Dưa gang tây

DƯA GANG TÂY – ĐIỀU TRỊ HEN SUYỄN, TIÊU CHẢY, SUY NHƯỢC THẦN KINH

Dưa gang tây hay còn gọi với cái tên dưa tây, chùm hoa dưa, lạc tiên bốn cạnh. Theo đông y, dưa gang tây có tác dụng giảm đau thần kinh, điều trị hen suyễn, kiết lỵ, tiêu chảy, suy nhược thần kinh, rối loạn giấc ngủ. Cây có tên khoa học là Passiflora quadrangularis L, thuộc họ Lạc tiên – Passifloraceae.

Dưa gang tây chữa mụn nhọt, bệnh ghẻ, viêm da, đái tháo đường và cao huyết áp.

MÔ TẢ:

Dưa gang tây thuộc loại thân leo, có chiều dài từ 15 – 45m. Thân tiết diện có dạng 4 cạnh và có nhiều tua nách dài đến 30 cm.

Lá mọc so le, hình tim, nhẵn có dạng trứng nhọn, dài khoảng 10 – 12 cm, rộng khoảng 8 – 15 cm, màu xanh đậm hoặc tím, cuống mang từ 4 – 6 tuyến.

Hoa lớn mọc ở nách lá, có đến 3 lá bắc nguyên xếp thành bao chung phía dưới cụm hoa. Hoa gồm 5 cánh, có màu trắng nhạt hay phớt hồng. Vòng tràng hoa hình trụ, chứa nhiều sợi hẹp, màu trắng hoặc xanh lục. Hoa thụ phấn chủ yếu nhờ vào côn trùng và sẽ khó kết quả khi vào mùa khô hanh.

Quả mọng, dài, giống như quả dưa, có chiều dài 20 – 25 cm. Quả khi nhìn dọc có hình chữ nhật, màu lục nhạt, vỏ nhẵn bóng. Thịt quả bỡ, có màu trắng hoặc hồng nhạt cùng với mùi thơm nhẹ. Trong quả nhiều hạt, hạt màu nâu tím hay nâu đen. Hạt có chiều dài từ 1 – 1.5 cm, Cây ra hoa vào tháng 4 – 7, kết quả từ tháng 8 – 11. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây có nguồn gốc ở vùng nhiệt đới ở Châu Mỹ, để làm cảnh, lấy bóng râm che nắng.

Ở nước ta, loài này bắt đầu xuất hiện vào khoảng thế kỷ 20 và được trồng nhiều ở miền Trung. Ngoài ra cây còn phân bố ở Mexico, Brazil, Peru, Ấn Độ, Philippin, Thái Lan, Australia, Queensland.

BỘ PHẬN DÙNG:

Rễ, quả và hạt được ứng dụng để làm dược liệu.

THU HÁI:

Ta có thể thu hái rễ cây quanh năm, còn quả thì vào tháng 8 – 11 khi đã chín.

SƠ CHẾ:

Sau khi thu hái về, ta có thể dùng rễ tươi hoặc khô đều được. Đối với quả thì được dùng tươi để ăn sống hoặc chế biến thành thức ăn.

BẢO QUẢN:

Cần để ở nơi thoáng mát, tránh nơi có nhiệt độ và những nới độ ẩm cao. Quả có mùi thơm nhẹ, hay thu hút côn trùng, kiến, nên tránh lưu trữ ở nơi có nhiều côn trùng nhỏ.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Nghiên cứu hiện nay cho thấy trong dưa gang tây có chứa nước, vitaminc, vitaminb3, chấtđạm, chất béo, Ngoài ra còn chứa nhiều chất xơ, tro, canxi, photpho, sắt, carotene, thiamine, rinoflavin, niacinaxit, ascoricic

Đặc biệt trong lá và hạt non có chứa Glycoside Cyanogen, có thể gây mệt mỏi, buồn ngủ quá mức khi sử dụng quá liều. Ngoài ra, rễ thô chưa qua chế biến còn chứa chất gây nghiện và một lượng độc nhỏ.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng diệt giun sán, gây ngủ, gây mê mạnh, giảm đau thần kinh. Điều trị hen suyễn, kiết lỵ, tiêu chảy, suy nhược thần kinh, rối loạn giấc ngủ. Điều trị bệnh gan, lợi tiểu, an thần, gây nôn, trị giun. Chữa mụn nhọt, bệnh ghẻ, viêm da, đái tháo đường và cao huyết áp.

Dưa gang tây điều trị bệnh gan, lợi tiểu, an thần, gây nôn, trị giun.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Giúp giải khát và cải thiện sức khỏe:

Chuẩn bị 200g thịt dưa gang tây, đem rửa sạch, rồi ép lấy nước. Cho thêm sữa đặc vào sữa tươi và đá lạnh. Khuấy đều rồi uống, giúp giải khát, thanh nhiệt và hỗ trợ cải thiện sức khỏe.

Đối với cao huyết áp và đái tháo đường:

Dùng một nắm lá dưa tây, đem đi hãm với nước sôi trong 10 phút. Uống thay trà hằng ngày và dùng liên tục trong 5 – 7 ngày.

Giúp an thần, cải thiện giấc ngủ, điều trị rối loạn giấc ngủ:

Lấy một lượng vừa đủ rễ dưa gang tây khô, đem rửa sạch hãm với nước sôi trong vòng 10 phút. Mỗi tối trước khi đi ngủ 30 phút uống một lần để giúp ngủ sâu hơn.

Những chú ý khi sử dụng:

Nếu dùng quá liều sẽ gây buồn nôn, nôn, nhịp tim nhanh và buồn ngủ.

Dược liệu không dành cho phụ nữ mang thai.

Hoa có thể gây buồn ngủ mạnh.

Sẽ làm giảm tác dụng của thuốc chống tiểu cầu và thuốc chống đông máu.

Dược liệu có thể gây tích tụ chất độc gây ảnh hưởng đến sức khỏe khi sử dụng lâu dài với số lượng lớn.