Bổ cốt toái

BỔ CỐT TOÁI – CHỮA ĐAU NHỨC, ĐAU LƯNG, THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM, GÃY XƯƠNG

Bổ cốt toái là vị thuốc rất tốt cho can thận, xương khớp. Được dùng để điều trị chứng răng đau, răng long, răng chảy máu do thận hư. Đây là vị thuốc được ghi đầu tiên trong sách dược tính bản thảo. Nó có tên bổ cốt toái vì người ta cho rằng vị thuốc này có tác dụng làm liền những xương bị dập nát, gãy.

Bổ cốt toái hay cốt toái bổ chữa đau nhức, đau lưng

Bổ cốt toái còn gọi là cốt toái bổ, co tạng tó, co ìn tó, cây tổ phượng, cây tổ rồng, tổ diều, tắc kè đá. Tên khoa học: Drynaria /ortuneì J. Sm. (Polypodium ýortunei o. Kuntze). Thuộc họ Dương xỉ Polypodiaceae.

Bổ cốt toái (Rhizoma Drynarìae fortunei) là thân rể phơi khô của cây bổ cốt toái. Tên bổ cốt toái vì người ta cho rằng vị này có tác dụng làm liền những xương dập gẫy.

Phân bố, thu hái và chế biến:

Bổ cốt toái mọc hoang ở khắp núi đá, trên cây hay dọc suối vùng rừng núi nước ta. Còn có mọc ở Lào, Trung Quốc.

Việc thu hái có thể tiên hành quanh năm, vào những lúc ít công việc đổng áng, thường vào các tháng 4 đến tháng 8-9.

Hái về, rửa sạch đất cát, trừ bỏ các lá là dùng được. Nếu dùng khố thì sau khi rửa sạch đất cát, hoặc phơi khô ngay, hoặc phơi sau khi đỗ cho chín để dễ bảo quản. Muốn hết lông, thường người ta đốt nhẹ cho cháy hết lông nhỏ phủ trên rễ.

Bộ phận dùng và phương pháp chế biến:

Rễ củ đào vào quanh năm. Rửa sạch, cắt thành lát mỏng và phơi nắng.

Tính vị: vị đắng, tính ấm

Bổ cốt toái khô

Tác dụng của bổ cốt toái:

Theo tài liệu cổ, bổ cốt toái có vị đắng, tính ôn và không độc, vào hai kinh can và thận. Có các tác dụng chính như sau:

– Bổ thận, điều trị chứng ù tai, tiêu chảy do thận hư

– Điều trị đau xương, hành huyết phá huyết ứ, làm thuốc hòa hoãn, sát trùng đỡ đau.

– Dùng điều trị dập xương, đau xương, bong gân, sai khớp, tai ù ràng đau

– Trị chứng răng đau, răng long, răng chảy máu do thận hư: Bột Cốt toái bổ vừa đủ sao đen xát vào răng.

+ Gia vị Địa hoàng hoàn: Thục địa 16g, Sơn dược, Sơn thù, Phục linh, Đơn bì, Trạch tả mỗi thứ 12g, Tế tân 2g, Cốt toái bổ 16g, sắc uống.

– Trị chấn thương phần mềm, gãy xương kín:

+ Tẩu mã tán: Cốt toái bổ, lá sen tươi, lá Trắc bá diệp tươi, quả Bồ kết tươi, lượng bằng nhau, tán nhỏ, mỗi thứ 12g, ngày 2 lần, hãm nước sôi uống hoặc đã đắp ngoài.

+ Tiếp cốt tán: Cốt toái bổ, Huyết kiệt, Bằng sa, Đương quy, Nhũ hương, Một dược, Tục đoạn, Đồng tự nhiên, Đại hoàng, Địa miết trùng, lượng bằng nhau, tán bột trộn Vaselin bôi vùng đau. Bài thuốc có tác dụng làm liền xương nhanh.