Cây na

CÂY NA – CHỮA BỆNH TIÊU KHÁT, TIÊU CHẢY, CHỮA MỤN NHỌT VÀ VIÊM TUYẾN VÚ.

Cây na thường được biết đến với cái tên mãng cầu, mãng cầu ta, màng cầu dai. Theo đông y, cây na có tác dụng hạ khí, tiêu đờm, chữa bệnh lỵ, tiết tinh, đái tháo, chữa bệnh tiêu khát, tiêu chảy. Cây có tên khoa học là Annona squamosa, thuộc họ Na Annonaceae.

Cây na chữa bệnh tiêu khát, tiêu chảy, chữa mụn nhọt và viêm tuyến vú.

MÔ TẢ:

Cây na thuộc loại cây ăn quả, có chiều cao từ 2 – 8m. Ngoài vỏ có nhiều lỗ bì nhỏ, tròn và có màu trắng. Lá có hình mũi mác, tù hay nhọn và hơi mốc mốc ở phần dưới. Lá nhẵn, mềm dài 10cm, rộng 4cm và có 6-7 cặp gân phụ.

Hoa nhỏ có màu xanh lục và mọc đối với lá. Có cuống dài 2 – 3cm, hoa thường rũ xuống, có 3 lá đài màu lục và 3 cánh hoa ngoài hẹp và dày. Các cánh hoa ở trong thường hẹp hoặc thiếu hẳn, nhiều nhị và các lá noãn.

Quả mọng kép, màu xanh mốc và gần như hình cầu. Có đường kính khoảng 7 – 10cm, có từng múi, mỗi múi ứng với một lá noãn. Bên trong có thịt quả trắng và hạt đen có vỏ cứng. (không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây có nguồn gốc từ châu Mỹ nhiệt đới, hiện nay cây có mặt ở khắp các tỉnh thành nước ta.

THU HÁI:

Người ta thường thu hái quanh năm.

CHẾ BIẾN:

Sau khi thu hái về, có thể dùng tươi.

BỘ PHẬN DÙNG:

Rễ, lá, quả, hạt được sử dụng để làm thuốc.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo các nhà khoa học thì trong quả có 72% glucose, 14,52% saccharose, 1,73% tinh bột, 2,7% protid và vitamin C. Còn trong lá có một alcaloid vô định hình, lá xanh chứa 0,08% dầu. Trong hạt chứa 38,5 – 42% dầu, alcaloid vô định hình gọi là anonain. Ngoài ra trong lá, vỏ và rễ chứa acid hydrocyanic, anonain.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, quả na có vị ngọt, chua và có tính ấm. Còn hạt na có vị đắng, hôi, tính lạnh và có ít độc.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng giúp săn da, tiêu sưng, chữa bệnh lỵ, tiết tinh, đái tháo. Chữa bệnh tiêu khát, tiêu chảy, chữa mụn nhọt và viêm tuyến vú. Chữa răng bị đau nhức, viêm họng và giun đũa chòi lên ợ ra nước trong.

Cây na chữa răng bị đau nhức, viêm họng và giun đũa chòi lên ợ ra nước trong.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Khi bị viêm họng:

Lấy 50g quả na, 50g sinh địa, 50g lá bạc hà, 30g rễ xạ can, 25g cam thảo dây, 25g lá chanh, 25g lá táo, 20g nhân hạt gấc. Sau đó đem tất cả phơi khô (riêng quả na điếc đốt tồn tính, tán bột). Rồi trộn với 150g đường kính đã nấu thành xi rô, làm thành viên hoàn, mỗi viên khoảng 0,5g. Người lớn thì mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần uống từ 3 – 4 viên. Trẻ em thì ngày uống 3 – 6 viên chia làm 2 lần và liên tục trong 3 – 5 ngày.

Điều trị sốt rét:

Lấy 80g giun đất (loại khoang cổ), 40g quả na điếc, 20g phèn phi. Quả na đập vỡ vụn, tẩm rượu sao vàng, còn giun đất lộn ruột ra ngoài. Rồi rửa sạch, tẩy rượu, phơi khô và sao vàng. Đem trộn với phèn phi, tán bột mịn và luyện với nước tỏi làm hoàn. Mỗi viên bằng hạt đậu xanh, ngày uống 2 lần, mỗi lần dùng khoảng 10 viên.