Bạch gia

BẠCH GIA – CHỮA ĐAU THẮT LƯNG, ĐAU DÂY THẦN KINH

Bạch gia hay còn được biết đến với cái tên cà dại, cà hoa trắng, pháo gia, cà trắng, cà nước, cà hoang. Theo đông y, bạch gia có tác dụng trừ ho, tiêu thũng, chỉ thống, tán ứ, hoạt huyết, điều trị bế kinh, ho mãn tính, đau dạ dày, tổn thương do té ngã, đau thắt lưng. Cây có tên khoa học là Solanum torvum Swartz, thuộc họ Cà (Solanaceae).

Bạch gia chữa đau nhức răng, làm dịu vết ong đốt, nước ăn chân.

MÔ TẢ:

Bạch gia thuộc loại thực thân nhỏ và có chiều cao khoảng 2 – 3m. Thân phân thành nhiều cành mềm và ít gai. Toàn thân được phủ một lớp lông rám hình sao. Lá mọc so le, có phiến lá hình trứng và chia thành nhiều thùy. Có cuống lá dài 1 – 10cm, phiến lá rộng 6 – 18cm và dài từ 8 – 20cm.

Hoa mọc ở kẽ lá thành từng chùm, có mặt ngoài phủ lông. Hoa trắng cùng nhị vàng và có quả hình cầu. Hạt hoa hình đĩa với đường kính nhỏ từ 1 – 2mm. Đường kính từ 11 – 15mm, bên ngoài nhẵn và khi chín thì sẽ chuyển sang màu vàng. Cây ra quả chủ yếu vào tháng 4 – 7. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây thường mọc hoang ở ven đường, bãi đất trống, ruộng đồng ở nước ta.

BỘ PHẬN DÙNG:

Rễ, hoa, lá và quả đều được sử dụng để làm dược liệu.

THU HÁI:

Loài thực vật này phổ biến ở nước ta nên có thể thu hái rễ của cây quanh năm.

SƠ CHẾ:

Đem rễ rửa sạch, loại bỏ những tạp chất lẫn vào, sau đó thái mỏng và phơi trong râm hoặc sấy khô.

BẢO QUẢN:

Dược liệu cần để ở nơi khô thoáng, tránh ánh nắng trực tiếp, nhiệt độ cao và nơi ẩm thấp.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Trong quả có chứa ancaloit (solasonin), dầu béo và một lượng nhỏ sitosterol.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, bạch gia có vị cay, tính hơi mát và có chứa ít độc.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng điều trị bế kinh, ho mãn tính, đau dạ dày, tổn thương do té ngã. Chữa đau thắt lưng, đau dây thần kinh và bị ong chích. Trừ ho, tiêu thũng, chỉ thống, tán ứ và hoạt huyết. Chữa đau nhức răng, làm dịu vết ong đốt, nước ăn chân. Điều trị trẻ em bị đau bụng, ho mãn tính, đau dây thần kinh và đau lưng.

Bạch gia trừ ho, tiêu thũng, chỉ thống, tán ứ và hoạt huyết.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Giúp làm dịu vết ong đốt:

Chuẩn bị quả cà dại và 1 nắm lá lốt, rửa sạch rồi giã nát, vắt lấy nước, đem thoa lên chỗ bị đốt.

Chữa nước ăn chân:

Lấy 20 – 30g lá phèn đen và lá chè xanh, cùng 20g lá lốt và quả cà dại. Đem lá chè xanh và lá phèn đen đi sắc lấy nước đặc. Sau đó ngâm chân trong 5 – 10 phút, rồi dùng lá lốt và quả cà dại, giã nát. Cho thêm ít nước, dùng bông thấm và thoa lên vùng da bị bệnh.

Trị đau nhức răng do sâu răng:

Sử dụng vỏ cây lai, vỏ cây trầu, rễ cây chanh, rễ cà dại, mỗi vị 10g. Sau đó rửa sạch, rồi sắc đặc và dùng để ngậm.

Điều trị trẻ em bị đau bụng:

Cần có 1 ít hoa cà dại, đem rửa sạch, hãm với nước sôi uống trong ngày.

Chữa ho mãn tính:

Đem 10 – 15g rễ cà dại đi sắc uống, mỗi ngày dùng 1 thang cho đến khi khỏi thì ngưng.

Đối với chứng khó tiểu tiện:

Dùng cành, lá cây đơn buốt cùng với lá tươi cà dại. Sau đó đem đi rửa sạch, thái nhỏ và hãm với nước uống hàng ngày như trà.

Khi bị đau dây thần kinh và đau lưng:

Chuẩn bị kê huyết đằng, lá lốt, cà dại hoa trắng, dây gấm và thổ phục linh mỗi loại 20g. Mang đi sao vàng, rồi sắc uống ngày 1 thang và dùng liên tục trong 10 ngày.

Chú ý:

Người bị tăng nhãn áp không được tự ý dùng.