Cửu lý hương

CỬU LÝ HƯƠNG – CHỮA ĐAU THOÁT VỊ, ĐAU RĂNG, KINH NGUYỆT KHÔNG ĐỀU

Cửu lý hương có tên khác là vân hương, hương thảo. Theo đông y, cửu lý hương có tác dụng khư phong, thoái nhiệt, lợi niệu, hoạt huyết, giải độc, tiêu thũng. Cây có tên khoa học là Ruta graveolens L, thuộc họ Cam- Rutaceae. Còn tên tiếng Trung là 臭草.

Cửu lý hương chữa trẻ em bị eczema, đinh nhọt, đòn ngã tổn thương.

MÔ TẢ:

Cửu lý hương thuộc loại cây nhỏ, sống lâu năm. Chiều cao của thân có thể lên tới 0,8m. Lá màu lục, dài đến 12cm và xẻ lông chim 3 lần ở gốc. Thường xẻ ít hơn ở phía ngọn, thi thoảng trên mặt lá điểm những chấm trong suốt.

Cụm hoa dạng ngù chứa nhiều hoa to, màu vàng lục. Mỗi bông đều có 4 – 5 lá đài, cùng với 4 – 5 cánh hoa gần giống hình thìa. Chứa 8 – 10 nhị, bầu gồm 4 – 5 ô chứa nhiều noãn cùng một vòng và nhiều tuyến mật.

Quả khô chứa 4 – 5 quả đại dính nhau ở gốc. Thường mở ra ở phía đỉnh khi chín, bên trong có chứa hạt màu nâu và thuôn. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Là loại cây bản địa của vùng Ðịa trung hải, được nhập trồng vào nước ta để làm cảnh và làm thuốc.

BỘ PHẬN DÙNG:

Toàn cây ( Herba Rutae) hay còn gọi là khứu thảo được biết đến rộng rãi trong đông y.

THU HÁI:

Trồng cây bằng cành giâm hay gieo hạt, mùa hoa từ tháng 5 – 8. Ta có thể thu hái toàn cây quanh năm, nhưng thích hợp nhất là tháng 6 – 7.

CHẾ BIẾN:

Sau khi hái về, có thể dùng tươi hoặc đem phơi khô trong bóng râm.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Nghiên cứu cho rằng trong cửu lý hương có chứa tinh dầu cùng một ít tanin, alcaloid. Cùng các dẫn xuất coumarin và một glycosid flavonic rutosic. Thêm graveoline, skimmianine, kokusaginine. Và nhiều edulinine, graveolinine cùng xanthotoxine.

TÍNH VỊ:

Theo y dược cổ truyền, cửu lý hương có vị đắng, cay và tính hàn.

QUY KINH:

Dược liệu đi vào 3 kinh là tâm, phế và thận.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng trị vô kinh, kinh nguyệt không đầy đủ. Chữa co giật, u sầu, giun đũa, trị viêm loét lợi răng, bệnh chấy rận. Đuổi các vật ký sinh, rắn, con vật nguy hiểm. Điều trị cảm lạnh, sốt, trẻ em co giật, đau vùng thượng vị.

Chữa đau thoát vị, đau răng, kinh nguyệt không đều. Chữa trẻ em bị eczema, đinh nhọt, đòn ngã tổn thương. Trị viêm mủ da, rắn và sâu bọ cắn. Trị giun đũa, diệt ký sinh trùng và diệt chấy rận.