CÂY QUÝT GAI – CHỮA BỆNH THẬN HƯ, THẬN Ứ NƯỚC

Cây quýt gai là cây thuốc quý, hiếm và là một trong bốn vị thuốc trong bài thuốc điều trị suy thận: Cây Muối, Cây Quýt Gai Rừng, Cây Mực, Cây Nổ Sâm Đất. Hãy cùng Thảo Dược Sinh Phương tìm hiểu về vị thuốc này nhé!

Cây quýt gai chữa phong thấp, đau xương, đau mình

Cây quýt gai chữa thận hư, phong thấp, đau xương, đau mình

Cây quýt gai hay còn gọi là cây gai tầm xoọng, cây cúc keo, cây quýt gai, quýt hôi, quýt rừng, cam trời, cây độc lực, cây gai xanh, mền tên, tửu bính lặc. Tên khoa học:Atalantia buxifolia. Thuộc họ Cam Rutaceae.

Mô tả:

Cây cây gỗ nhỏ cao tới 10m, thân có gai. Lá dạng màng cứng, hình bầu dục có ngọn giáo, dài 9-15cm, rộng 3,5-5cm, nhẵn, thót lại hay có mũi nhọn ở chóp, gân con lồi lên ở cả hai mặt; tuyến trong mờ rất rõ. Hoa mọc thành chùm, dài 4cm; quả hình cầu, giống như quả cam nhỏ, đường kính 1-2,5cm, có cơm quả giảm thành những bọng thô sơ. Ra hoa vào tháng 4, quả nhỏ bằng viên bi ve, quả quýt gai khi chín có màu đen có quả vào tháng 6, tháng 8.

Phân bố:

Cây mọc hoang khắp nơi ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung nước ta, thường gặp ở những bờ rào, lẫn với cây tre hay cây bụi khác.

Bộ phận dùng:

Thường người ta dùng cành và lá tươi hay phơi hoặc sấy khô. Quả, rễ – Folium, Fructus et Radix Atalantiae Roxburghianae.

Rễ: thu hái quanh năm, tốt nhất là vào mùa thu, rửa sạch, rễ nhỏ để nguyên, rễ to chỉ lấy vỏ.

Tính vị:

Quả có vị đắng the như Chanh, có tác dụng làm long đờm.

Tác dụng:

Theo y học cổ truyền, cây quýt gai rừng là vị thuốc chữa phong thấp. Dùng toàn cây thái nhỏ sao vàng hạ thổ sắc uống. Ngoài ra, cây gai quýt rừng còn có tác dụng chữa ho, rắn cắn, sâu răng, làm tan được huyết bầm huyết ứ, thông hoạt kinh lạc, trừ tà, giảm đau nhức…

Chữa chứng ho nhiều đờm

Một số bài thuốc:

1. Trị suy thận, thận hư:

Kết hợp 4 vị thuốc là Cây muối 20 gam, cây quýt gai rừng 20g, cây mực (hay cây phèn đen) 20 gam, cây nổ sâm đất 20 gam.Tất cả đều sao vàng hạ thổ, đem rửa sạch rồi đun với 1,5 lít nước sắc uống, đun cạn còn 500 ml chia 3 lần uống trong ngày.

2. Chữa phong thấp, đau xương, đau mình:

Rễ quýt gai 16g, thổ phục linh 12g, ngưu tất 12g, thiên niên kiện 8g. Tất cả thái nhỏ phơi khô, sắc với nước hoặc ngâm với rượu trong nhiều ngày, càng lâu càng tốt. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 1 chén nhỏ. Cũng có thể nấu thành cao rồi pha rượu dùng.

3. Chữa ho do phong nhiệt:

Rễ quýt gai 20g, vỏ cây dâu 10g, rễ hoặc lá cam thảo Nam 10g. Ba thứ thái mỏng, sắc với 400ml nước còn 100ml, uống làm 2 lần trong ngày.

4. Chữa chứng ho nhiều đờm:

Quýt xanh 8-16 quả, trộn với 1 thìa nhỏ đường kính hoặc mật ong, một chút muối ăn và 5 g bồ hóng đốt bằng củi. Tất cả đem hấp cơm trong 15-20 phút, lấy ra nghiền nát, trộn đều, chia thành 2-3 phần uống trong ngày.

5. Chữa đinh râu:

Rễ quýt gai và bã rượu lượng 2 thứ bằng nhau giã nhỏ, hơ nóng, đắp hằng ngày.

6. Chữa đau răng, sâu răng:

Vỏ rễ quýt gai cắt nhỏ, nhai với muối, ngậm trong 5 phút, rồi nhổ nước.

7. Chữa kiết lỵ:

Vỏ, thân quýt gai, vỏ quả lựu, vỏ quả chuối hột, rễ tầm xuân, mỗi thứ 20g, búp ổi 10g, thái nhỏ, phơi khô, sắc uống.

8. Chữa đau bụng, lưng, gối đau nhức:

Rễ quýt 15-30 g, sắc nước uống.

9. Chữa cảm, cúm, nhức đầu:

Lá quýt gai nấu cùng với những loại lá thơm khác như sả, cúc tần, đại bi, hương nhu, lá bưởi, lá chanh… đun nước uống và xông cho ra mồ hôi.

10. Chữa sâu răng:

Đào rễ quýt, rửa sạch, thêm chút muối vào nhai và ngậm. Một lát răng sẽ hết đau.

11. Chữa sưng tấy, ứ huyết:

Lá quýt gai 40g, lá bạc thau 40g, trộn chung rồi chia thành 2 phần bằng nhau, một phần đem phơi khô, sao vàng, sắc uống. Phần còn lại để tươi, giã đắp lên chỗ bị thương. Dùng liên tục 3 – 4 ngày.

12. Chữa mụn rò lâu ngày có mủ:

Lá quýt gai 20g, lá chanh 20g, tinh tre 10g. Tất cả phơi khô, tán nhỏ, rây bột mịn, rắc và băng làm 1 – 2 lần trong ngày.

13. Chữa rắn cắn:

Lá quýt gai tươi, rửa sạch, giã nhỏ, thêm ít muối và một chén nước đun sôi để nguội, chắt nước uống, dùng bã đắp vào vết thương.