KHIẾM THỰC – ĐIỀU TRỊ MỘNG TINH, HOẠT TINH

Khiếm thực theo nhiều điển tích ghi chép lại có rất nhiều tên gọi khác nhau: theo sách Bản kinh có tên là Kê Đầu Thực, theo sách Phương ngôn gọi là Kê Đầu, Nhạn đầu, Ô đầu. theo bản thảo kinh tập chú gọi là Vỉ từ… Khiếm thực là Vị thuốc lấy từ quả của loài thực vật cùng tên có họ súng.

Tên Khoa Học: Semen euryales Ferox.

Họ khoa học: Họ Súng (Nymphaeaceae).

Mô tả cây dược liệu:

Cây khiếm thực là một cây thuốc quý. Loại cây mọc ở đầm ao, sống hàng năm, lá hình tròn rộng, nổi trên mặt nước, mặt trên màu xanh, mặt dưới màu tím. Mùa hạ, cành mang hoa trồi lên trên mặt nước, đầu cành có một hoa sáng nở chiều héo. Quả hình cầu, là chất xốp màu tím hồng bẩn, mặt ngoài có gai, đỉnh còn đài sót lại, hạt chắc, hình cầu, màu đen, thịt trắng ngà là tốt.

Loài này sinh ra các hạt chứa tinh bột màu trắng, và hạt là ăn được. Loài cây này được trồng để lấy hạt trong các ao hồ vùng đất thấp ở Ấn Độ, Trung Quốc và Nhật Bản. Người Hán đã gieo trồng khiếm thực trên 3000 năm. Trên 96.000 hecta ở Bihar, Ấn Độ, được dùng để gieo trồng khiếm thực trong năm 1990-1999. Loài này phát triển tốt trong các khu vực có mùa hè nóng, khô và mùa đông lạnh. Hạt được thu hoạch vào cuối mùa hè và đầu mùa thu, và có thể ăn sống hay luộc chín.

Tại Ấn Độ, cụ thể tại các khu vực miền bắc và miền tây, hạt của Euryale ferox thường được nướng hay rang, làm cho nó nổ tung ra như bỏng ngô. Các hạt này sau đó được ăn, thường trộn với dầu và gia vị. Trong văn hóa Mithila ở Bihar, Ấn Độ, makhana (hạt khiếm thực) là thành phần mang lại điềm lành trong các đồ dâng cúng cho Đấng Sáng tạo trong các lễ hội và thường được dùng trong nấu ăn, đặc biệt để nấu cháo đặc/bánh pút đinh gọi là kheer makhana hay ‘makhane ki kheer’.

Bộ phận dùng:

Quả lấy hạt.

Phân bố và thu hái:

Khiếm thực là loài thực vật sinh trưởng ở các quốc gia như Ấn độ, Nhật bản, Trung Quốc, Triều tiên, ở nước ta xuất hiện rất ít và cây chỉ ra hoa không kết trái do vậy việc thu hái là hầu như không có khi cần thiết có thể dùng củ hoặc súng của cây để thay thế dùng nhưng dược tính không cao và không qua chế biến bảo quản, nên hiện nay Khiếm thực ở nước ta vẫn phải nhập từ Trung Quốc.

Vào khoảng tháng 9 – 10 hàng năm khi quả đã chín người ta tiến hành thu hoạch đem xay cho vỡ xẩy lấy hạt, tiếp tục xay bỏ vỏ hạt, lấy nhân phơi hoặc sấy khô, đem bảo quản, phần nhân hạt phơi khô thu được chính là vị thuốc Khiếm thực.

Mô tả dược liệu:

Thuốc có hình tròn, đường kính khoảng 0,6cm. Một đầu màu trắng, chiếm khoảng 1/3, toàn thể hình tròn lõm xuống, đầu kia màu đỏ nâu, chiếm 2/3 toàn thể. Ngoài mặt bằng trơn, có sâm hoa. Chất cứng, dòn. Cắt ra thì chỗ cắt không bằng phẳng, màu trắng bạch, có chất bột.

Bảo quản:

Khiếm thực là vị thuốc dễ

Theo y học cổ truyền, khổ qua rừng có vị đắng, tính hàn, không độc, giúp thanh nhiệt cơ thể, tiêu độc, trừ đờm, trừ phiền, cắt cơn ho của bệnh phổi…

Khiếm thực có vị ngọt, sáp tính bình, không độc

Thành phần hóa học:

– Trong Khiếm thực có nhiều tinh bột và Catalaza ( theo Trung Quốc Thực Vật Học Tạp Chí 1987, 51: 324).

