Cây tre

CÂY TRE – ĐIỀU TRỊ VIÊM ĐẠI TRÀNG, VIÊM THANH QUẢN VÀ HO ĐỜM VÀNG

Cây tre hay còn được biết đến với cái tên cây trúc nhị thanh, cây trúc nhự, trúc lịch, tinh cây tre, trúc nhị thanh, đạm trúc nhự. Theo đông y, cây tre có tác dụng thanh nhiệt, trừ đờm, trấn kinh, chữa cảm cúm, ho đờm vàng, người bứt rứt khó chịu. Cây có tên khoa học là Phylostachys nigra Var Henonis Stapf, thuộc họ tre.

Cây tre có tác dụng trị chảy máu cam, băng huyết, trị ho, kinh phong ở trẻ nhỏ

Mô tả:

Cây tre thuộc loại cây có thân rễ ngầm, mọc ra những chồi và sống lâu. Thân hoá mộc cao khoảng 10 – 18m và ít phân nhánh, rỗng trừ ở các mấu. Vỏ của cây tre thường được gọi là trúc nhự.

Mỗi cây có khoảng hơn 30 đốt và có cuống lá dài 5mm. Phiến lá hình mác dài khoảng 7 – 16cm và rộng từ l – 2cm. Có mép nguyên, trên có gân song song và thường có màu xanh nhạt.

Cây chỉ ra hoa kết quả một lần, và hoa có 6 nhị. Sau khi đã ra hoa kết quả thì cây sẽ chết, kết thúc vòng đời của mình. ( không copy dưới mọi hình thức).

Phân bố:

Cây thường mọc hoang nhiều ở các tỉnh phía Bắc như Nam Định, Thái Bình, Thanh Hóa, Hòa Bình.

Bộ phận dùng:

Vỏ khô cây tre, lá tre được sử dụng để làm thuốc.

Thu hái:

Người ta thường thu hoạch quanh năm, nhưng để đạt được hiệu quả cao thì nên hái vào mùa thu, đông.

Chế biến:

Sau khi thu hái về, lấy thân cây tre, cưa thành từng đoạn bỏ đốt, sau đó cạo bỏ vỏ xanh. Tiếp đến cạo lấy lớp màu vàng ở dưới gọi là nhị thanh trúc nhự được coi là tốt nhất. Lá thường được dùng tươi là chủ yếu.

Tính vị:

Theo đông y, cây tre có vị ngọt và tính hơi hàn.

Công dụng:

Có tác dụng trị chảy máu cam, băng huyết, trị ho, kinh phong ở trẻ nhỏ. Trị viêm đại tràng mạn tính thể táo cảm cúm, ho đờm vàng, người bứt rứt khó chịu. Trị đờm nhiều do đởm hư, không ngủ được kinh sợ, miệng đắng. Chữa chảy nước miếng ho có đờm vàng, mất ngủ, tâm phiền, hồi hộp.

Một số bài thuốc:

Trị không ngủ được kinh sợ, miệng đắng chảy:

Lấy 12g phục linh, 12g sinh khương, 8g trúc nhự, 6g chỉ thực, 6g trần bì, 6g bán hạ. Thêm 3 quả đại táo, rồi đem tất cả đi sắc nước uống trong ngày.

Khi bị buồn nôn và nôn do nhiệt ở vị:

Lấy 20g trúc nhự, 12g hoàng liên, 12g sinh khương, 10g trần bì, 8g bán hạ, rồi đem đi sắc uống ngày một thang.

Chữa trị nôn khi mang thai:

Dùng 16g đẳng sâm, 12g bạch truật, 12g ý dĩ, 8g trần bì, 8g bán hạ chế, 6g trúc nhự. Cùng với 3 lát gừng tươi, rồi đem sắc uống trong ngày và dùng liên tục trong 5 ngày.

Điều trị viêm đại tràng mạn tính thể táo:

Lấy sài hồ, đương quy, nhân trần, chi tử (sao), vỏ cây khế, đảng sâm, chỉ thực, thương truật, bạch thược, táo nhân (sao đen), mỗi vị 12g. Thêm 8g cúc hoa, 8g trúc nhự, 6g bạc hà, rồi đem đi sắc uống hàng ngày và dùng liên tục 5 ngày.

Chữa viêm thanh quản:

Dùng 12g trúc nhự, 12g lá tre, 12g tang bạch bì, 8g thổ bối mẫu, 8g thanh bì, 8g cát cánh, 6g nam tinh chế, 4g gừng. Sau đó đem tất cả đi sắc uống và dùng liên tục trong 10 ngày.

Khi bị cảm cúm, ho đờm vàng và người bứt rứt khó chịu:

Lấy 8g trúc nhự, 8g sài hồ, 8g hương phụ tử, 8g cát cánh, 8g hoàng liên, 12g phục linh, 12g mạch môn. Thêm 10g sinh khương, 10g trần bì, 6g bán hạ, 4g cam thảo, rồi sắc uống ngày 1 thang và dùng liên tục từ 3 – 5 ngày.