Bạch Phụ Tử – Vị Thuốc Quý Điều Trị Trúng Phong

Có nhiều loại thuốc có tên giống nhau nên mọi người hay nhầm. Trong đó ta cần lưu ý tới một số vị thuốc và cây thuốc mang tên Bạch Phụ Tử. Một trong số vị thuốc có cách chế biến khác nhau và tác dụng chữa được nhiều bệnh khác nhau.

Bạch Phụ Tử

Bạch phụ tử. Dầu mè đỏ, San hô – Jatropha multifida l., thuộc họ Thầu dầu – Euphorbiaceae.

Mô tả cây:

Cây Bạch Phụ Tử nhỏ rất nhẵn, cao tới 6m. Lá xẻ thuỳ chân vịt sâu, có nhiều răng hẹp giữa các thuỳ, gốc phiến lá hình tròn và cuống dài bằng lá; lá kèm chia nhiều phiến hình chỉ. Cụm hoa hình xim dạng tán, cuống dài mang hoa đơn tính màu đỏ. Hoa có 5 lá đài, 5 cánh hoa, ở hoa đực có 8 nhị, ở hoa cái có bầu nhẵn. Quả nang, hình trứng nhược, nhẵn, màu vàng nhạt và dài khoảng 3cm.

Bộ phận dùng:

Rễ củ – Radix -jatrophae. Hạt, mủ, lá cũng được dùng.

Thành phần hoá học:

Lá, thân, rễ đều chứa acid cyanhydric. Hạt chứa 30% dầu, có thể dùng thắp được.

Tính vị, tác dụng:

Bạch phụ tử có vị cay ngọt, nó rất nóng, có độc, có tác dụng tán ứ, tiêu thũng và chỉ huyết…

Công dụng :

Người ta thường dùng trị cảm gió lạnh mất tiếng, trúng phong co cứng bại liệt, đau tim do huyết ứ và các bệnh phong ở đầu mặt. Hạt phụ tử cũng được dùng như hạt dầu mè làm thuốc tẩy mạnh nhưng nguy hiểm, dể gây ngộ độc, có khi được dùng trị ho, làm ra mồ hôi. Lá phụ tử cũng gây xổ nhưng kém hơn lá dầu mè còn mủ cây dùng cầm máu và dùng đắp vết thương cho liền gân. Ngoài ra dùng để trị rắn cắn. Liều dùng 3-6g củ, phối hợp cùng với các vị thuốc khác.

Cây Bạch Phụ Tử

Đặc Điểm Phân Bố Và Thu Hái:

Cây Bạch Phụ Tử được đem vào trồng ở nước ta làm cây cảnh và làm hàng rào. Rễ phình thành củ, cũng ăn được như củ Sắn. Củ giống như Thảo ô dầu mà nhỏ hơn, dài hơn 4cm, lúc khô vỏ sần sùi có vân, tương tự như củ Phụ tử. Củ thu hoạch vào tháng 3, phơi khô hoặc lùi nướng để dùng làm thuốc. Lá mủ thu hái quanh năm. Quả thu vào mùa thu.

Thường dùng trị cảm gió lạnh mất tiếng, trúng phong co cứng bại liệt, đau tim do huyết ứ và các bệnh phong ở đầu, mặt. Hạt phụ tử cũng được dùng như hạt Dầu mè làm thuốc tẩy mạnh nhưng nguy hiểm nhưng dễ gây ngộ độc. Được dùng trị ho, làm ra mồ hôi; lá cũng gây xổ nhưng kém hơn lá Dầu mè. Mủ cây dùng cầm máu và đắp vết thương cho liền gân. Dùng trị rắn cắn, liều dùng 3-6g củ, phối hợp với các vị thuốc khác.