Cốc nha

CỐC NHA – CHỮA KHÓ TIÊU, TRỊ CHỨNG RỐI LOẠN TIÊU HÓA, ĂN KHÔNG TIÊU

Cốc nha hay còn gọi là tiêu cốc nha, vị thuốc này thực chất là hạt cây lúa ngâm cho nẩy mầm rồi phơi khô, sao lên. Theo đông y, cốc nha có tác dụng tiêu thực hòa trung, kiện tỳ khai vị, trị chứng thực tích đình trệ, tỳ hư thực thiểu. Thường lấy ở những cây lúa Oryza sativa L. Setaria italica (L) Beauv, thuộc họ Lúa (Gramineae). Tên khoa học của thuốc là Fructus Oryzae Germinatus, còn tên tiếng trung là 谷芽.

Cốc nha điều trị chán ăn, chướng bụng đau thượng vị.

MÔ TẢ:

Lúa là loài thực vật thuộc nhóm các loài cỏ đã thuần dưỡng. Tuổi cây khoảng một năm, chiều cao trung bình từ 1-1,8 m. Cây có lá mỏng, rộng khoảng 2-2,5 cm và dài từ 50 – 100 cm.

Khi lúa chín sẽ có màu vàng, các hoa nhỏ tự thụ phấn. Rồi mọc thành các cụm hoa phân nhánh cong hay rủ xuống, dài tới 50 cm. Hạt nhỏ, cứng dài 5 – 12 mm và dày 2 – 3 mm. Cây lúa non được gọi là mạ, sau khi ngâm ủ, rồi đem đi cấy. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây lúa thường sinh trưởng và phát triển ở các nước nhiệt đới và cận nhiệt đới. Phổ biến ở các nước Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản.

BÀO CHẾ:

Đầu tiên lấy hạt lúa sạch, ngâm nước ngập khoảng 7/10. Rồi vớt ra, đựng vào rổ, đậy kín, vẩy nước mỗi ngày. Để giữ độ ẩm giúp cho mầm mọc tốt, khi rễ dài từ 0,3 – 0,6cm thì phơi khô.

Để bào chế sao cốc nha ta lấy hạt lúa đã nứt mầm rang nhỏ lửa. Đến khi chuyển sang màu vàng sẫm thì lấy ra để nguội.

Còn tiêu cốc nha thì lấy cốc nha rang to lửa đến khi thành màu vàng sém. Rưới ít nước rồi đem đi hong gió cho khô.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo tài liệu nghiên cứu thì trong cốc nha có chứa tinh bột, chất béo, protid, maltose, saccharose. CÙng các amylase, malttase, Vitamin B, C và lecithin.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, cốc nha có vị ngọt, tính ôn, hơi đắng và không độc.

QUY KINH:

Dược liệu đi vào kinh tỳ và vị.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng chữa khó tiêu, trị chứng rối loạn tiêu hóa, ăn không tiêu. Chữa bụng đầy đau, chán ăn do tỳ vị hư nhược, hư phù. Trị ăn không tiêu, biếng ăn, bao tử không tiêu hóa được chất bột. Điều trị chán ăn, chướng bụng đau thượng vị.