Táo tâm thổ

TÁO TÂM THỔ – TRỊ TIỂU TIỆN RA MÁU, LÀM ẤM Ở TRONG, CHỮA ÔN

Táo tâm thổ hay còn được biết đến với cái tên đất lòng bếp, phục long can. Theo đông y, táo tâm thổ có tác dụng ôn trung, cầm nôn chữa cầm máu, chữa bệnh băng huyết, thổ huyết, tiểu tiện ra máu, làm ấm ở trong. Dược liệu có tên tiếng Trung là 伏龙干, còn tên khoa học là Terra flava usta.

Táo tâm thổ điều trị trẻ em mê sản do sốt cao, phụ nữ băng huyết.

Mô tả:

Táo tâm thổ hay phục long can thực chất là đất lấy ở bếp do đun nhiều. Đất này sẽ bị nung khô cứng có màu đất đặc trưng bên ngoài thì đỏ, còn trong thì vàng hoặc tía. ( không copy dưới mọi hình thức).

Phân bố:

Dược liệu có nhiều ở các vùng nông thôn khắp nước ta. Để có hiệu quả cao nhất nên lấy loại màu đất phía ngoài đỏ, trong vàng hay tía.

Chế biến:

Lấy đất lòng bếp đun bằng rơm rạ hay củi, loại bỏ những phần cháy đen và tạp chất.

Ngoài ra một số nơi còn lấy đất sét vàng để nung đỏ.

Thành phần hóa học:

Theo nghiên cứu hiện nay trong phục long can chứa nhiều các ion Fe3+, Fe2+, một ít Ca2+ cùng CO32.

Còn trong tài liệu phân tích cũ, thì dược liệu có axít silicic, nhôm ôxyt, sắt ôxyt, một ít magiê ôxyt, kali và canxi.

Tính vị:

Theo đông y, táo tâm thổ có vị cay, tính nóng và không chứa độc.

Quy kinh:

Theo sách cổ truyền, dược liệu đi vào kinh Tỳ cùng Vị.

Công dụng:

Có tác dụng chữa hư hao cùng nôn nửa, trẻ con lòi trôn trê thuộc âm chứng. Chữa phụ nữ có thai nôn mửa, không ăn được. Trị ăn kém đầu choáng, hồi hộp, chữa nôn ra máu.

Chữa chảy máu cam, phụ nữ rong kinh, trị tả, lị lâu ngày. Điều trị trẻ em mê sản do sốt cao, phụ nữ băng huyết. Trị tiểu tiện ra máu, làm ấm ở trong, chữa ôn. Khi trẻ con đái dầm, ung nhọt, mủ ngoài da.

Táo tâm thổ trị ăn kém đầu choáng, hồi hộp, chữa nôn ra máu.

Một số bài thuốc:

Chữa hư hao cùng nôn nửa:

Cần có ngải cứu 6g, xuyên khung 6g, táo tâm thổ 2,4g, xích thạch chi 2g, mạch môn 2g. Cùng với can khương 1,2g, đương quy 1,2g, cam thảo 0,8g, nhục quế 0,8g, thục địa 0,8g, đem đi sắc uống trong ngày.

Khi trẻ con lòi trôn trê thuộc âm chứng:

Chuẩn bị táo tâm thổ 40g, xương đầu cua đinh 20g cùng bách dược tiễn 10g. Sau đó đem tất cả các vị đi tán thành bột, rồi sắc đặc lá tía tô. Đợi nguội rồi trộn với dầu mè đắp trực tiếp.

Đối với phụ nữ có thai nôn mửa, không ăn được:

Đem táo tâm thổ 30g, sinh khương 30g, trần bì 15g, đại táo 10 quả, trúc nhự 15g đi sắc nước uống.

Trị ăn kém đầu choáng, hồi hộp:

Dùng táo tâm thổ 60g, sinh khương 60g cùng với 1 con gà non. Đầu tiên sơ chế sạch thịt gà, bỏ nội tạng. Rồi cho sinh khương vào bụng gà, đặt vào nồi đất. Dùng dịch lọc phục long can pha thêm chút muối, đậy kín. Nấu cho chín rồi ăn cả cái lẫn nước, tùy vào cơ địa từng người mà ăn hàng ngày hoặc cách ngày.

Chữa nôn ra máu, chảy máu cam, phụ nữ rong kinh:

Sử dụng táo tâm thổ 24 g, bạch truật 16g, a giao 16g. Cùng hoàng cầm 12g, cam thảo 12g sắc uống hết trong ngày.

Trị tả, lị lâu ngày, mủ:

Cần có táo tâm thổ 60g, hoàng kỳ 30g, đảng sâm 30g, đương quy 12g. Thêm thương truật, trần bì, thăng ma, ngũ vị tử mỗi vị 10g, mang sắc uống mỗi ngày 3 lần.

Đối với trẻ em mê sản do sốt cao:

Hòa táo tâm thổ với nước cho sệt như bùn, rồi bôi vào lòng bàn tay bàn chân và ngực.