củ từ có vị ngọt, the, tính hàn, dùng sống thì hơi độc.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng chữa viêm họng ho do nhiệt, giải nhiệt và tiêu đờm. Trị ho nhiệt, khô họng, chống trầm cảm, bi quan, chán nản, tuyệt vọng. Giải độc khỏi cơ thể, phòng chống rối loạn mỡ máu, tiểu đường, béo phì và ung thư.

Củ từ trị ho nhiệt, khô họng, chống trầm cảm, bi quan, chán nản, tuyệt vọng.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Chữa viêm họng ho do nhiệt:

Lấy 500g bột nếp, 250g củ từ gọt vỏ, 250g bột mì, 100g thịt lợn nạc, 100g măng non. Thêm 75g xá xíu, 50g dầu mè, 25g thịt gà, 25g nấm đông cô, 15g xì dầu, 15g muối, 15g đường, 5g rượu, 0,5g tiêu bột. Chần măng và nấm trong nước đang sôi, còn các loại thịt thái nhỏ rồi nhào tinh bột ướt. Xào chín thịt, măng, nấm, gia vị, còn củ từ luộc chín trộn với các loại bột, đường, muối. Sau đó trộn nhào kỹ dàn trên mâm đã xoa mỡ, chia làm 20 phần làm áo bánh, rồi rán vàng.

Giúp giải nhiệt và tiêu đờm:

Lấy củ từ gọt vỏ nạo cho nhuyễn, đậu phụ cắt con chì. Sau đó rán vàng đều lên bằng dầu mè. Nấm rơm thì đem thái nhỏ, phi thơm hành tỏi. Rồi cho đậu phụ, nấm rơm, tương muối xào. Sau đó chế nước vào đun sôi cho củ từ vào nấu chín, bắc xuống cho rau ngổ, mùi tàu (thái nhỏ). Có thể ăn nóng với cơm hoặc ăn riêng.