– Trong Khiếm thực có 4,4% Protid, 0,2% Lipid, 32% Hydrat Carbon, 0,009% Calcium, 0,11% Phosphor, 0,0004% Fe, 0,006% Vitamin C (theo Trung Quốc Trung Ương Vệ Sinh Sở 1957).

– Trong Khiếm thực có Calcium, Phosphor, Thiamine, Nicotinic acid, Vitamin C, Carotene ( theo Trung Dược Học).

Tính vị, Quy kinh:

Theo y học cổ truyền và một số điển tích ghi lại Khiếm thực có vị ngọt, sáp tính bình, không độc. Quy kinh vào Tâm (tim), Tỳ (lách), Thận, vị (dạ dầy).

Tác dụng, chủ trị:

– Bổ trung, ích tinh khí, cường chí, làm sáng mắt, làm tai nghe rõ.

– Chỉ khát, ích Thận.

– Lợi thấp, cố Thận, bế khí.

– Kiện Tỳ, chỉ tả, ích Thận, bế khí, trừ thấp.

– Bổ Tỳ, Thận, bền tinh tủy. Trị đái hạ, Di tinh, tiểu nhiều, lưng đau, gối mỏi.

Liều dùng: từ 12 – 20g.

Một số bài thuốc ứng dụng lâm sàng:

Trị hoạt tinh (di tinh, tiết tinh…):

Khiếm thực (chưng) 80g, Liên tu 80g, Liên tử 80g, Long cốt 40g, Mẫu lệ 40g, Sa uyển tật lê 80g, Liên tử tán bột để riêng, nấu làm hồ để trộn với thuốc bột của các vị kia, làm thành hoàn. Ngày uống 16 – 20g.

Trị mộng tinh, hoạt tinh:

Kê đầu nhục (Khiếm thực)60g, Liên hoa nhụy 30g, Long cốt 60g, Ô mai nhục 60g. Tán bột. Lấy Sơn dược chưng chín, bỏ vỏ. Nghiền nát như cao, trộn thuốc bột làm viên to bằng hạt đậu nhỏ. Mỗi lần uống 30 viên với nướccơm, lúc đói (Ngọc Tỏa Đơn – Lỗ Phủ Cấm phương).

Trị di tinh bạch trọc:

Khiếm thực, Kim anh tử. Trước hết lấy Khiếm thực gĩa nát, phơi khô, tán bột, trộn với cao Kim anh làm viên. Ngày uống 8-12g (Thủy Lục Nhị Tiên Đơn -Thông Hành).

Trị đới hạ do thấp nhiệt:

Khiếm thực, Hoàng bá, Xa tiền tử, sắc uống (Trung Dược Học).

Trị đới hạ do Tỳ Thận hư:

Khiếm thực, Sơn dược, sắc uống (Trung Dược Học).

Trị tiêu chảy mạn tính do Tỳ hư:

Khiếm thực, Bạch truật, Đảng sâm, Phục linh, sắc uống (Trung Dược Học).

Trị tiểu đường:

Khiếm thực 30g, gan heo 80 – 120g nấu chung ăn.

* Lưu ý:

Kiêng kỵ:

– Ăn nhiều Khiếm Thực không bổ cho tỳ, vị mà làm tiêu hóa khó.

– Người bị táo bón, tiểu không thông: Không dùng.

Những bài thuốc nêu trên người bệnh không tự ý áp dụng khi chưa có hướng dẫn hoặc kê đơn của người có chuyên môn.

“Kết quả đạt được còn phụ thuộc vào cơ địa của từng người”

Mua Khiếm Thực ở đâu là đảm bảo. Cách dùng như thế nào?

Khiếm Thực cực kỳ hữu dụng bạn đang có nhu cầu sử dụng hoặc người thân, bạn bè bạn có nhu cầu sử dụng vị thuốc làm từ loài cây này, để giúp Thảo Dược Sinh Phương chúng tôi có thêm nghị lực để đưa những bài viết bổ ích hơn nữa đến với quý bạn đọc, quý khách hàng hãy đến và ủng hộ chúng tôi bạn nhé!

Giá bán sản phẩm: