Trầm hương

TRẦM HƯƠNG – CHỮA NẤC LIÊN TỤC, TRỊ KHÍ SUYỄN VÀ BỤNG TRƯỚNG

Trầm hương có giá trị kinh tế cao, được sử dụng để làm dược liệu, nước hoa và vật phẩm phong thủy. Trầm hương còn được gọi với cái tên trầm kỳ nam, trầm, trầm gió, gió bầu, trà hương, kỳ nam. Cây có tên khoa học là Aquilaria agallocha Roxb/ Aquilaria crassna Pierre, thuộc họ trầm (Thymelaeaceae).

Trầm hương điều trị đau bụng, nôn mửa, bệnh nặng gây nôn ói.

MÔ TẢ:

Trầm hương thuộc loại thân gỗ to, có chiều cao khoảng 30 – 40m. Bên ngoài có vỏ màu xám tro, thô ráp. Phiến lá mỏng, mọc so le, mặt trên có màu xanh bóng, còn mặt dưới có màu nhạt hơn. Toàn phiến lá được phủ một lớp lông.

Lá hình thuôn, chiều rộng từ 3 – 6cm, dài khoảng 8 – 10cm. Có phần đầu và cuống lá đều nhọn. Cuống lá có lông mịn, dài từ 4 – 5mm và mặt trên các rãnh.

Hoa mọc ở kẽ lá thành từng chùm hay từng tán. Bông có màu trắng xám, 5 cánh nhỏ. Quả nang, nhìn gần giống hình lê, rộng 3cm và dài 4cm. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây mọc hoang nhiều ở Thừa Thiên Huế, Hà Tĩnh, Nghệ An, Đà Nẵng, Quảng Nam. Ngoài ra còn từ Bình Thuận trải dài xuống các tỉnh Tây Nam Bộ.

BỘ PHẬN DÙNG:

Phần gỗ chứa nhựa thơm của cây được sử dụng để bào chế dược liệu.

Ở những cây kỳ nam già và nhiễm nấm Cryptosphaerica mangifera sẽ có phần gỗ hóa trầm. Trầm thường có hình dáng đa dạng, mùi hương rất thơm khi đốt.

Hiện nay có 3 loại trầm hương:

Loại gỗ đen bóng và chìm khi thả xuống nước được sử dụng để làm hương liệu, gọi là Kỳ hương.

Loại màu xanh sẫm không đều, thả xuống nước thì nửa chìm nửa nổi dùng làm dược liệu, tên là Trầm hương.

Loại có chất lượng kém hơn, gỗ màu trắng đục và nổi hoàn toàn trên mặt nước được sử dụng để làm nhang.

SƠ CHẾ:

Thu hoạch phần gỗ đã hóa trầm, đem chẻ thành từng mảnh nhỏ. Rồi phơi trong bóng râm cho khô, đem tán bột mịn để dùng dần. Không nên phơi ngoài nắng hay sấy ở nhiệt độ cao vì rất dễ làm mất mùi thơm của dược liệu.

BẢO QUẢN:

Bảo quản trong lọ kín, ở nơi khô ráo, thoáng mát. Tránh để ở nơi có nhiệt độ cao và ánh nắng trực tiếp dễ làm bay mùi.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Trầm hương có chứa một lượng lớn tinh dầu, trong đó thành phần chủ yếu là:

Terpen alcol: 11%

Metoxybenzalaceton: 53%

Benzylaceton :26%

Và một số các acid amin.

TÍNH VỊ:

Theo đông y, trầm hương có vị cay, đắng và tính ôn.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng trị suyễn cấp, khí nghịch, chứng tinh lạnh ở nam giới. Chữa tiêu chảy, thận hư, chống nôn, bí tiểu tiện, trị đau dạ dày. Điều trị đau bụng, nôn mửa, bệnh nặng gây nôn ói. Chữa nấc liên tục, trị khí suyễn và bụng trướng. Trị đau ngực và đau bụng do hàn ngưng khí trệ. Điều trị tỳ vị hư lạnh gây nôn mửa và tiêu chảy.

Trầm hương điều trị tỳ vị hư lạnh gây nôn mửa và tiêu chảy.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Trị đau dạ dày, đau bụng và nôn mửa:

Chuẩn bị nhục quế, đinh hương và trầm hương mỗi loại 10g. Thêm 8g hoàng liên, 8g bạch đậu khấu, đem tất cả đi tán nhỏ. Mỗi lần lấy 1g, uống cùng nước nóng, mỗi ngày dùng từ 3 – 4 lần.

Chữa bệnh do xúc động tinh thần khiến khí dồn lên thở gấp, người buồn bực:

Cần có hạt cau, ô dược, trầm hương và nhân sâm mỗi loại 6g. Rồi sắc tất cả các vị rồi lấy nước uống.

Điều trị bệnh nặng gây nôn ói và nấc liên tục:

Sử dụng 4 – 6g hạt tía tô, đậu khấu và trầm hương, rồi sắc nước uống trong ngày.

Trị khí suyễn và bụng trướng:

Chuẩn bị mộc hương 4g, chỉ xác 8g, trầm hương 2g, hạt củ cải 12g, sắc nước uống trong ngày.

Khi bị chứng suyễn do hư hàn:

Lấy gừng sống 8g, phụ tử 12g, trầm hương 2g, sắc nước uống.

Chữa đau ngực và đau bụng do hàn ngưng khí trệ:

Bài 1: Đem hương phụ 8g, sa nhân 4g, trầm hương 2g, cam thảo 8g, đi sắc uống.

Bài 2: Lấy mộc hương 6g, ô dược 8g, cau 12g, trầm hương 4g, đi sắc uống hàng ngày.

Điều trị tỳ vị hư lạnh gây nôn mửa, tiêu chảy:

Cần chuẩn bị bào phụ tử, chích thảo, quan quế, bạch truật. Với nhân sâm, trầm hương, sa nhân, mộc hương. Thêm bào khương, đinh hương và bạch đậu khấu với lượng bằng nhau. Đem tất cả tán thành bột mịn, mỗi lần lấy 9g thuốc bột, thêm 1 quả đại táo và 5 lát gừng tươi. Sau đó mang đi sắc lấy nước, lọc bỏ bã và sử dụng lúc đói khi thuốc còn ấm.

Thận trọng khi sử dụng:

Người âm hư hỏa vượng và phụ nữ đang mang thai không được dùng.

Còn đối với người có khí hư hãm ở phần dưới cần hỏi ý kiến bác sỹ trước khi sử dụng.