CÂY CỐI XAY – CHỮA ĐAU TAI, TẬT ĐIẾC

Cây cối xay có vị hơi ngọt, tính bình, tác dụng tán phong, thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết, long đờm, lợi tiểu nên thường được dùng điều trị cảm mạo phong nhiệt, sốt, đau đầu, tiểu tiện vàng đỏ, đái rắt buốt, phù thũng, lở ngứa, dị ứng…

Cây cối xay có tác dụng tán phong, thanh nhiệt, giải độc

Cây cối xay còn có tác dụng tán phong, thanh nhiệt, giải độc

Cây cối xay là cây thuốc nam thuộc một loại cây thân thảo, họ bông có tên gọi khác là ma mãnh thảo, kim hoa thảo, giằng xay, nhĩ hương thảo, quỳnh ma…

Mô tả:

Cây sống lâu năm cao cỡ 1m, mọc thành bụi, có lông mềm trên toàn thân và các bộ phận của cây. Lá mọc so le hình tim, hoa vàng to, quả có 10 manh nang xếp quanh trục như một cái cối xay. Quả gồm tới 20 lá noãn dính nhau nom như cái cối xay lúa; hạt hình thận, nhẵn, màu đen nhạt. Cây có chứa nhiều chất nhờn. Mùa hoa quả tháng 2-6.

Phân bố:

Cây mọc hoang ở chỗ đất khô và được trồng ở khắp nơi.

Bộ phận dùng:

Toàn cây, thu hái vào mùa hạ, thu. Dùng tươi hoặc phơi khô

Phần trên mặt đất như thân, lá rễ, hạt và quả Cối xay tươi hay khô; có thể tán thành bột để dùng dần

Thành phần hóa học:

Lá cây chứa nhiều chất nhầy và asparagin. Cây chứa tinh dầu với các thành phần là b-pinen, caryophyllen oxyd, cineol, geraniol, geranyl acetat, alemen, eudesmol, farnesol, borneol. Hạt cối xay chứa raffinose 1,6% và dầu nửa khô 4,21% gồm chủ yếu là glycerid của các acid linoleic, oleic, palmitic, stearic. Trong đó, rễ chứa dầu béo, b- sitosterol, b-amyrin và một alcaloid vẫn chưa xác định.

Tính vị, tác dụng:

Theo Đông y, cối xay có vị hơi ngọt, tính bình và có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, long đờm, lợi tiểu. Lá cây nhiều chất nhầy dịu kích thích; vỏ làm se và lợi tiểu. Hạt có tác dụng kích dục, nhuận tràng và làm dịu kích thích và nước hãm rễ có thể giảm sốt.

Cách dùng: Ngày dùng 8 – 12g, dạng thuốc sắc.

Cây cối xay hỗ trợ điều trị bệnh trĩ

Một số bài thuốc:

1. Hỗ trợ điều trị bệnh trĩ:

Dùng 200g cây cối xay khô, đem sắc nước uống sau bữa ăn, phần bã còn lại đem đi hơ nóng để xông hậu môn, sắc thuốc lại và dùng nước khi còn ấm để rửa ngày 2-3 lần.

2.Cối xay chữa cảm sốt, nhức đầu do phong nhiệt:

Cây cối xay 12-16g, lá tre 8g, bạc hà 6g, kinh giới 8g, kim ngân hoa 12g, nấu với 750ml nước, sắc còn 250ml, chia làm 2 lần, uống trước bữa ăn.

3. Chữa vàng da, hậu sản:

Phối hợp với Nhân trần và lá Cách. Dùng lá tươi và hạt 8-12g giã nát, thêm nước uống, bã đắp chữa mụn nhọt, rắn cắn.

4. Cối xay trị đau tai, tật điếc:

Cối xay 60g hoặc 20-30g quả, nấu với thịt lợn mà ăn. Đối với tật điếc, dùng rễ Cối xay, Mộc hương, Vọng giang nam, mỗi vị 60g, nấu với đuôi lợn mà ăn.

5. Sau khi đẻ phù thũng:

Lá cối xay 20-30g, ích mẫu 12-16g, nấu với 300ml nước, sắc còn 150ml, chia 2 lần, uống trước bữa ăn.

6. Cối xay trị kiết lỵ hay mắt cá màng mộng:

Quả Cối xay, hoa Mào gà mỗi vị 30g, sắc uống trong ngày chia uống 3 lần/ngày/thang.

7. Cối xay chữa tiểu tiện bí, tiểu rắt, tiểu buốt:

Cây cối xay 30g, bông mã đề 20g, rễ tranh 20g, râu bắp 12g, cỏ màn trầu 8g, rau má 12g, nấu với 650ml nước, sắc còn 250ml, chia 2 lần, uống trước bữa ăn.

8. Cối xay chữa đau tai, tật điếc:

Cối xay 60g, hoặc 20-30g quả, nấu với thịt lợn. Đối với tật điếc, dùng rễ cối xay, mộc hương, vọng giang nam, mỗi vị 60g, nấu với đuôi lợn ăn với cơm.

Chú ý: Người có thận hư hàn tiểu tiện nhiều và trong, ỉa chảy không nên dùng. Phụ nữ có thai dùng phải cẩn thận.