Châm châu

CHÂM CHÂU – CHỮA ĐAU BỤNG KÉM TIÊU VÀ HO ĐỜM KHẢN CỔ

Châm châu hay còn được biết đến với cái tên dâu gia xoan, dâm bôi, hồng bì dại, dâu gia thơm, xoan nhừ. Theo đông y, châm châu có tác dụng trị ăn uống kém tiêu, đau bụng, chữa ho, dùng ngoài chữa đau nhức, sưng đầu gối. Cây có tên khoa học là Clausena excavata Burm, thuộc họ Cam Rutaceae.

Châm châu trị đau bụng có hay không có ỉa chảy và bị loét mũi.

MÔ TẢ:

Châm châu thuộc loại cây có thân gỗ nhỏ và cành non phủ kín lông. Khi bẻ cành hay vò lá sẽ toát ra một mùi hôi gay mũi, khó ngửi. Lá kép lông chim lẻ, gồm 15 – 21 đôi mọc so le.

Hoa mọc ở đầu cành, màu trắng như sữa, nhỏ li ti và thường nở thành từng chùm. Cây có quả nhỏ, màu xanh, khi chín sẽ chuyển sang màu đỏ.

Quả có dạng hình trứng dài, chứa từ 1 – 2 ngăn và có 1 hạt. Quả ăn được, hơi chua, thường ra vào tháng 6 – 8 hàng năm. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây thường mọc hoang ở miền núi và những nơi dãi nắng. Thuộc loại khí hậu của châu á nhiệt đới, mọc hoang trên các đồi cây bụi, nương rẫy cũ. Ở nước ta cây phân bố từ các tỉnh phía Bắc cho tới các tỉnh Tây Nguyên.

Ngoài ra cây cũng sinh trưởng và phát triển ở Ấn Độ, Malaixya, Thái Lan và Philiphin.

BỘ PHẬN DÙNG:

Lá, vỏ cây, hạt được sử dụng làm thuốc, còn quả có thể ăn được.

THU HÁI:

Thu hái lá và vỏ cây gần như quanh năm.

CHẾ BIẾN:

Hạt lấy ở những quả chín, đem đi sấy khô hoặc có thể dùng tươi.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, châm châu có vị đắng, chát, quả chua hơi ngọt, hạt hơi the.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng trị sưng tấy, mụn nhọt, lở loét, dị ứng tiêu hóa. Chữa ghẻ, mụn nhọt, ăn uống kém tiêu, đau bụng. Chữa ho, đau nhức, sưng đầu gối. Điều trị ho, trừ giun cho người và cho gia súc. Chữa đau bụng kém tiêu và ho đờm khản cổ. Trị đau bụng có hay không có ỉa chảy và bị loét mũi.

Châm châu chữa ho, đau nhức, sưng đầu gối.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Chữa chân sưng đau do viêm khớp, bong gân:

Lá châm châu tươi giã nát đắp vào nơi bị đau.

Khi bị ho:

Chuẩn bị 10g vỏ cây châm châu, sắc cùng 300ml nước. Đến cạn còn 100ml, thì chia làm 2 lần uống trong ngày và dùng liên tục trong 5 ngày.

Đối với đầy bụng, khó tiêu:

Cần có 8g hạt châm châu ( sao vàng hạ thổ), sắc cùng 2 bát nước. Còn nửa bát thì ngưng, uống sau bữa ăn sáng khi còn ấm và dùng trong 3 ngày.

Chữa đau nhức, sưng đầu gối:

Sử dụng 30g lá châm châu tươi, giã nát, trộn với giấm hoặc rượu. Đem đắp trực tiếp lên chỗ đau, ngày hai lần sáng và tối trước khi đi ngủ. Mỗi lần đắp kéo dài khoảng 30 phút thì lấy ra.

Điều trị sưng tấy, mụn nhọt, dị ứng:

Đem lá châm châu dùng đi giã nát, rồi trộn với giấm, bôi lên vùng bị bệnh.

Khi bị đau cổ không ăn uống được:

Cần có một nắm rễ châm châu tươi, đem rửa sạch băm nhỏ nấu nước, rồi ngậm.