Cây nam sâm

CÂY NAM SÂM – ĐIỀU TRỊ ĐAU NHỨC XƯƠNG KHỚP DO PHONG THẤP

Cây nam sâm còn được gọi là ngũ chỉ thông, cây chân chim, nga chưởng sài, ngũ gia bì bảy lá, mạy tảng, áp cước mộc, lông veng vuông. Theo đông y, cây nam sâm có tác dụng giúp ra mồ hôi, giải nhiệt, kháng viêm, làm tan máu bầm và tiêu sưng. Cây có tên khoa học là Schefflera octophylia (Lour.) Harms, Schefflera heptaphylla (L.) Frodin, Aralia octophylla Lour, thuộc họ ngũ gia bì (Araliaceae).

Cây nam sâm chữa chân bị cước khí, chấn thương, cảm sốt ra nhiều mồ hôi.

MÔ TẢ:

Cây nam sâm thuộc loại thân nhỏ và có chiều cao trung bình khoảng 2 – 8 m. Lá kép mọc so le và nhìn gần giống chân vịt. Cây gồm 6 – 8 lá chét, cùng với cuống dài 8 – 30 cm. Lá chét nguyên, có hình trứng và đầu hơi tù, nhọn. Lá có chiều dài từ 7 – 17 cm và rộng khoảng 3 – 6 cm.

Hoa mọc thành từng cụm, có màu trắng với nhị và cánh hoa bằng nhau. Thời điểm hoa nở rộ nhất là vào mùa thu đông. Quả hình cầu với đường kính khoảng 3 – 4 mm. Khi chín bên ngoài quả sẽ có màu tím sẫm đen, còn bên có chứa 6 – 8 hạt. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây sinh trưởng và phát triển mạnh ở độ cao 100 – 2100 m. Ở nước ta, loài cây này mọc nhiều ở các tỉnh Lào Cai, Vĩnh Phúc và Phú Thọ.

Dược liệu được tìm thấy nhiều ở các tỉnh miền nam Trung Quốc như Hồ Nam, Quảng Đông, Giang Tây, Phúc Kiến, Chiết Giang, Vân Nam.

Ngoài ra, loài cây này còn phân bố ở Đài Loan, Malaysia, Thái Lan, Nhật Bản, Hồng Kông, Ấn Độ.

BỘ PHẬN DÙNG:

Vỏ thân, vỏ cành và vỏ rễ đều được sử dụng phổ biến trong đông y.

THU HÁI:

Có thể thu hoạch quanh năm, nhưng để đạt chất lượng tốt nhất là vào mùa xuân và thu.

CHẾ BIẾN:

Thu hoạch vỏ cây lúc trời khô ráo, rồi mang đi rửa sạch, bỏ lõi. Sau đó cạo bỏ lớp bần ở ngoài rồi đem phơi trong bóng râm. Rồi mang đi ủ với lá chuối trong vòng 7 ngày, cuối cùng lấy ra phơi hoặc sấy khô.

BẢO QUẢN:

Nên để ở nơi khô ráo và tránh ẩm ướt.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Nghiên cứu hiện nay đã cho thấy trong vỏ cây có chứa nhiều tinh dầu, tanin và saponin.

TÍNH VỊ:

Cây sâm nam có mùi thơm nhẹ, vị đắng, hơi chát và có tính mát. (Trung Quốc Dược Học Đại Từ Điển).

Sâm nam có vị cay và tính ấm. (Lục Xuyên Bản Thảo).

Dược liệu có tính bình cùng với vị sáp. (Lãnh Nam Thái Dược Lục).

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng giúp ổn định huyết áp, điều trị sổ mũi và đau họng. Điều trị đau nhức xương khớp do phong thấp. Trị say sắn, giải độc lá ngón, chữa chân sưng đau. Chữa chân bị cước khí, chấn thương, cảm sốt ra nhiều mồ hôi.