Mễ thang cải

MỄ THANG CẢI – CHỮA NGOẠI THƯƠNG XUẤT HUYẾT

Mễ thang cải hay còn gọi là khổ mã cải, đại đinh thảo, hoa đà thảo, kiến thũng tiêu, địa đinh, phô địa bạch. Theo đông y, mễ thang cải có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp, giải độc tiêu thũng, chỉ khái chỉ huyết. Cây có tên khoa học là Leibnitzia anandria (L.)Nakai, thuộc họ cúc Compositae. Còn tên tiếng Trung là 大丁草.

Mễ thang cải điều trị nhũ ung, ngoại thương xuất huyết.

MÔ TẢ:

Đại đinh thảo thuộc loại thân cỏ sống lâu năm. Có 2 loại cây được trồng, loại được trồng vào mùa xuân và mùa thu. Loại mùa xuân khá nhỏ thấp, cao chừng 8 – 20cm. Còn loại trồng vào mùa thu khá cao to, có thể cao hơn 30cm trở lên.

Thân gốc ngắn, mọc ra nhiều sợi rễ, lá mọc ở gốc. Có dạng noãn rộng, dài khoảng 2 – 16cm và rộng từ 1,5 – 5,5cm. Phần đỉnh lá tròn cùn, đáy dạng hình tim. Liền với cọng hẹp xuống gốc, lá mọc đối xứng tạo khe hình cánh. Ngoài viền lá chứa nhiều răng cưa không đều, mặt dưới và cọng lá được phủ lông tơ trắng rủ xuống.

Cụm hoa thường mọc ở đỉnh cây dạng đầu, đường kính khoảng 2cm. Thân hoa thẳng đứng, đều được phủ một lớp lông lưới và chứa nhiều sợi hình nụ chồi.

Nụ hoa:

Nụ hoa tròn hình vuông, dài chừng 8 – 10 mm và rộng tầm 5 – 10 mm. Toàn bộ phiến nụ hình sợi, tầng ngoài ngắn hơn tầng trong. Loại mùa xuân mỗi bờ cụm hoa đều 1 tầng lưỡi, còn phần dư ra là ống hoa. Loại trồng vào mùa thu thì cụm hoa đều có ống.

Lưỡi hoa cái màu hồng tím, dài khoảng 1cm. Có dạng 2 môi, đoạn đỉnh chứa 3 răng. Phần ống hoa lưỡng tính, màu vàng và dài 7mm. Gồm có 2 môi dạng 5 khe, nhụy đực 5, bầu nhị hoa ở dưới cùng đầu ống 2 khe.

Quả bế dạng kéo rủ xuống, chiều dài tầm 5mm và được bao phủ bởi lớp lông vành màu trắng. (không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây thường sinh sống và phát triển ở độ cao từ 200 – 2400m so với mặt biển. Thường được tìm thấy trên các vùng núi, bìa rừng, trong bụi cây hay đồng cỏ ở nước ta.

BỘ PHẬN DÙNG:

Có thể dùng toàn cây.

THU HÁI:

Cây có ra hoa kết quả từ tháng 5 – 6, cây thường được thu hái vào mùa xuân thu.

BÀO CHẾ:

Sau khi thu hái về, rửa sạch đất cát rồi phơi khô hoặc có thể dùng sống luôn cũng được.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Nghiên cứu từ các nhà khoa học cho thấy trong đại đinh thảo có chứa thành phần chủ yếu là 5-methyl Coumarin-4-O-beta-D-glucoside.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, mễ thang cải có vị đắng, chát và tính hàn.

BẢO QUẢN:

Để nơi khô ráo, tránh mối mọt.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp, giải độc tiêu thũng. Trị phong thấp tê bì, ho đàm suyễn, trẻ con cam tích. Chữa đinh sang thũng độc, viêm hạch lympho. Điều trị nhũ ung, viêm ruột, viêm thận, ngoại thương xuất huyết, rắn cắn.