Cải Sơn Thanh

CẢI SƠN THANH – CHỮA ĐAU TỨC HẠ SƯỜN, SANG CHẤN BONG GÂN

Cải sơn thanh có tên gọi khác là cải thanh dại, điền bại tương, thổ tam thất, thiên thanh địa hồng. Theo đông y, cải sơn thanh có tác dụng hoạt huyết tiêu thũng, thanh nhiệt giải độc, khu phong trừ thấp. Ngoài ra cây có tên tiếng Trung là 大红青菜, tên khoa học Senecio chrysanthemodes DC, thuộc họ cúc Compo sitae.

Cải sơn thanh điều trị ứ huyết đau đớn, ung thương thũng loét.

MÔ TẢ:

Cải sơn thanh thuộc loại thân thảo, sống lâu năm. Ở môi trường thích hợp thì cây có độ cao từ 40 – 100cm. Phần thân thẳng đứng, toàn gốc cây có đới tím hồng. Còn phần thân trên được phủ một lớp lông như tơ nhện. Phần dưới không lông, còn phần thân giữa dưới không phân nhánh.

Lá thường mọc đơn xen nhau, hình dáng đa dạng. Phần lá dưới có cuống dài, chiều dài tầm 15cm. Còn ở gốc lá thì phình to, ôm sát lấy thân. Phiến lá có dạng noãn đảo hay hình bầu dục. Chiều dài, chiều rộng của lá lần lượt là 8 – 15cm và 4 – 8cm.

Bền ngoài viền lá gồm nhiều răng cưa hoặc dạng khe cánh sâu. Đôi khi lại lá dạng phiến cánh từ trên xuống dưới. Hiếm khi gặp cánh dạng hỗn khe.

Cả hai mặt đều không có lông, phần lá trên nhỏ rủ, có răng cưa hoặc cánh khe đường. Lá không có cọng gồm gốc bao dạng tai.

Cụm hoa:

Cụm hoa thường xếp theo dạng ô, mỗi cụm gồm nhiều bông nhỏ thường mọc ở đỉnh cành. Hoa có cành nhỏ dài, có bao lá dạng dây nhỏ. Toàn bộ nụ hoa đều có hình chuông rộng. Đường kính trung bình tầm 3 – 4mm và dài 4mm.

Toàn bộ nụ hoa gồm có 10 – 12 cái, phiến lưỡi màu vàng kim. Có dạng hình tròn dài, phần giữa dạng ống chứa nhiều hoa. Hoa có sắc vàng nhạt, nhiều cánh và nhị màu cam.

Quả gần giống hình trụ tròn dài gầy, dài tầm 2mm. Quả không lông, có cạnh, vành lông màu trắng đục, dài khoảng 4mm. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây sinh sống và phát triển ở các vùng đồi núi ven các bụi cây và ven các con mương. Xuất hiện nhiều ở các tỉnh Hồ Bắc, Hồ Nam, Quảng Tây, Tứ Xuyên, Quý Châu, Vân Nam, Tây Tạng của Trung Quốc.

THU HÁI:

Cây ra hoa từ đầu tháng 6 đến cuối tháng 7, còn mọc từ giữa tháng 8 và tháng 9. Người dân thường hái toàn cây từ tháng 6 – 8, còn gốc thì vào tháng 8 – 9.

BÀO CHẾ:

Thu hái toàn cây về thì đem phơi khô hoặc dùng tươi. Còn gốc thì rửa sạch, thái thành các phiến rồi phơi khô.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Thành phần chủ yếu trong gốc cải sơn thanh là seneciphylline.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, cải sơn thanh có vị đắng, hơi nhạt và có tính lương.

BẢO QUẢN:

Dược liệu ưa nơi khô ráo, thoáng mát và tránh mối mọt.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng hoạt huyết tiêu thũng, thanh nhiệt giải độc. Giúp khu phong trừ thấp, chữa đau tức hạ sườn, sang chấn bong gân. Điều trị ứ huyết đau đớn, ung thương thũng loét, nhũ ung.