Bằng lăng

BẰNG LĂNG – ĐIỀU TRỊ LOÉT MIỆNG, NHUẬN TRÀNG, CHỮA TÁO BÓN

Bằng lăng hay còn được gọi là săng lẻ, bằng lang, truol, thao lao, kwer. Theo đông y, bằng lăng có tác dụng điều trị các bệnh ngoài da, nấm da, điều trị trực khuẩn kiết lỵ, liền sẹo, làm co sẹo lồi, làm săn da, kháng khuẩn đối với nhiều giống vi khuẩn hay gặp. Cây có tên khoa học là Lagerstroemia Calyculata Kurz, thuộc họ Tử vi – Lythraceae.

Bằng lăng chữa lỵ, bỏng, hắc lào, nấm ngoài da không khỏi.

MÔ TẢ:

Bằng lăng là tên gọi chung của nhiều loại cây cùng chi khác loài. và Hiện nay có nhiều loại bằng lăng như bằng lăng ổi, bằng lăng chèo, bằng lăng trắng, bằng lăng tía.

Đa số các loại bằng lăng đều là cây bóng mát, có thân cây cao từ 30 – 35 m. Thân gỗ có đường kính trung bình khoảng 40 – 80 cm. Nhiều cành mỏng, nhỏ và mảnh khảnh. Toàn thân bao phủ một lớp lông mềm màu hung có hình sao. Lông tập trung nhiều ở ngọn cây, càng về sau thì càng nhẵn và dần thành hình trụ.

Lá hình mũi mác, thuôn dài từ ở gốc và nhọn dần đến ngọn. Lá có chiều dài trung bình khoảng 7 – 14 cm và rộng từ 20 – 50 mm. Lá hình sao khi còn non và có nhiều lông mềm ở mặt dưới. Phần phía dưới của lá có tới 10 – 13 đôi gân phụ.

Cụm hoa mọc ở ngọn, một cụm gồm khoảng 6 – 9 bông. Nụ hoa có hình trái xoan hay gần giống hình nón. Đài hoa hình chuông được bao phủ bởi một lớp lông mềm. Hoa gồm 6 chùy ba cạnh cùng với 6 cánh hoa. Cánh hình mắt chim, nhiều nhị mọc gần nhau và nhị bầu xù có 5 – 6 ô.

Quả nang, hình trứng, thuôn, dài 12 mm và tụt vào trong dài khoảng 1/3 quả. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây mọc hoang khắp nơi ở nước ta, thường thấy ở Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Quảng Trị, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế. Ở miền Nam, chủ yếu là loại thân hồng sắc, có hoa tím nhạt.

Ngoài ra đây cũng là cây phổ biến của các nước Lào, Campuchia, Miến Điện, Ấn Độ, Thái Lan.

BỘ PHẬN DÙNG:

Vỏ cây, lá và thân được sử dụng.

THU HÁI:

Bằng lăng sinh trưởng và phát triển rất tốt ở điều kiện khí hậu nước ta. Vì thế ta có thể thu hái quanh năm, nhưng thời điểm thích hợp nhất là vào mùa thu.

SƠ CHẾ:

Đa số người dân thường dùng tươi, còn một số nơi thì đem phơi khô vỏ thân, rồi sắc nước uống.

Sau khi thu hái, đem rửa sạch bụi bẩn và tạp chất. Rồi cạo bỏ lớp vỏ bên ngoài, mang đi phơi hoặc sấy khô.

BẢO QUẢN:

Dược liệu nên để trong túi thoáng khí, để ở nơi thoáng mát, tránh độ ẩm cao.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Nghiên cứu hiện nay cho thấy trong vỏ thân có chứa Axit hữu cơ, Taminm Saponinm, CumarinSterol, Ancaloit, Flaconoit.

Trong đó:

Tamin Catechic và Gallic: 30.5%

Biểu thị dưới dạng:

Axit Malic: 4,22%,

chất nhầy: 2,76%

Pectin: 2,81%.

Trong lá và hoa gồm có:

Tamin Catechic và Gallic: 5,42%

Tamin Gallic: 24%

Đường: 5,8% ( gồm đường khử: 5,22%, Saccaroza: 0,57%)

Axit hữu cơ: 2,83%

Chất nhầy: 3,25% (cao hơn ở vỏ thân)

Pectin: 6,51%

TÍNH VỊ:

Theo đông y, bằng lăng có vị chát.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng kháng khuẩn, chữa nấm, an thần, ổn định giấc ngủ. Điều trị loét miệng, nhuận tràng, chữa táo bón. Chữa lỵ, bỏng, hắc lào, nấm ngoài da không khỏi. Trị tiểu đường, bỏng ngoài da, liền sẹo, làm co sẹo lồi.

Bằng lăng trị tiểu đường, bỏng ngoài da, liền sẹo, làm co sẹo lồi.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Đối với hắc lào, nấm ngoài da không khỏi:

Cồn săng lẻ:

Mang vỏ cây bằng lăng đi ngâm với dược liệu 70 độ, tỷ lệ 2:3 trong một tháng là được.

Đem cồn săng lẻ 30% bôi lên vùng da bị bệnh. Mỗi ngày thực hiện khoảng 2 lần, có thể cho thêm một ít cồn chút chít và bạch hạc để tăng hiệu quả.

Chữa trực khuẩn lỵ:

Chuẩn bị 1,5 g bằng lăng khô, sắc nước uống liên tục trong 5 – 7 ngày đối với trẻ em. Còn với người lớn thì trong vòng 10 – 15 ngày là khỏi hẳn.

Nỗi lo về bệnh tiểu đường:

Dùng 50 g lá già (quả khô) đi hãm cùng nửa lít nước sôi. Uống hàng ngày như trà và mỗi ngày dùng từ 4 – 6 cốc.

Khi bị bỏng ngoài da khó chịu:

Dùng một lượng lá bằng lăng vừa đủ, đem đi cô đặc lại thành cao. Mỗi lần lấy cao đi hâm nóng để tạo thành một lớp màng bóng, dai. Sau đó dán chắc vào vùng bị bệnh để bảo vệ và làm lành vết thương.

Đối với tình trạng nhiễm khuẩn nhẹ:

Mang vỏ thân bằng lăng đi nấu cô đặc thành cao, rồi bôi lên miệng vết thương. Sẽ làm giảm tình trạng nhiễm khuẩn và tạo thành một màng bảo vệ vết thương.