Sài hồ nam

SÀI HỒ NAM – CHỮA VIÊM GAN MÃN TÍNH, GAN XƠ CỨNG, CẢM CÚM

Sài hồ nam hay còn được gọi với cái tên cúc tần biển, cây lức, nam sài hồ, hải sài. Theo đông y, sài hồ nam có tác dụng lợi tiểu, điều kinh, phát tán phong nhiệt, chữa cảm cúm, cảm lạnh và nóng sốt, hỗ trợ điều trị bệnh viêm túi mật cấp tính, giảm chướng bụng. Cây có tên khoa học là Pluchea pteropoda Hemsl, thuộc họ Cúc ( Asteraceae ).

Sài hồ nam trị đau đầu, viêm túi mật cấp và nhiễm khuẩn đường mật.

MÔ TẢ:

Sài hồ nam thuộc loại thân thảo, sống lâu năm, có chiều cao trung bình từ 40 – 60 cm. Thân hình trụ nhẵn, màu nâu đỏ và phân nhiều cành ở phía ngọn. Lá hình trứng ngược hay hình bầu dục, rộng từ 1 – 2cm và dài khoảng 2 – 4cm. Ngoài mép lá có khía răng, mặt nhẵn và có mùi hơi hắc.

Hoa màu hồng thường mọc ở kẽ lá, thành từng cụm và hầu như không có cuống. Quả hình trụ có 10 cạnh lồi và cây thường ra hoa kết quả từ tháng 5 – 7. ( không copy dưới mọi hình thức).

PHÂN BỐ:

Cây thường mọc ở các tỉnh ven biển, ở các cửa sông, ven đường đi, bờ kênh rạch, bờ ruộng nước ta. Ngoài ra cây còn phân bố ở Nam Trung Quốc, Thái Lan, Campuchia và một số quốc gia ở Châu Á.

BỘ PHẬN DÙNG:

Đông y thường dùng rễ cây để làm dược liệu để chữa bệnh.

THU HÁI:

Người dân thường thu hái rễ quanh năm.

CHẾ BIẾN:

Sau khi đào rễ lên, cắt bỏ các rễ con, rửa sạch, rồi đem sấy hoặc phơi khô. Khi dùng thì đem rễ tẩm mật ong hay tẩm rượu, rồi sao vàng cho thơm.

BẢO QUẢN:

Dược liệu đã qua sơ chế nên bảo quản nơi khô ráo, tránh nơi ẩm thấp, mối mọt.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Theo nghiên cứu gần đây, sài hồ nam chứa tinh dầu, flavonoid, hợp chất saponin và triterpenoid.

TÍNH VỊ:

Theo y học cổ truyền, sài hồ nam có vị mặn, hơi đắng và đặc biệt là có tính mát.

CÔNG DỤNG:

Có tác dụng trị nóng sốt mùa hè gây khát nước, buồn nôn, ho, đắng miệng. Trị đau đầu, viêm túi mật cấp và nhiễm khuẩn đường mật. Chữa viêm gan mãn tính, gan xơ cứng, cảm cúm, cảm lạnh và nóng sốt.

Sài hồ nam chữa viêm gan mãn tính, gan xơ cứng, cảm cúm, cảm lạnh và nóng sốt.

MỘT SỐ BÀI THUỐC:

Giúp giải cảm:

Dùng 6.25g bột bạc hà, 6.25g bột sài hồ nam, 0.3g bột cam thảo. Đem trộn đều tất cả và nén lại thành viên. Mỗi ngày dùng 2 lần, mỗi lần lấy 5 viên uống với nước. Còn đối với trẻ nhỏ, thì nên giảm một nửa liều lượng.

Trị nóng sốt mùa hè, buồn nôn, ho, đắng miệng, đau đầu:

Lấy 12g sắn dây, 10g sài hồ nam, 10g hương nhu trắng, 8g thanh bì, rồi đem sắc uống trong ngày.

Làm trà giải cảm:

Chuẩn bị 1 lượng nhỏ sài hồ nam khô, dùng hãm với nước, uống thay trà hàng ngày.

Hỗ trợ điều trị viêm túi mật cấp và nhiễm khuẩn đường mật:

Sử dụng 16g đại hoàng, 16g sài hồ nam, 6g mộc hương, hoàng cầm, uất kim, bạch thược mỗi vị 12g. Mang tất cả đi sắc với 1 lít nước, đem chia làm 2 lần uống vào sáng và chiều.

Điều trị viêm gan mãn tính, gan xơ cứng

Lấy 140g gan lợn khô, 70g miết giáp, 30g kê nội kim, 20g thanh bì. Thêm bồ hoàng, sái thảo, địa long, đương quy, sài hồ nam, ngũ linh chi, xích thược, chỉ thực, bạch mao căn mỗi vị 40g. Đem tất cả đi xay nhuyễn, rồi thêm mật ong nặn thành viên hoàn khoảng 4g. Mỗi ngày dùng sử dụng 2 – 3 lần, mỗi lần lấy 3 viên uống cùng nước sôi để nguội.

Trị sốt rét:

Lấy 8g sinh khương, 4g cam thảo cùng với 3 quả đại táo. Thêm hoàng cầm, đảng sâm, pháp bán hạ, sài hồ nam, thảo quả, thường sơn mỗi loại 12g. Sắc tất cả với 1 lít nước, đem lọc lấy nước chia thành 2 lần dùng trong ngày.

Cách làm trà giải cảm:

Sử dụng 4 phần sài hồ nam, nhân trần, cam thảo nam, bạc hà mỗi vị 1 phần, rồi đem hãm và uống như trà.

Điều trị sốt cao gây mất nước và đau đầu:

Chuẩn bị 20g ngũ gia bì, 20g sài hồ nam, 16g rau má, 12g bán hạ, 12g lá tre, 12g cam thảo dây, 6g gừng tươi. Tất cả các vị đều lấy ở dạng khô, đem sắc với 400ml nước, đến cạn còn 100ml. Chia làm 2 lần uống và dùng trước bữa ăn.

CHÚ Ý:

Những người âm hư hỏa vượng, can dương thượng thăng và người mệt yếu không được sử dụng.

Phụ nữ mang thai nên tham khảo ý kiến bác sĩ, vì một số bài thuốc có thể gây co bóp tử cung và tăng nguy cơ sảy thai.